Ռոբերտ Սիտրոն
| Սեռ | արական | |
|---|---|---|
| Քաղաքացիություն | Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ | |
| Անձնանուն | Ռոբերտ | |
| Ազգանուն | Citron | |
| Ծննդյան օր | 14 Ապրիլի 1925 | |
| Ծննդավայր | Լոս Անջելես | |
| Մահվան օր | 16 հունվարի 2013 | |
| Մահվան վայր | Sisters of St. Joseph | |
| Մասնագիտություն | tax collector | |
| Շրջանավարտն է՝ | Հարավային Կալիֆոռնիայի համալսարան | |
| Կուսակցություն | Դեմոկրատական կուսակցություն | |
Ռոբերտ Լաֆի Սիտրոն (անգլ.՝ Robert Lafee Citronապրիլի 14, 1925, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ - հունվարի 16, 2013, Sisters of St. Joseph, Օրանժ (Կալիֆոռնիա)), եղել է Կալիֆորնիայի Օրենջ շրջանի երկարամյա գանձապահ-հարկային գանձապահը, երբ 1994 թվականի դեկտեմբերի 6-ին 9-րդ գլուխը սնանկ է հայտարարել։ Սնանկության պատճառ է դարձել Սիտրոնի ներդրումային ռազմավարությունը[1], որը, թվում էր, թե կոմսության համար բարձր եկամուտներ ստանալու փորձ էր՝ առանց հարկերը բարձրացնելու, պարտատոմսերում ռիսկային, լծակային դիրքերի միջոցով։ Ռազմավարությունը սկզբում արդյունք է տվել։ 1994 թվականին դրամական միջոցների կրճատում է տեղի ունեցել, երբ տոկոսադրույքները բարձրացել են, և շրջանի ֆինանսիստները վարչաշրջանից պահանջել են գրավի ավելացում[2]։ Ավելի ուշ պարզվել է, որ Սիտրոնն ապավինել է փոստով պատվիրված աստղագուշակի և էքստրասենսի վրա տոկոսադրույքների կանխատեսումների համար, քանի որ վարչաշրջանի ֆինանսները սկսել են թուլանալ[3]։
Վաղ կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լոս Անջելեսում ծնված Սիտրոնը մեծացել է Բըրբենքում և Հեմետում։ Նրա հայրը՝ Ջեսին, այն բժիշկն էր, որը վերջ է դրել հարբեցող WC Fields-ի շոտլանդական վիսկիի սիրուն[4]։ Նա սովորել է Հարավային Կալիֆորնիայի համալսարանում, բայց չի ավարտել[5]։ 1960 թվականին նա աշխատանքի է ընդունվել Օրենջ Քաունթիի հարկերի հավաքագրման վարչությունում, տարիների ընթացքում ստացել է առաջխաղացում, իսկ մինչ ընտրության թեկնածությունն առաջադրվելը եղել է բաժնի վերահսկիչ։ 1970 թվականին առաջադրվել է հարկահավաքի ընտրված պաշտոնի համար, որտեղ հաղթել է։ Երեք տարի անց Օրենջ Քաունթիը միավորել է հարկահավաքի և գանձապահի գրասենյակները, և հենց այդ ժամանակ Սիտրոնի տիտղոսը դարձել է Գանձապահ-Հարկ հավաքող[6]։
Գանձապահ-Հարկ հավաքող[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սիտրոնը վերահսկել է Օրենջ Քաունթիի մի քանի հիմնադրամներ, այդ թվում՝ General Fund-ը, Investment Pool-ը և գանձապետական Commingled Pool-ը։ Նա շրջանի հարկային օրինագծերը ուղարկել է գրավիչ կարգախոսներով, ինչպես օրինակ՝ «Ժամանակին վճարված հարկերը երբեք չեն տուգանվում»[7]։ Նա յոթ անգամ վերընտրվել է, իր վերջին ընտրություններում հաղթանակի ժամանակ նրա մրցակից Ջոն Մուրլախը մեղ
Orange County-ի միջոցները, որոնք կառավարվել են Սիտրոնի կողմից, կազմել են 8 միլիարդ դոլար[7]։ Այնուամենայնիվ, Սիտրոնը դուրս է եկել ռեպո շուկա և օգտագործել է County Pools-ը 158%-ից մինչև 292%-ից ավելի գումարներ։ Այս աստիճանի լծակ ստանալու համար նա որպես գրավ օգտագործել է գանձապետական պարտատոմսերը։ Հիմնադրամի շահույթը որոշ ժամանակ եղել է չափազանց մեծ, և Սիտրոնը դիմել է ավելորդ եկամուտները թաքցնելուն։ Նա իրեն մեղավոր է ճանաչել Orange County General Fund-ից արժեթղթեր Orange County Treasury Commingled Pool-ին ոչ պատշաճ կերպով փոխանցելու մեջ:ադրել է, որ իր գեղեցիկ ձեռքբերումները ռիսկային խաղադրույքների արդյունք են[7]։
Որպես Օրենջ Քաունթիի տարբեր հիմնադրամների վերահսկիչ՝ Սիտրոնը գրավել է բարձր լծակային դիրք՝ օգտագործելով հետգնման պայմանագրերը (ռեպոները) և լողացող տոկոսադրույքները (FRN): Այս ֆինանսական գործիքների օգտագործման հետևանքով կրած վնասը հասել է 2 միլիարդ դոլարի և առաջացել է դաշնային տոկոսադրույքների բարձրացման համար չափազանց բարձր լծակ լինելու պատճառով[7]։ Այլ կերպ ասած, եթե դաշնային տոկոսադրույքները չբարձրանային, ապա զանգվածային առևտրային դիրքը զգալիորեն շահութաբեր դիրքում կլիներ, եթե տոկոսադրույքները բարձրանային, ապա առևտրային դիրքը կհանգեցներ զգալի կորուստների։ Փաստացիորեն, դրույքաչափերը բարձրացել են։
Շրջանի սնանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թեև կարգավորող մարմինները և շրջանի ֆինանսական գործընկերներն արդեն սկսել էին մանրակրկիտ ուսումնասիրել Սիտրոնի ռիսկային ներդրումային ռազմավարությունը դեռևս 1992 թվականին, հետևելով առևտրային հրապարակման՝ «Derivatives Week» հոդվածին, վարչաշրջանի ֆինանսները սկսել են քանդվել միայն 1994 թվականի սկզբին[8]։ Այդ ժամանակ Դաշնային պահուստային բանկը սկսել է բարձրացնել ԱՄՆ-ի տոկոսադրույքները, ինչի հետևանքով Օրենջ Քաունթիի ներդրումային լողավազաններում գտնվող շատ արժեթղթեր արժեզրկվել են։ Արդյունքում, դիլերները պահանջել են լրացուցիչ մարժա վճարումներ Օրենջ Քաունթիից։ Այս հավելյալ մարժայի վճարումները մասամբ ֆինանսավորվել են Օրենջ Քաունթիի կողմից իրականացված մեկ այլ պարտատոմսերի թողարկմամբ, այդ պարտատոմսերի թողարկման չափը կազմել է 600 մլն դոլար։ Այնուամենայնիվ, այս փոփոխությունը պարզվել է, որՄահ միայն ժամանակավոր է։ 1994 թվականի դեկտեմբերին Credit Suisse First Boston-ը (CSFB) հասկացել է, թե ինչ է կատարվում, և արգելափակել է 1,25 միլիարդ դոլարի ռեպոների «փոխանցումը» («փոխադրում» ըստ էության նշանակում է թողարկել մեկ այլ ռեպո, երբ ավարտվում է նախորդը, բայց նոր գերակշռող տոկոսադրույքով)։ Այդ պահին ոմանք պնդել են, որ Օրենջ Քաունթիին ոչ մի այլ միջոց չի մնացել, քան սնանկության հայց ներկայացնելը[9]։ Մինչ շրջանը սնանկության մեջ էր, նրա բոլոր ծրագրային բյուջեները կրճատվել են, մոտ 3000 պետական աշխատողներ ազատվել են աշխատանքից և բոլոր ծառայությունները կրճատվել են։
Ֆինանսական գիտնական Ջոն Ք. Հալը հետագայում նկարագրել է միջադեպը որպես «դասական օրինակ», երբ հաստատությունը սկզբում շահույթ է ստանում ռիսկային առևտրի միջոցով, արդյունքում ինքնագոհ է դառնում ռիսկից և հետո աղետալի կորուստներ է ունենում[10]։
Քրեական դատվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սպասվում է 14 տարվա ազատազրկման՝ Սիտրոնն իրեն մեղավոր է ճանաչել վեց հանցանքի և երեք հատուկ բարելավման մեջ[11]։ Մեղադրանքները ներառել են նաև կեղծ և ապակողմնորոշիչ ֆինանսական ամփոփագիր ներկայացնելը մասնակիցներին, որոնք արժեթղթեր են գնել Օրենջ Քաունթիի գանձապետական ներդրումային ֆոնդից։ Սիտրոնը դատապարտվել է մեկ տարվա աշխատանքային ազատման և հինգ տարվա վերահսկվող փորձաշրջանի և կատարել 1000 ժամ հասարակական աշխատանք[12][13]։ Նա մեկ տարի բանտում է անցկացրել, որտեղ նրան թույլ են տվել աշխատել կոմիսարում[3]։
Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սիտրոնը մահացել է 87 տարեկանում 2013 թվականի հունվարի 16-ին[4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Jacque, Laurent L. (2010). Global Derivative Debacles: From Theory to Malpractice. Singapore: World Scientific. ISBN 978-981-283-770-7. Chapter 14: Orange County, pp. 221–244.
- ↑ Martin, Douglas (2013 թ․ հունվարի 18). «Robert Citron, Culprit in California Fraud, Dies at 87». The New York Times.
- ↑ 3,0 3,1 «Robert Citron, treasurer at center of O.C. Bankruptcy, dies». 2013 թ․ հունվարի 16.
- ↑ 4,0 4,1 «Robert Citron, treasurer at center of O.C. bankruptcy, dies». Los Angeles Times. 2013 թ․ հունվարի 16.
- ↑ Martin, Douglas (2013 թ․ հունվարի 17). «Robert Citron, Culprit in California Fraud, Dies at 87». The New York Times. The New York Times. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 28-ին.
- ↑ Sforza, Teri (2019 թ․ դեկտեմբերի 7). «Here's how Orange County went broke». Orange County Register (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Greenwald, John (1994 թ․ դեկտեմբերի 19). «The California Wipeout». Time Magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2007 թ․ հուլիսի 22-ին.
- ↑ «Tape Shows Merrill Gave '92 Warning on O.C. Pool : Bankruptcy: Two years before collapse, top salesman is heard on tapes telling Citron of firm's concern that investments were too concentrated in high-risk derivatives». Los Angeles Times (ամերիկյան անգլերեն). 1995 թ․ դեկտեմբերի 1. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 7-ին.
- ↑ Reckard, E. Scott (1998 թ․ հունվարի 30). «O.C. Bankruptcy Case Settled by First Boston». Los Angeles Times. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ Hull, John C. (2006). Options, futures, and other derivatives (6th ed.). Upper Saddle River, N.J.: Pearson/Prentice Hall. էջ 732. ISBN 0131499084.
- ↑ Platte, Mark; Matt Lait; Debora Vrana (1995 թ․ ապրիլի 28). «Citron Pleads Guilty to Felonies». Los Angeles Times. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
- ↑ «Ex-Treasurer Freed In California County». The New York Times. 1997 թ․ հոկտեմբերի 25. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
- ↑ Wagner, Michael G. (1995 թ․ դեկտեմբերի 19). «Report Urges Citron Be Spared Prison Time». News Article. Santa Ana, CA: Los Angeles Times. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
