Սաբիհա Կասիմատի

Սաբիհա Կասիմատի; ալբ․՝ Sabiha Kasimati
Ծնվել է	սեպտեմբերի 15, 1912; Ադրիանապոլիս, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	փետրվարի 26, 1951 (38 տարեկան); Տիրանա, Ալբանիա; մահապատիժ
Քաղաքացիություն	Ալբանիա
Մասնագիտություն	Ձկնաբան
Գործունեության ոլորտ	Ձկնաբանություն
Ալմա մատեր	Թուրինի համալսարան և Albanian National Lyceum?
Տիրապետում է լեզուներին	ալբաներեն, իտալերեն և ֆրանսերեն
	Sabiha Kasimati Վիքիպահեստում

Սաբիհա Կասիմատի (ալբ․՝ Sabiha Kasimati, սեպտեմբերի 15, 1912(1912-09-15), Ադրիանապոլիս, Օսմանյան կայսրություն - փետրվարի 26, 1951(1951-02-26), Տիրանա, Ալբանիա), ալբանացի գիտնական- ձկնաբան, առաջին ալբանուհին էր, ով բարձրագույն կրթություն էր ստացել։ Էնվեր Խոջայի դպրոցական ընկերուհին և նրա վարչակարգի քաղաքական հակառակորդը։ Սպանվել է 1951 թվականի կոտորածի ժամանակ` Սիգուրիմիների կողմից։ Ալբանիայում կոմունիստական ռեժիմի անկումից հետո վերականգնվել է և հետմահու պարգևատրվել «Ազգի պատիվ» շքանշանով։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է ալբանացի հայտնի բժիշկ ԱբդուրահմաՆ Կասիմատիի ընտանիքում։ Սաբիհայի հայրն ու պապն հայտնի լիբերալ ինտելեկտուալներ էին։ Մանկուց Սաբիհան հակված էր կրթություն ստանալու, գիտական գործունեության և հասարակական ակտիվության^[1]։

1927 թվականին Կորչայում Սաբիհա Կասիմատին ընդունվել է ֆրանսիական լիցեյ։ Սովորել է Էնվեր Խոջայի հետ, նրա հետ պահպանելով ընկերական հարաբերություններ^[2]։ 1930 թվականին ավարտելով լիցեյը, աշխատել է որպես ուսուցչուհի։ Դասավանդել է ֆրանսերեն և բարոյագիտություն։ 1933 թվականից Կավայա ալբանա-ամերիկյան ինստիտուտում զբաղվել է կենդանաբանական և ձկնաբանական հետազոտություններով։

1935 թվականին պետական կրթաթոշակով Սաբիհա Կասիմատին մեկնել է Իտալիա։ Թուրինի համալսարանում ուսումնասիրել է ձկնաբանություն և կենսաբանություն։ 1940 թվականին դոկտորական թեզ է պաշտպանել Ալբանիայի ջրային ֆաունայի վերաբերյալ։ Սաբիհա Կասիմատին առաջին ալբանացի կինն էր, ով ստացել էր բարձրագույն կրթություն։

Գիտական աշխատանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրաժարվելով աշխատել ԱՄՆ-ում, Նա վերադարձել է հայրենիք։ Դասավանդել է Դոնիկա Կաստրիոտիի անվան ինստիտուտում։ 1940-ական թվականներին Բելցանոյում բուժում էր ստանում։ Ալբանիա է վերադարձել 1945 թվականին։

1947 թվականին Սաբիհան աշխատել է Տիրանայի Գիտական հետազոտությունների ինստիտուտում։ Նրա ձկնաբանական աշխատանքները նշանակալի դեր են խաղացել ալբանական ձկնաբուծության բնագավառում։ Կազմել է ալբանական ձկների ցանկը, ընդգրկելով 257 տեսակ։

Քաղաքական ընդդիմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սաբիհա Կասիմատին բացասականորեն էր վերաբերվում Ալբանիայի աշխատավորների կուսակցությանսահմանած ռեժիմին։ Նրան հատկապես վրդովեցնում էր ինտելեկտուալների հետապնդումները։ Նա բացահայտորեն համապատասխան խոսակցություններ էր վարում, հանդիպում էր պահանջում Էնվեր Խոջայի հետ` խիստ քննադատության բացահայտ արտահայտման համար^[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Sabiha Kasimati, Mehmet Shehut në hetuesi: Jeni kriminelë, do e paguani!
↑ «Албания от резни до весны». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 25-ին.
↑ Enver Hoxha shtoi emrin e Sabiha Kasimatit në listat e vdekjes(չաշխատող հղում)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սաբիհա Կասիմատի» հոդվածին։

[1] Sabiha Kasimati, Mehmet Shehut në hetuesi: Jeni kriminelë, do e paguani!

[2] «Албания от резни до весны». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 25-ին.

[3] Enver Hoxha shtoi emrin e Sabiha Kasimatit në listat e vdekjes(չաշխատող հղում)

[1]

[2]

[3]