Jump to content

Մարիամ Խատիսյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Խատիսյան (այլ կիրառումներ)
Մարիամ Խատիսյան
Ծննդյան անունՄարիամ Մարիսյան
Ծնվել էապրիլի 30, 1845(1845-04-30)[1]
ԾննդավայրԹիֆլիս, Ռուսական կայսրություն[1]
Վախճանվել էփետրվարի 9, 1914(1914-02-09)[2] (68 տարեկան)
Վախճանի վայրԹիֆլիս, Ռուսական կայսրություն[2]
Մասնագիտությունգրող, հասարակական գործիչ, բանաստեղծուհի, լրագրող և բարեգործ
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
ԱնդամակցությունՀայուհյաց բարեգործական ընկերություն
Մարիամ Խատիսյան Վիքիդարանում

Մարիամ (Մարիսյան) Խատիսյան (ապրիլի 30, 1845(1845-04-30)[1], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն[1] - փետրվարի 9, 1914(1914-02-09)[2], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն[2][3]), հայ արձակագիր, հրապարակախոս, հասարակական գործիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովորել է Թիֆլիսի կանանց ինստիտուտում։ Ամուսնացել է պետական բարձրաստիճան պաշտոնյա, մեծահարուստ Հովհաննես Խատիսյանի հետ, որը կնոջն օգնել է հայապահպան, բարեգործական, կրթական և այլ նախաձեռնություններում։ Մարիամ Խատիսյանն իր տանը ստեղծել է գրական-բարեգործական սրահ, որտեղ մշտապես հավաքվել և ազգապահպանության հարցեր է քննարկել Թիֆլիսի հայ մտավորականության ընտրանին, որոնց թվում նաև Գրիգոր Արծրունին։ Մարիամ Խատիսյանի, Դարյա Հովհաննիսյանի, Թագուհի Մելիք-Ազարյանի, Նինա Ղամբարյանի, Սոֆյա Բաբայանի, Սրբուհի Երիցյանի, Եկատերինա Եվանգուլյանի, Մարիամ Խոսրովյանի նախաձեռնությամբ 1882 թվականին ստեղծվում և մինչև 1907 թվականը գործում է Թիֆլիսի Հայուհյաց բարեգործական ընկերությունը։ Հետագայում Մարիամ Խատիսյանն ընտրվում է ընկերության ատենապետուհի։ Ընկերության միջոցներով կազմակերպվել են որբանոցներ, կանանց կրթօջախներ, ուսումնարաններ, առանձին օրիորդների արտասահման ուսուցման գործուղելու ծրագրեր։

Զբաղվել է նաև գրական ստեղծագործությամբ։ Թղթակցել է «Մուրճ» և այլ պարբերականների, հանդես եկել հոդվածներով։ «Մուրճ»-ում տպագրվել է նրա «Արևելյան հարց» ազգային, քաղաքական ընդարձակ աշխատությունը։

Գրել է նաև վեպեր։ Հրատարակել է «Հեղինե» (1890), «Փեսա որոնողներ» (1894), «Նոր ճանապարհի վրա» (1894), «Դժբախտ կին» (1899) վեպերը, որոնցում անդրադարձել է հայ կնոջ սոցիալական խնդիրներին և հասարակական դերին[4]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=4202
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  3. «Zarkfoundation - Մարիամ Խատիսյան». zarkfoundation.com.
  4. Սերգեյ Ավագյան, Նշանավոր հայուհիներ, Ե., 2006, էջ 34։
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարիամ Խատիսյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 35