Նոգալեսի ճակատամարտ
 | |
|---|---|
 | |
| Թվական | նոյեմբերի 26, 1915 |
| Մասն է | Մեքսիկական հեղափոխություն |
| Վայր | Նոգալես, ԱՄՆ |
| Արդյունք | Ֆրանսիսկո Վիլյայի ուժերի պարտություն |
| Հակառակորդներ | |
 Մեքսիկա |  ԱՄՆ |
| Հրամանատարներ | |
| Ֆրանսիսկո Վիլյա Ալվարո Օբրեգոն | Վիլյամ Համպդեն |
| Կողմերի ուժեր | |
|
| |
| Ռազմական կորուստներ | |
|
| |
Նոգալեսի ճակատամարտ, ռազմական հակամարտություն Հեղափոխական իրադրության մեջ գտնվող Մեքսիկայի[1][2] և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների[3][4][5][6] միջև։ Ճակատամարտը սկսվել է 1915 թվականին և ընթացել Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Արիզոնայի շրջանի մի քանի քաղաքներում՝ Նոգալես և Սոնորա։ 1915 թվականի նոյեմբերի 26-ին Մեքսիկայի հեղափոխական ապստամբ ուժերը Ֆրանսիսկո Վիլյայի գլխավորությամբ կրակ բացեցին ամերիկյան օդուժի և սահմանապահ ուժերի վրա։
Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգների ուժերը դեռևս դրացիական հարաբերությունները Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների հետ խզել էին դեռևս Մեքսիկայի անկախության պատերազմԻ ժամանակ, երբ Իսպանիան ստանալով ԱՄՆ-ի օգնությունը կարողացավ ճնշել Մեքսիկայի ապստամբությունը։ 20-րդ դարում նրանց հարաբերությունները ծայրահեղ վատացան, քանի որ ԱՄՆ-ն նպաստեց Մեքսիակայի հեղափոխության սկսմանը։
Ֆրանսիսկո Վիլյայի ուժերի կրակոցներին պատասխանեցին Արիզոնայի սահմանի զինվորները և առաջ անցան հատելու ամերիկա-մեքսիկական սահմանը։ Պտահաբար ԱՄՆ-ի ուղղությամբ կրակ է բացել նաև Ալվարո Օբրեգոնը[7][8][9]։ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգի զորքերի հրամանատար է ընտրվում Վիլյամ Համպդենը, ով իր քչաքանակ ջոկատով ամրանում է Արիզոնայի սահմանագլխին՝ Նոգալես կոչվող բնակավայրում։ Ճակատամարտի արդյունքում զոհվեդ մի քանի մեքսիկական ջոկատներ, որոնք գլխավորում էր Ֆրանսիսկո Վիլյան[10]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Ռոսալես, Ա. Ֆրանցիսկո (1999). «Pobre raza!: violence, justice, and mobilization among México Lindo immigrants», 1900-1936. Տեխասի համալսարանի տվյալներ. էջ 15. ISBN 0-292-77095-2.
- ↑ 1866-1921 թվականներին ամերիկա-մեքսիկական հակամարտությունը Տեխասում
- ↑ Նոգալեսի ճակատամարտ – Մեքսիկական հեղափոխության ընթացքում տեղի ունեցած ճակատամարտեր
- ↑ «Մեքսիկական հեղափոխության պատմություն». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
- ↑ Նոգալեսի ճակատամարտ
- ↑ գործունեության ասպարեզ, Ռոն (2005). Բուֆֆալոյի զինվորներ, 1892-1918. էջ 27. ISBN 1-84176-898-7.
- ↑ «Մեքսիկական հեղափոխություն. Ամերիկա-մեքսիկական հակամարտություն». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
- ↑ Ֆրանսիսկո Վիլյայի հետապնդելու գործողություններ. 1916-1917
- ↑ պատկերազարդումներ, վոն 1, 1993։
- ↑ Էպպինգա, Jane (2002). Նոգալես. Կյանքը սահմանի վրա. Ա. Պուբլիշինգ. էջեր 111–112. ISBN 0-7385-2405-0.