Ուկրաինական դեկորատիվ արվեստի պետական թանգարան

Ուկրաինական դեկորատիվ արվեստի պետական թանգարան
Տեսակ	թանգարան
Երկիր	Ուկրաինա
Տեղագրություն	Լավրսկայա փողոց և Կիև
Վայր	Կիև
Հասցե	вулиця Лаврська, 9, корпус 29, Київ, УкраїнаԼավրսկայա փողոց (9)
Հիմնադրվել է	1899
Կայք	mundm.kiev.ua​(ուկր.)

Ուկրաինական դեկորատիվ արվեստի պետական թանգարան, Ազգային ժողովրդական դեկորատիվ արվեստի թանգարան (ուկրաիներեն՝ Національний Музей українського народного декоративного мистецтва), ժողովրդական դեկորատիվ արվեստին նվիրված թանգարան Ուկրաինայի մայրաքաղաք Կիևում։

Պատմություն

Ազգային ժողովրդական դեկորատիվ արվեստի թանգարանը ուկրաինական արվեստի ամենամեծ թանգարաններից մեկն է։ Այն գտնվում է Կիև-Պեչորյան մայրավանքի հրապարակում և տեղակայված է նախկին Մետրոպոլիտենի շենքում։

Թանգարանի հավաքածուն հիմնադրվել է 1899 թվականին, որպես նորաստեղծ քաղաքի հնագիտական և արվեստի թանգարանի հավաքածուի մաս, որը 1904 թվականին վերանվանվել է «Կիևի արվեստի, արդյունաբերության և գիտության թանգարան»։

Այժմ թանգարանի պահուստներում և ցուցափեղկերում ներկայացված են ուկրաինական ավանդական ժողովրդական և պրոֆեսիոնալ դեկորատիվ արվեստի ավելի քան 75000 նմուշ` 15-րդ դարից մինչև մեր օրեր։ Դրանցից շատերը կենցաղային առարկաներ են, որոնք տարբերվում են նյութի, ձևի, ձևավորման և նպատակի առումով, որոնք տաղանդավոր արհեստավորներ վերածել են բարձրարվեստ գեղարվեստական իրերի։ Դրանք ներկայացնում են տարածաշրջանային առանձնահատկությունների հարստությունը։ Գեղարվեստական ստեղծագործությունները, որոնք ստեղծվել են պրոֆեսիոնալ արհեստավորների կողմից, իրենց ստեղծագործությունների միջոցով ներկայացնում են ժողովրդական ավանդույթների իրականացումը։

Թանգարանի մշտական ցուցադրությունը կազմում է մոտ 1500 քմ, որտեղ ներկայացված են Ուկրաինայի ժողովրդական արվեստի բոլոր տեսակները` գորգագործություն, գործվածք, տպագրություն, ասեղնագործություն, կերամիկա, փայտե փորագրություն և գեղանկարչություն, գեղարվեստական կաշվե աշխատանքներ, մետաղագործություն, ապաե, ճենապակե գործեր, Զատկի ձվի նկարչություն («պիսանկա»), ժողովրդական նկարչություն և պատկերագրություն։

Թանգարանի պարծանքն է Ուկրաինայի բոլոր շրջանները ներկայացնող 19-րդ կեսի և 20-րդ դարի Ուկրաինայի ժողովրդական տարազների լայնածավալ հավաքածուն, որտեղ սինթեզվում են ոճը, կարը, ասեղնագործությունը, տպագրությունը, գեղարվեստական կաշին և մետաղագործությունը։ Հատկանշական է նաև մետաղադրամներով վզնոցների հավաքածուն, մարջանե և վենետիկյան ապակյա ուլունքահատիկները և դրանցով ստեղծված գործերը։

Պատմական և գեղարվեստական տեսանկյունից հատկապես արժեքավոր նմուշներից են 1576 թվականի փայտյա փորագրված արծաթապատված խաչը, 15-18-րդ դարերի կավե սալիկները, 18-19-րդ դարերի կազակական ծխամորճերը և 18-րդ դարի մետաքսե հյուսված շերտերը, 18-19-րդ դարերի զգեստները, «գուտա» (16-րդ դարի 19-րդ դարի ավանդական ապակու արվեստանոց) 16-19-րդ դարերի ապակին, 18-19-րդ դարերի առաջատար ուկրաինական ճենապակյա և հախճապակյա ձեռնարկությունների արտադրությունը` Կիև-Մեժիղիրսկայա հախճապակու գործարանից և Վոլոկիտինսկի ճենապակու գործարանից։

Թանգարանում է գտնվում Մարիա Պրիմաչենկոյի (1909-1997) աշխատանքների ամենամեծ հավաքածուն` ավելի քան 500 նկար։

Հատուկ ցուցասրահում ներկայացված են Եկատերինա Բելոկուրի (1900-1961) կտավները։ Դրանք համարվում են թանգարանի հավաքածուի գլուխգործոցները և համարվում են համաշխարհային արվեստի հարստություն։

Տարբեր ժամանակավոր ցուցադրություններում ներկայացվում են թանգարանի պահոցներում գտնվող արհեստավորների կողմից ստեղծված ցուցանմուշները։

Տես նաև

• Ուկրաինայի արվեստի ազգային թանգարան

Գրականություն

• Е. М. Піскова. Музей українського народного декоративного мистецтва // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наук. думка, 2010. — Т. 7 : Мл — О. — С. 116. — ISBN 978-966-00-1061-1.
• Музей українського народного декоративного мистецтва = Museum of Ukranian Folk Dekorative Art : Альбом / Упорядкув., написання статей і текстівок - Л. С. Білоус, І. І. Бекетова, А. В. Гассанова та ін. – К. : Мистецтво, 2009. – 352 c. : ілюстр.

Արտաքին հղումներ

• Національний музей українського народного декоративного мистецтва
• Нацiональний Києво-Печерський iсторико-культурний заповiдник Արխիվացված 2009-10-17 Wayback Machine