Նարնջագույն միաբանություն
| Նարնջագույն միաբանություն | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | Եղբայրություն և կրոնական կազմակերպություն |
| Երկիր | .svg){kind=small} Միացյալ Թագավորություն |
| Հաջորդող | Independent Loyal Orange Institution? |
| Հիմնադրված | սեպտեմբերի 21, 1795 |
| Գլխադասային գրասենյակ | Բելֆասթ, Հյուսիսային Իռլանդիա, Միացյալ Թագավորություն |
| Անվանված է | Վիլհելմ III Օրանացի |
| Կայք | goli.org.uk |
Նարնջագույն միաբանություն (անգլ.՝ Loyal Orange Institution, կրճատ՝ անգլ.՝ Orange Order), բողոքական եղբայրություն, որը տեղակայված է հիմնականում Հյուսիսային Իռլանդիայում և Շոտլանդիայում։ Օթյակների լայն ցանց ունի Ազգերի համագործակցությունում, ինչպես նաև Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում, Կանադայում, Ավստրալիայում և Նոր Զելանդիայում։ Միաբանության գլխավոր մագիստրը Էդվարդ Սթիվենսոնն է։ Կազմակերպությունը հիմնադրվել է 1796 թվականին Իռլանդիայում։ Անվանումը վերագրվում է Մեծ Բրիտանիայի բողոքական թագավոր Վիլհելմ III Օրանացուն, որը ծնվել է Նիդեռլանդներում և պատկանել Օրանժ-Նասաուի տանը։ 1690 թվականի հուլիսի 12-ին Վիլհելմ III-ի բողոքական ուժերը Բոյնի ճակատամարտում ջախջախել են Անգլիայի վերջին կաթոլիկ թագավոր Ջեյմս II-ի բանակը։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նարնջագույն միաբանությունը նվիրված է Նիդեռլանդների արքայազն Վիլհելմ III Օրանացուն, որը հետագայում՝ 1688 թվականի Պանծալի հեղափոխության արդյունքում, դարձավ Անգլիայի, Շոտլանդիայի և Իռլանդիայի թագավոր։ Մասնավորապես՝ միաբանությունը նվիրված է Վիլհելմ III-ի հաղթանակներին, հատկապես Բոյնի ճակատամարտում տարած հաղթանակին։
Միաբանության պատմության սկիզբը կապված է 1700-ական թվականների սկզբի՝ կաթոլիկների և բողոքականների, հիմնականում պրեսբիտերականների բախման հետ։ Այն հիմնադրվել է Արմա կոմսության Լոուգհոլ քաղաքում 1795 թվականին՝ կաթոլիկների և բողոքականների միջև Ադամանդի ճակատամարտից հետո։
Շուտով միաբանությանը միացան բարձր դասի բողոքականներ, նույնիսկ թագավորական տան իշխաններ, ինչը 1978 թվականին հանգեցրեց Իռլանդիայի համար մեծ օթյակի հիմնադրմանը։ Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միությունից ի վեր (1800) «Նարնջագույն» միությունն էլ ավելի է ուժեղացել. նրա անդամները զբաղեցնում էին պետական և կոմունալ կառավարման ամենակարևոր տեղերը և իրենց գործունեությունը տեղափոխում Անգլիա, որտեղ 1808 թվականին հիմնադրվեց առաջին մեծ օթյակը (նախ Մանչեստրում, ապա Լոնդոնում)։
Օ'Քոննելի քարոզարշավից ի վեր՝ Անգլիայում և Իռլանդիայում «նարնջագույնները» կատաղի պայքար են սկսել կաթոլիկության դեմ, միևնույն ժամանակ ընդդեմ հանդուրժողականության, որը գոյություն ուներ կաթոլիկների նկատմամբ անգլիական միջին խավի մեծ մասում։ Նրանք, այնուամենայնիվ, չէին կարող խանգարել կաթոլիկների ազատագրմանը 1829 թվականին՝ վերջ դնելու Իռլանդիայում բողոքականների անհիմն գերակայությանը։ Սա հանգեցրեց բախման նարնջագույնների, կառավարության և հասարակության կարծիքի միջև, ուստի Վիգերի կառավարությունը վերացրեց օթյակները 1832 թվականին։
Վիգերի անկումից հետո` 1834 թվականի նոյեմբերին, նարնջագույնները կրկին հավաքեցին իրենց ուժերը, բայց 1836 թվականին, երբ Վիգերը վերադարձան իշխանության, արմատականների ղեկավար Հյումը առաջարկեց հետաքննել օթյակների գործունեությունը. հետաքննությունը ապացուցեց դրանց անկասկած վնասը պետությանը։ Քամբերլենդի դուքսը՝ բոլոր օթյակների գլխավոր վարպետը, առաջարկեց փակել դրանք, ինչն էլ արվեց։
Այնուամենայնիվ, հետագայում նարնջագույնների միաբանությունը վերականգնվեց[1]։
Կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իռլանդիայում Նարնջագույն միաբանությունն ունի բուրգի կառուցվածք։ Դրա հիմքում 1134 ստորին օթյակ է[2]։ Յուրաքանչյուր նարնջագույն աշխատող պատկանում է նրանցից մեկին։ Յուրաքանչյուր ստորին օթյակ վեց ներկայացուցիչ է ուղարկում շրջանի օթյակ, որոնք ընդամենը 126-ն են։ Կախված չափից՝ վարչաշրջանի օթյակները կոմսության օթյակներ են ուղարկում 7-13 ներկայացուցչի, որոնցից ընդհանուր առմամբ կա 12-ը։ Վերջապես, վարչական օթյակները ներկայացուցիչներ են ուղարկում Իռլանդիայի Գերագույն Նարնջագույն օթյակ, որը և գլխավորում է Նարնջագույն Միաբանությունը։
Մեծ օթյակը ունի ընդհանուր առմամբ 373 անդամ, և ղեկավարվում է Կենտրոնական կոմիտեի կողմից, որը կազմված է Հյուսիսային Իռլանդիայի բոլոր վարչաշրջանների ներկայացուցիչներից։ Մեծ օթյակում կան նաև այլ հանձնաժողովներ, որոնք զբաղվում են պրոտոկոլային, ֆինանսների և կրթության հարցերով։
Ստորին օթյակներն ունեն ինքնավարություն, քանի դեռ պահպանում են Միաբանության կանոնները, բայց տեսականորեն կարող է լուծարվել Մեծ օթյակի կողմից։
Նարնջագույն երթեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նարնջագույն միաբանության ամենավառ արարողություններից մեկը «Նարնջագույն երթերն» են։ Դրանց մասնակիցները կրում են պաշտոնական կոստյումներ, թիավարներ, սպիտակ ձեռնոցներ, նարնջագույն շարֆեր և կանոնավոր շարքերով քայլում են հարվածային գործիքների երաժշտության ներքո[3]։
Պահանջներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միաբանության բոլոր անդամները պետք է լինեն բողոքական (ոչ կաթոլիկներ, մորմոններ կամ քվակերներ)։ Շատերը իրավաբանորեն պահանջում են նաև, որ թեկնածուների ամուսիններն ու ծնողները բողոքական լինեն, չնայած Մեծ օթյակը կարող է բացառություն անել դիմողների համար։ Կաթոլիկ կրոնական արարողություններին մասնակցելը նշանակում է հեռացում միաբանությունից։ 1964-2002 թվականներին անդամների 11%-ը վտարվել է կաթոլիկ մկրտություններին, պատարագներին և հուղարկավորություններին մասնակցելու համար։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Оранжисты». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ «http://www.grandorangelodge.co.uk/structure#.WTKYfhxkjIU». www.grandorangelodge.co.uk. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 3-ին.
{{cite web}}: External link in|title= - ↑ День оранжистов
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Оранжевый орден / Куропаткина О. В. // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նարնջագույն միաբանություն» հոդվածին։ |
|
