Մարիսկա Ադի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մարիսկա Ադի
Ծնվել էփետրվարի 26, 1889(1889-02-26)
ԾննդավայրHodod, Սատու Մարե, Ռումինիա
Վախճանվել էփետրվարի 4, 1977(1977-02-04)[1] (87 տարեկան)
Վախճանի վայրԲուդապեշտ, Հունգարական Ժողովրդական Հանրապետություն[2]
ԳերեզմանՖարկաշրետի գերեզմանոց[3]
Մասնագիտությունբանաստեղծուհի և գրող
Քաղաքացիություն Հունգարիա
ԱզգականներԷնդրե Ադի

Մարիսկա Ադի (հունգարերեն՝ Ady Mariska, փետրվարի 26, 1889(1889-02-26), Hodod, Սատու Մարե, Ռումինիա - փետրվարի 4, 1977(1977-02-04)[1], Բուդապեշտ, Հունգարական Ժողովրդական Հանրապետություն[2]), հունգար բանաստեղծուհի, գրող[4][5][6], մի քանի հատոր գրվածքների հեղինակ։

Հունգար անվանի գրող Էնդրե Ադիի զարմուհին է։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին՝ 1914-1918 թվականներին բանաստեղծություններ է գրել՝ պատկերելով պատերազմի սարսափները։ Այդ բանաստեղծություններն սկզբում լույս են տեսել Շիլաջի գավառի, այնուհետև՝ Տրանսիլվանիա երկրամասի և համահունգարական ամսագրերում. թերթերում ու այլ պարբերականներում[7]։ Նրա քնարական որոշ բանաստեղծություններում և ընդհանրապես գեղարվեստական գրականության մասին հայացքներում զգացվում է զարմիկի՝ Էնդրե Ադիի ազդեցությունը։ Նրանցից բացի՝ Ադի տոհմը գրական այլ գործիչներ չի տվել[8]։

Ընտանիքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարիսկան տրանսիլվանական Հադադ (Հադոդ) քաղաքի հանրային նոտար Շանդոր Ադիի դուստրն էր։ Դպրոցն ավարտելուց հետո կրթությունը շարունակել է Բուդապեշտում, ստացել տարրական դպրոցի ուսուցչի որակավորում։ Նրա ամուսինը՝ Լայոշ Լանդտը, զոհվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի կռիվներում, և երեք երեխաներին մեծացնելու ամբողջ հոգսը ընկել է Մարիսկայի ուսերին։ Հեշտ չէ պատկերացնել, թե ինչ դժվարությունների միջով է անցել միայնակ, աննեցուկ մնացած կինը, մանավանդ, եթե հաշվի առնենք, որ հիվանդ լինելու պատճառով ստիպված է եղել շատ վաղ հրաժեշտ տալ տարրական դպրոցի ուսուցչի պաշտոնին[8]։

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Sok ború – kevés derű (Շատ խավար, քիչ լույս (պատմվածքներ, էսքիզներ), Zilah/Zalău, 1907)
  • Én az őszben járok (Անցնում եմ աշնան միջով, բանաստեղծություններ, Cristuru Secuiesc/Székelykeresztúr, 1924)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 http://mek.oszk.hu/00300/00355/html/ABC00003/00103.htm
  2. 2,0 2,1 2,2 PIM identifier
  3. http://resolver.pim.hu/bib/PIM1607979
  4. «Magyar Életrajzi Lexikon 1000-1990 (Hungarian Biographical Lexicon)». mek.oszk.hu. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  5. «Országos Széchényi Könyvtár (National Széchényi Library)». oszk.hu. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  6. Új Magyar Dictionary Irodalmi (New Dictionary of the Hungarian Literature), Vol. I, pp. 16–17 (Akadémiai Kiadó, Budapest 1994). 963-05-6805-5
  7. E. g. Csíki Lapok, Ellenzék, Magyar Nép, Pásztortűz, Székely Nép, Szilágy, Vasárnapi Újság, Zord Idő.
  8. 8,0 8,1 Romániai Magyar Irodalmi Lexikon (Romanian/Hungarian Literary Dictionary) Retrieved 28 April 2018.