Ուկրաինայի Վ. Վերնադսկու անվան ազգային գրադարան
 | |
| Երկիր |  Ուկրաինա[1] |
|---|---|
| Տեսակ | ազգային գրադարան, ՄԱԿ-ի պահեստային գրադարան, ազատ հասանելիության հրատարակություն և շենք |
| Հիմնվել է | օգոստոսի 2, 1918 |
| Տեղադրություն | Հոլոսիվսկի ռայոն |
| Անվանված է | Վլադիմիր Վերնադսկի |
| Այլ տվյալներ | |
| Կայք | nbuv.gov.ua(ուկր.) |
Ուկրաինայի Վ. Վերնադսկու անվան ազգային գրադարան (ուկրաիներեն՝ Національна бібліотека України імені В. І. Вернадського), Ուկրաինայի գլխավոր գիտական տեղեկատվական պետական կենտրոն, Ուկրաինայի գիտությունների ազգային ակադեմիայի Պատմության, փիլիսոփայության և իրավունքի բաժնի գիտահետազոտական ինստիտուտ, ֆոնդերի ծավալով[2] և տարածքով ամենամեծ գրադարանը Ուկրաինայում[3]։ Ընդգրկված է աշխարհի 20 ամենամեծ ազգային գրադարանների ցանկում։ Համաձայն Ուկրաինայի բարձրագույն ատեստացիոն կոմիտեի և Ուկրաինայի գիտությունների ակադեմիայի 2008 թվականի հուլիսի 7-ի № 436/311 հրամանի՝ հրատարակված գիտական պարբերականների բոլոր էլեկտրոնային տարբերակները հրապարակվում են Ուկրաինայի Վ. Վերնադսկու անվան ազգային գրադարանի պաշտոնական կայքում[4]։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հիմնադրվել է 1918 թվականի օգոստոսի 2 (15)-ին որպես Ուկրաինական պետության ազգային գրադարան։ Գրադարանը հիմնադրվել է «Ուկրաինական պետության ազգային գրադարանի» ֆոնդի ստեղծման օրենքի հիման վրա՝ հաստատված Ուկրաինական պետության ռադայի կողմից։ 1918 թվականի օգոստոսի 23-ին (սեպտեմբերի 5-ին) Կիևում Ուկրաինական պետության ազգային գրադարան ստեղծելու համար ձևավորվել է ժամանակավոր հանձնաժողով, որի առաջին խմբի կազմում ընդգրկված են եղել նախագահող Վ. Ի. Վերնանդսկին (Ուկրաինայի գիտությունների ակադեմիայի առաջին նախագահ) և անդամներ՝ Ս. Ա. Եֆրեմովը, Ա. Ե. Կրիմսկին, Ի. Պ. Ժիտեցկին և Վ. Ա. Կորդտը։
1919 թվականի սկզբում գրադարանին տրամադրվեց Տերեշենկովսկյա փողոցի 2 հասցեում տեղակայված կրթության նախարարության սենյակներից մեկը։ 1919 թվականի մարտին գրադարանին տրամադրվեց ժամանակավոր շինություն՝ Ֆունդուկլևսկի փողոցում գտնվող Պավել Գալագանի կոլեգիայի գլխավոր կորպուսի շենքը։ Հետագայում գրադարանը տեղափոխվել է կոլեգիայի փոքր մասնաշենքի 4 սենյակներ։
1919 թվականի մայիսի 3-ին Գիտությունների ակադեմիայի ընդհանուր ժողովը որոշել է «ազգային» տերմինը «համաժողովրդական» բառով փոխարինել, և գրադարանը կոչվել է Կիևում Համաուկրաինական գիտությունների ակադեմիային կից Ուկրաինայի համազգային գրադարան։ 1919 թվականի հոկտեմբերի 30-ին ՈւՀԳ գրադարանավարների խորհրդի նախագահությունը Ե. Ա. Կիվլիցկուն ընտրել է ժամանակավոր կոմիտեի անդամ, ով 1919-1920 թվականներին դարձել է Ուկրաինայի համազգային գրադարանի առաջին ղեկավարը։ 1920 թվականի հոկտեմբերին Կիվլիցկուն փոխարինել է Յու. Ա. Իվանով-Մոժենկոն։
Պոդոլսկի շրջանի արխիվի ղեկավար Յու. Ս. Ալեքսանդրովի նախաձեռնությամբ և Ուկրաինայի համազգային գրադարանի աջակցությամբ հիմնադրվել է ՈւՀԳ Վիննիցկա մասնաճյուղը, որը 1923 թվականին ղեկավարել է Վ. Դ. Օտամանովսկին։
1923 թվականից գրադարանը սկսել է ստանալ Ուկրաինական ԽՍՀ-ում տպագրվող նմուշների պարտադիր օրինակները, որի հիման վրա ձևավորվել է արխիվային նմուշների ֆոնդը։ Առաջին պաշտոնական տնօրենն է դարձել Ս. Ֆ. Պոստերնակը։
1941 թվականի օգոստոսին գրադարանը տարհանվել է Բաշկիրիայի մայրաքաղաք Ուֆա, որտեղ Պետական մանկավարժական ինստիտուտում բացվել է ազատ մուտքով ընթերցասրահ։ 1944 թվականի մայիսին գրադարանը հետ է տեղափոխվել Կիև։
1946 թվականին գրադարանի տնօրեն Յու. Ա. Մոժենկոյի ղեկավարությամբ վերսկսվում է գրադարանի հատուկ ամսագրի՝ «Журнал Бібліотеки Академії наук УРСР» -ի թողարկման ավանդույթը։
1957 թվականից գրադարանն ընդգրկվել է միջազգային աբոնեմենտի համակարգում։
Մինչև 1965 թվականը կոչվել է Ուկրաինայի գիտությունների ակադեմիայի պետական հանրային գրադարան։
1965 թվականին գրադարանը կոչվել է Ուկրաինայի գիտությունների ակադեմիայի կենտրոնական գիտական գրադարան։
1980 թվականին գրադարանային ֆոնդերը կազմել են ավելի քան 10 միլիոն անուն, այդ թվում, 516 ինկունաբուլաներ, մոտ 300 հազար ձեռագրեր, 15-16-րդ դարերի ավելի քան 6500 գրքեր եկեղեցա-սլավոնական տառատեսակով, Ուկրաինայի թերթերի ու ամսագրերի առավել ամբողջական հավաքածուն (ավելի քան 119 հազար կտոր)։
1988 թվականի փետրվարի 19-ին Ուկրաինական ԽՍՀ Նախարարների խորհրդի որոշմամբ գրադարանը կոչվել է Վլադիմիր Վերնադսկու անունով։
5 апреля 1996 թվականի ապրիլի 5-ին Ուկրաինայի նախագահի հրամանով գրադարանը ստացել է ազգային գրադարանի կարգավիճակ[5]։ Նույն հրամանով գրադարանում ստեղծվել է Ուկրաինայի նախագահների հիմնադրամ։
1998 թվականին գրադարանը Ուկրաինայի գիտությունների ակադեմիայի Տվյալների արձանագրման խնդիրների ինստիտուտի հետ համատեղ սկսել է ձևավորել «Գիտական Ուկրաինա» (Ukraїnіka Naukova) տվյալների բազան և հրատարակել է «Джерело» ամսագիրը։
2004 թվականի օգոստոսի 25-ին Ուկրաինայի կառավարության նախարարների կաբինետը հավանության է արժանացրել Ուկրաինայի Վ. Վերնադսկու անվան ազգային գրադարանի 2005-2010 թվականների զարգացման պետական ծրագիրը, որը գրադարանը սահմանում է որպես խոշոր գիտական և տեղեկատվական կենտրոն, որի նպատակային ծրագրերից է նաև ինստիտուտների տեխնոլոգիական իշխանության բարձրացումը և նոր տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ներդրումը[3]։
Կառուցվածք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գրադարանն ունի ավելի քան 40 միավոր, որոնք խմբավորված եբ ըստ իրենց գործունեության ուղղությունների՝ ինստիտուտներ (գրադարանագիտություն, ուկրաինական գրքեր, ձեռագրեր, արխիվագիտություն, կենսագրական հետազոտություն), կենտրոններ (պահպանում և վերականգնում, մշակութային և կրթական, համակարգչային տեխնոլոգիաներ, հետազոտություններ և հրատարակչություն), Ուկրաինայի նախագահների հիմնադրամ և Պետական մարմինների աջակցության տեղեկատվական և վերլուծական աջակցության ապահովում։ Գրադարանն ունի ավելի քան 900 աշխատակից, որից 65 % գրադարանավարենր են, 20 % հետազոտողներ, 15% օժանդակող աշխատկիցներ։
Ինստիտուտներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Գրադարանի տեղեկատվական աշխատանքների գիտա-մեթոդական ապահովում
- Գրադարանագիտության բաժին
- Ձեռագրեր
- Ձեռագրագիտության բաժին
- Սկզբնաբյուրների բաժին
- Ձեռագիր ժառանգության ֆոնդի բաժին
- Հրեագիտական ֆոնդի բաժին
- Արխիվագիտություն
- Արխիվի և փաստաթղթերի բաժին
- Հնագիտության բաժին
- Ակադեմիական գիտության պատմության բաժին
- Կենսագրական հետազոտությունների
Կենտրոններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Գրադարանային և տեղեկատվական ռեսուրսների ձևավորման կենտրոն
- Կոմպլեկտավորման բաժին
- Ցուցակագրման բաժին
- Համակարգման բաժին
- Էլեկտրոնային տեղեկատվական ռեսուրսների գիտական կազմակերպման բաժին
- Գիտական տեղեկատվության համառոտագրությունների բաժին
- Գիտա-գրադարանային տեղեկատվության կենտրոն
- Մատենագիտական ծառայությունների բաժին
- Հեռավար սպասարկման տեխնոլոգիաների բաժին
- Միջգրադարանային աբոնենտի բաժին
- Մշակութային-կրթական կենտրոն
- Գիտա-հրատարակչական կենտրոն
- Գիտական հրապարակումների բաժին
- Համալիր վերստեղծաման տեխնոլոգիական բաժին
- Պահպանման և վերականգնման բաժին
- Ֆոնդերի գիտա-տեխնոլոգիական պահպանման բաժին
- Պահպանման բաժին
- Շտկումների բաժին
Բաժիններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Համակարգչային ցանցերի ծրագրային և տեխնոլոգիական սպասարկման բաժին
- Ինտեգրացված գրադարանային ծառայության բաժին
- Հիմնական ֆոնդի սպասարկման բաժին
- Հիմնական ֆոնդի գիտական կազմակերպման բաժին
- Միջազգային տեղեկատվական և արտաքին կապերի բաժին
- ՄԱԿ-ի ֆոնդի բաժին
- Ազգային մատենագիտության բաժին
- Հնատիպ գրքերի և հազվագյուտ հրատարակությունների բաժին
- Գրադարանային և պատմական հավաքածուների բաժին
- Թերթերի բաժին
- Գեղարվեստի բաժին
- Երաժշտական ֆոնդի ձևավորմն բաժին
- Արտասահմանյան украиники բաժին
- Պահուստային ֆոնդի փոխանակման բաժին
- Գիտակ-տեղեկատվական և սոցիալ-մշակութային տեղեկատվության էլեկտրոնային բազայի ձևավորման բաժին
- Գիտական հաստատությունների համալիր գիտական և տեղեկատվական աջակցության բաժին
Ուկրաինայի նախագահների ֆոնդ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Փաստաթղթերի որոնման և գրանցման բաժին
- Վավերագրական ֆոնդի կազմակերպման և կիրառման բաժին
- Տեղեկատվական-վերլուծական բաժին
Տեղեկատվական, վերլուծական աջակցության ծառայություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Քաղաքական վերլուծությանն բաժին
- Օպերատիվ տեղեկատվության բաժին
- Բիբլոմետրկայի և գիտամետրիկայի բաժին
- Ծրագրային, հաղորդակցական տեխնոլոգիաների բաժին
Ազգային իրավագիտական գրադարան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Վերլուծական-կանխատեսող բաժին
- Տեղեկատվական ռեսուրսների ծառայության բաժին
- Տեղեկատվական-խորհրդատվական բաժին
- Տեղեկաքատվության էլեկտրոնային մշակման տեխնոլոգիաների բաժին
- Սոցիալ-մշակութային ցանցային ռեսուրսների բաժին
- Պարբերականների տպագրության վերլուծության բաժին
- Իրավատեղեկատվական տվյալների բազայի բաժին
Օժանդակ, տեխնիկական միավորներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հաշվապահություն
- Կադրերի բաժին
- Անվտանգության ծառայություն
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Шовкопляс Т. И. История формирования картографического фонда Национальной библиотеки Украины им. В. И. Вернадского / Шовкопляс Т. И., Герус А. Л. // Вестник Библиотечной Ассамблеи Евразии. - 2010. - № 3. - С. 77-82: Библиогр.: с. 81-82 (10 назв.).
- Центральна наукова бібліотека імені В.І. Вернадського Академії наук України, 1918–1993 рр. : Бібліографічний покажчик. - К., 1993.
- Національна бібліотека України імені В.І. Вернадського // Бібліотеки Національної Академії наук України. - К., 1996.
- Дубровіна Л.А. Національна бібліотека України імені В.І. Вернадського в 1918–1988 рр.: основні етапи розвитку / Дубровіна Л.А., Онищенко О.С. // «Бібліотечний вісник» : журнал. - 1998. - № 5.
- Дубровіна Л. А., Онищенко О. С.Історія Національної бібліотеки імені В. І. Вернадського. 1918-1941. К., 1998;
- Дубровіна Л. А., Онищенко О. С.Історія Національної бібліотеки імені В. І. Вернадського. 1941-1964. К., 2003;
- Дубровіна Л. А., Онищенко О. С.Історія Національної бібліотеки імені В. І. Вернадського. 1965-1991. К., 2008;
- Національна бібліотека України імені В.І. Вернадського, 1918–1998 : Бібліографічний покажчик літератури за 1993–1998 рр.. - К., 1998.
- Онищенко О. Основні підсумки наукової діяльності. Національна бібліотека України імені В.І. Вернадського / Онищенко О., Попроцька В. // «Бібліотечний вісник» : журнал. - 2000. - № 2.
- Дубровіна Л.А. Історія Національної бібліотеки імені В.І. Вернадського (1941–1964) / Дубровіна Л.А., Онищенко О.С.. - К., 2003.
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Բաց մատչելիության ամսագրերի տեղեկատու — 2003.
- ↑ «О Национальной библиотеке Украины имени В. И. Вернадского, Киев». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 14-ին.
- ↑ 3,0 3,1 Про затвердження Державної программи розвитку діяльності Національної бібліотеки України імені В.І. Вернадського на 2005-2010 роки
- ↑ Приказ ВАК Украины и НАН УКраины от 07.07.2008 № 436/311 «Об утверждении Порядка передачи электронных копий периодических печатных научных специальных изданий на хранение в Национальную библиотеку Украины имени В. И. Вернандского» (ուկր.)
- ↑ Про надання Центральній науковій бібліотеці імені В.І.Вернадського статусу національної
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- www.irbis-nbuv.gov.ua Գրադարանի էլեկտրոնային կատալոգներ
- Գրադարանի իրավական տեղեկատվական ռեսուրսներ
- Գրադարանի կայք
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուկրաինայի Վ. Վերնադսկու անվան ազգային գրադարան» հոդվածին։ |
| ||||||||
