Մասնակից:Astghik Asatryan/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Astghik Asatryan/Ավազարկղ

Խոակիմ Մարիա Մաչադո դե Ասիս (), հայտնի Մաչադո դե Ասիս անվամբ, Մաչադո կամ Բուքսո դու Կոսմե Վելհո[1], բրազիլացի պիոներ արձակագիր, բանաստեղծ, դրամատուրգ և պատմվածքագիր, բրազիլական գրականության մեծագույն գրողներից[2][3][4]: Ասիսը իր կենդանության օրոք չի հասել լայն ժողովրդականության Բրազիլիայից դուրս: 1897 թվականին նա հիմնադրել է Բրազիլիայի Գրերի ակադեմիան և դարձել վերջինիս առաջին նախագահը: Ասիսը տիրապետում էր մի քանի լեզուների: Հետագայում սովորել է նաև ֆրանսերեն, անգլերեն, գերմաներեն և հունարեն:

Նա ծնվել է Ռիո դե Ժանեյրոյի Մորո դու Լիվրամենտոյում, աղքատ ընտանիքում: Նրա նախահայրերը ստրկությունից ազատված, բայց դեռ ստրկական կարգեր ունեցող երկրի բնակիչներ էին: 19-րդ դարում աֆրո-բրազիլացի լինելու համար Մաչադոն բախվեց բազմաթիվ դժվարությունների, այդ թվում` պաշտոնական կրթության սահմանափակ հասանելիությանը: Նա հազիվ է ավարտել հանրակրթական դպրոցը, իսկ համալսարան չի հաճախել: Ապավինելով միայն իր ուժերին, խելքին և ինքնակրթությանը` նա պայքարում էր սոցիալական վերելքի համար: Դրան հասնելու համար նա զբաղեցրել է մի քանի հասարակական պաշտոններ գյուղատնտեսության, առևտրի և հանրային աշխատանքների նախարարություններում` թերթերում նա հասել է փառքի, որտեղ էլ տպագրվել են նրա առաջին պոեզիան և մատենագրերը:

Մաչադոյի աշխատանքի արդյունքում Բրազիլիայում ձևավորվել է իրապաշտության շարժումը: Նա հայտնի է դարձել շնորհիվ իր սրամտության և հասարակության հասցեին ուղղված տեղին քննադատությունների: Ընդհանրապես Մաչադոյի ամենամեծ գործերից են համարվում «Dom Casmurro»-ն (1899), «Memórias Póstumas de Brás Cubas»-ը ("Posthumous Memoirs of Brás Cubas", որը թարգմանվում է նաև «Փոքր հաղթողի էպիտաֆ») և «Quincas Borba»-ն (անգլերենում հայտնի է նաև որպես փիլիսոփա կամ շուն): 1893 թվականին նա հրատարակել է «A Missa do Galo»-ն («Կեսգիշերային պատարագ»), որը հաճախ համարվում է բրազիլական գրականության պիոներական պատմվածք[5]: Ամերիկացի գրականագետ Հարոլդ Բլումը Մաչադո դե Ասիսին ընդգրկել է իր` «Գրականության 100 հանճարները» շարքում: Բլումը նրան համարում է արևմտյան գրականության ամենամեծ սևամորթ գրողը:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնունդ և պատանեկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խոակիմ Մարիա Մաչադո դե Ասիսը ծնվել է 1839 թվականի հունիսի 21-ին Ռիո դե Ժանեյրոյում, Բրազիլիայի կայսրության նախկին մայրաքաղաքում[6][7][8]: Նրա հայրը որմնանկարիչ Ֆրանցիսկո Խոսե դե Ասիսն է, որի ծնողներն ազատվել էին ստրկությունից[9], իսկ մայրը` Մարիա Լեոպոլդինա դա Կամարա Մաչադոն՝ պորտուգալացի կին էր Ազորյան կղզիներից, որն աշխատում էր լվացքատանը[10][11]: Ասիսը ծնվել է Լիվրամենտոյի գյուղական տանը, որը պատկանում էր սենատոր Բենտո Բարոզո Պերեյրայի այրուն՝ Դոնա Մարիա Խոսե դե Մենդոնսա Բարոզո Պերեյրային. վերջինս խնամում էր իր ծնողներին իր տանը[12][13] Դոնա Մարիա Խոսեն դարձել է Խոակիմի կնքամայրը, իսկ կնքահայրը վերջինիս ամուսնու եղբայրն էր` Խոակիմ Ալբերտո դե Սուսա դա Սիլվեյրան[14][15]: Մաչադոն ուներ մի քույր, որը մահացել է երիտասարդ հասակում[16]: Խոակիմը սովորում էր հանրակրթական դպրոցում, բայց լավ աշակերտ չէր[17]: Մասսաներին ծառայելու տարիներին նա հանդիպել է Հայր Սիլվեիրա Սարմենտոյին, ով դարձավ նրա լատիներենի ուսուցիչը, ինչպես նաև լավ ընկերը[18][19]:

Խոակիմի մայրը մահացել է, երբ նա տասը տարեկան էր, որից հետո նա հոր հետ տեղափոխվել է Սան-Քրիստովյան: Հայրը 1854 թվականին ամուսնացել է Մարիա Ինես դա Սիլվայի հետ[20][21][22]: Խոակիմը սովորել է միայն աղջիկների դպրոցում՝ իր խորթ մոր շնորհիվ, ով այնտեղ կոնֆետներ պատրաստող էր աշխատում: Գիշերները նա սովորում էր ֆրանսերեն ներգաղթյալ հացթուխի մոտ[23]: Պատանեկության տարիներին նա հանդիպել է Ֆրանցիսկո դե Պաուլո Բրիտոյին, որը գրախանութ, թերթ և տպագրատուն ուներ[24]: 1855 թվականի հունվարի 12-ին Ֆրանցիսկո դե Պաուլան իր` «Marmota Fluminense թերթում» տպագրել է «Ela» («Նա») բանաստեղծությունը, որը գրել էր Խոակիմը 15 տարեկան հասակում[25][26][27]: Հաջորդ տարի Ասիսը Imprensa Oficial-ում (պաշտոնական մամուլ, որը մեղադրվում է Կառավարության միջոցառումների հրապարակման մեջ) եղել է տպագրիչի վարձու աշակերտ, որտեղ որպես գրող խրախուսվում է թերթի տնօրեն և արձակագիր Մանուել Անտոնիո դե Ալմեյդայի կողմից[28]: Այնտեղ նա հանդիպել է լրագրող, հետագայում նաև լիբերալ սենատոր Ֆրանցիսկո Օտավիանոյին և Քվինտինո Բոկաիչովային. վերջինս տասնամյակներ անց պետք է հայտնի դառնար հանրապետական ​​հռետորի իր պաշտոնով[29]:

Վաղ կարիերա և կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրանցիսկո Օտավիանոն վարձեց Մաչադոյին 1858 թվականին Correio Mercantil թերթում աշխատելու համար որպես սրբագրիչ [8] [11]: Նա շարունակում էր գրել Marmota Fluminense- ում և նաև մի քանի այլ թերթերում, բայց նա մեծ եկամուտ չստացավ և ունեցավ համեստ կյանք [8] [11]: Քանի որ նա այլևս չէր ապրում իր հայրիկի հետ, նրա համար սովորական էր, որ օրը միայն մեկ անգամ ուտում էր փող չունենալու պատճառով: [11]

Այս շրջանում նա դառնում է գրողի և ազատական ​​քաղաքական գործիչ Խոսե դե Ալենկարի ընկերը, ով նրան անգլերեն էր սովորեցնում: Անգլիական գրականությունից նրա վրա ազդեցություն են թողել Լորենս Ստերնը, Ուիլյամ Շեքսպիրը, Լորդ Բայրոնը և onatոնաթան Սվիֆթը: Նա գերմաներեն սովորեց տարիներ անց և ծերության տարիներին ՝ հունարեն [11]: Նա Բոկաինևայի կողմից հրավիրվել է 1860 թվականին աշխատելու իր Diário do Rio de Janeiro թերթում [7] [12]: Մաչադոն թատրոնի կիրք ուներ և կարճ ժամանակ գրեց մի քանի պիես; նրա ընկերը ՝ Բոկաևան, եզրակացրեց. «Ձեր ստեղծագործությունները նախատեսված են կարդալ և չխաղալ» [12]: [12] Նա իրեն հաստատեց լիբերալ կուսակցության առաջավոր շրջանակներում ՝ դիրք բռնելով ի պաշտպանություն կրոնական ազատության և Էռնեստ Ռենանի վիճելի Հիսուսի կյանքի, երբ հարձակվում էր հոգևորականների անարգանքի վրա [13]:

Մաչադո դե Ասիս, երբ նա 25 տարեկան էր, 1864 թ.

Նրա հայրը ՝ Ֆրանցիսկո դը Ասիսը, մահացել է 1864 թվականին: Մաչադոն հոր մահվան մասին իմացել է ծանոթների միջոցով: Նա «Crisálidas» կոչվող բանաստեղծությունների իր ժողովածուն նվիրեց հորը. «Ֆրանցիսկո Խոսե դե Ասիսի և Մարիա Լեոպոլդինա Մաչադո դե Ասիսի, իմ ծնողների հիշատակին» [14]: նա կարող էր հովանավորչական պաշտոն ստանալ, որը կօգներ նրան բարելավել իր կյանքը: Ի զարմանս նրա, օգնություն եկավ կայսր Դոմ Պեդրո Երկրորդից, ով նրան վարձեց որպես ռեժիսոր-օգնական Diário Oficial- ում 1867 թ. 1888 թվականին Մաչադոն նշանակվեց Վարդերի շքանշանի սպա [8]:


Ամուսնություն և ընտանիք

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հետագա տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատմական ոճ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատանքների ցուցակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1860 – Hoje avental, amanhã luva (play)
  • 1861 – Desencantos (play)
  • 1863 – O caminho da porta, and O protocolo (two plays)
  • 1864 – Quase ministro (play)
  • 1864 – Crisálidas (poetry)
  • 1866 – Os deuses de casaca (play)
  • 1870 – Falenas (poetry)
  • 1870 – Contos Fluminenses (collection of short stories)
  • 1872 – Ressurreição (Resurrection; novel)
  • 1873 – Histórias da meia-noite (collection of short stories)
  • 1874 – A Mão e a Luva (The Hand and the Glove; novel)
  • 1875 – Americanas (poetry)
  • 1876 – Helena (novel)
  • 1878 – Iaiá Garcia (novel)
  • 1878 – O bote de rapé (play)
  • 1881 – Tu, só tu, puro amor (play)
  • 1881 – Memórias Póstumas de Brás Cubas (The Posthumous Memoirs of Bras Cubas, also known in English as Epitaph of a Small Winner; novel)
  • 1881 – O Alienista (The Psychiatrist, or The Alienist; novella)
  • 1882 – Papéis avulsos (collection of short stories, including "O Alienista")
  • 1884 – Histórias sem data (collection of short stories)
  • 1891 – Quincas Borba (also known in English as Philosopher or Dog?; novel)
  • 1896 – Várias histórias (collection of short stories)
  • 1899 – Páginas recolhidas (collection of short stories, including The Case of the Stick and the play Não consultes médico)
  • 1899 – Dom Casmurro (novel)
  • 1901 – Ocidentais (poetry)
  • 1901 – Poesias Completas (complete poetry)
  • 1904 – Esaú e Jacó (Esau and Jacob; novel)
  • 1906 – Lição de botânica (play)
  • 1906 – Relíquias de Casa Velha (collection of short stories)
  • 1908 – Memorial de Aires (Counselor Ayres' Memorial; novel)

Հետմահու

  • 1910 – Teatro Coligido (collected plays)
  • 1910 – Crítica
  • 1914 – A Semana (collection of articles)
  • 1921 – Outras Relíquias (collection of short stories)
  • 1921 – Páginas Escolhidas (collection of short stories)
  • 1932 – Novas Relíquias (collection of short stories)
  • 1937 – Crônicas (articles)
  • 1937 – Crítica Literária
  • 1937 – Crítica Teatral
  • 1937 – Histórias Românticas
  • 1939 – Páginas Esquecidas
  • 1944 – Casa Velha
  • 1956 – Diálogos e Reflexões de um Relojoeiro
  • 1958 – Crônicas de Lélio

Թարգմանություններ

Աշխատանքների հավաքածուներ

Մաչադո դե Ասիսի մի քանի հրատարակված «Ամբողջական աշխատանքներ»`

  • 1920 – Obras Completas. Rio de Janeiro: Livraria Garnier (20 vols.)
  • 1962 – Obras Completas. Rio de Janeiro: W.M. Jackson (31 vols.)
  • 1997 – Obras Completas. Rio de Janeiro: Editora Globo (31 vols.)
  • 2006 – Obras Completas. Rio de Janeiro: Nova Aguilar (3 vols.)

Աշխատանքներ, որոնք թարգմանվել են անգլերեն

  • 1921 – Brazilian Tales. Boston: The Four Seas Company (London: Dodo Press, 2007).
  • 1952 – Epitaph of a Small Winner. New York: Noonday Press (London: Hogarth Press, 1985; republished as The Posthumous Memoirs of Brás Cubas: A Novel. New York: Oxford University Press, 1997; Epitaph of a Small Winner. New York: Farrar, Straus & Giroux, 2008; UK: Bloomsbury Publishing, 2008).
  • 1953 – Dom Casmurro: A Novel. New York: Noonday Press (Berkeley: University of California Press, 1966; republished as Dom Casmurro. Lord Taciturn. London: Peter Owen, 1992; Dom Casmurro: A Novel. New York: Oxford University Press, 1997).
  • 1954 – Philosopher or Dog? New York: Avon Books (republished as The Heritage of Quincas Borba. New York: W.H. Allen, 1957; New York: Farrar, Straus and Giroux, 1992; republished as Quincas Borba: A Novel. New York: Oxford University Press, 1998).
  • 1963 – The Psychiatrist, and Other Stories. Berkeley: University of California Press.
  • 1965 – Esau and Jacob. Berkeley: University of California Press.
  • 1970 – The Hand & the Glove. Lexington: University Press of Kentucky.
  • 1972 – Counselor Ayres' Memorial. Berkeley: University of California Press (republished as The Wager: Aires' Journal. London: Peter Owen, 1990; also republished as The Wager, 2005).
  • 1976 – Yayá Garcia: A Novel. London: Peter Owen (republished as Iaiá Garcia. Lexington: University Press of Kentucky, 1977).
  • 1977 – The Devil's Church and Other Stories. Austin: University of Texas Press (New York: HarperCollins Publishers Ltd, 1987).
  • 1984 – Helena: A Novel. Berkeley: University of California Press.
  • 2008 – A Chapter of Hats and Other Stories. London: Bloomsbury Publishing.
  • 2012 – The Alienist. New York: Melville House Publishing.
  • 2013 – Resurrection. Pennsylvania: Latin American Literary Review Press.
  • 2013 – The Alienist and Other Stories of Nineteenth-century Brazil. Indianapolis: Hackett Publishing.
  • 2014 – Ex Cathedra: Stories by Machado de Assis — Bilingual Edition. Hanover, Conn.: New London Librarium.
  • 2016 – Miss Dollar: Stories by Machado de Assis — Bilingual Edition. Hanover, Conn.: New London Librarium.
  • 2018 – Trio in A-Minor: Five Stories by Machado de Assis—Bilingual Edition. Hanover, Conn.: New London Librarium.
  • 2018 - The Collected Stories of Machado de Assis. New York : Liveright & Company.
  • 2018 – Good Days!: The Bons Dias! Chronicles of Machado de Assis (1888-1889) — Bilingual Edition. Hanover, Conn.: New London Librarium.

Կոչումներ և պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարգանքի տուրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2017-ի հունիսի 21-ին Google-ը Google Doodle-ի հետ նշեց Ասիսի 178-ամյակը:[31]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Vainfas, p. 505.
  2. ↑ Candido; Antonio (1970), Vários escritos. São Paulo: Duas Cidades. p. 18.
  3. ↑ Caldwell, Helen (1970), Machado de Assis: The Brazilian Master and his Novels. Berkeley, Los Angeles/London: University of California Press.
  4. ↑ Fernandez, Oscar, "Machado de Assis: The Brazilian Master and His Novels", The Modern Language Journal, Vol. 55, No. 4 (April 1971), pp. 255–256.
  5. ↑ Scarano, p. 775.
  6. ↑ Scarano, p. 766.
  7. ↑ Vainfas, p. 504.
  8. ↑ Enciclopédia Barsa, p. 267.
  9. ↑ «Machado de Assis».
  10. ↑ Vainfas, p. 504.
  11. ↑ Scarano, p. 765.
  12. ↑ Scarano, p. 766.
  13. ↑ Vainfas, p. 504.
  14. ↑ Scarano, p. 766.
  15. ↑ Vainfas, p. 504.
  16. ↑ Enciclopédia Barsa, p. 267.
  17. ↑ Scarano, p. 766.
  18. ↑ Scarano, p. 766.
  19. ↑ Vainfas, p. 504.
  20. ↑ Scarano, p. 766.
  21. ↑ Vainfas, p. 504.
  22. ↑ Enciclopédia Barsa, p. 267.
  23. ↑ Scarano, p. 766.
  24. ↑ Scarano, p. 766.
  25. ↑ Scarano, p. 766.
  26. ↑ Vainfas, p. 504.
  27. ↑ Enciclopédia Barsa, p. 267.
  28. ↑ Scarano, p. 766.
  29. ↑ Scarano, p. 767.
  30. ↑ Machado's translation originally appeared in serial form in the newspaper Jornal da Tarde, from 24 April to 23 August 1870.
  31. ↑ «Machado de Assis' 178th Birthday». Google. 21 June 2017.

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Bueno, Eduardo (2003). Brasil: Uma História. 1ª ed. São Paulo: Ática.
  • Encilopédia Barsa (1987). Volume 10: "Judô – Mercúrio". Rio de Janeiro: Encyclopædia Britannica do Brasil.
  • Scarano, Júlia Maria Leonor (1969). Grandes Personagens da Nossa História. São Paulo: Abril Cultural.
  • Vainfas, Ronaldo (2002). Dicionário do Brasil Imperial. Rio de Janeiro: Objetiva.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Abreu, Modesto de (1939). Machado de Assis. Rio de Janeiro: Norte.
  • Andrade, Mário (1943). Aspectos da Literatura Brasileira. Rio de Janeiro: Americ. Ed.
  • Aranha, Graça (1923). Machado de Assis e Joaquim Nabuco: Comentários e Notas à Correspondência. São Paulo: Monteiro Lobato.
  • Barreto Filho (1947). Introdução a Machado de Assis. Rio de Janeiro: Agir.
  • Bettencourt Machado, José (1962). Machado of Brazil, the Life and Times of Machado de Assis, Brazil's Greatest Novelist. New York: Charles Frank Publications.
  • Bosi, Alfredo. (Organizador) Machado de Assis. São Paulo: Editora Atica, 1982.
  • Bosi, Alfredo (2000). Machado de Assis: O Enigma do Olhar. São Paulo: Ática.
  • Broca, Brito (1957). Machado de Assis e a Política. Rio de Janeiro: Organização Simões Editora.
  • Chalhoub, Sidney (2003). Machado de Assis, Historiador. São Paulo: Companhia das Letras.
  • Cheney, et al. (editors) (2014) Ex Cathedra: Stories by Machado de Assis--Bilingual Edition. Hanover, CT:New London Librarium 978-0985628482
  • Corção, Gustavo (1956). Machado de Assis. Rio de Janeiro: Agir.
  • Coutinho, Afrânio (1959). A Filosofia de Machado de Assis e Outros Ensaios. Rio de Janeiro: São José.
  • Dantas, Júlio (1940). Machado de Assis. Lisboa: Academia das Ciências.
  • Dixon, Paul B. (1989). Retired Dreams: Dom Casmurro, Myth and Modernity. West Lafayette: Purdue University Press.
  • Faoro, Raimundo (1974). Machado de Assis: Pirâmide e o Trapézio. São Paulo: Cia. Ed. Nacional.
  • Fitz, Earl E. (1989). Machado de Assis. Boston: Twayne Publishers.
  • Gledson, John (1984). The Deceptive Realism of Machado de Assis. Liverpool: Francis Cairns.
  • Gledson, John (1986). Machado de Assis: Ficção e História. Rio de Janeiro: Paz & Terra.
  • Goldberg, Isaac (1922). "Joaquim Maria Machado de Assis." In: Brazilian Literature. New York: Alfred A. Knoff, pp. 142–164.
  • Gomes, Eugênio (1976). Influências Inglesas em Machado de Assis. Rio de Janeiro: Pallas; Brasília: INL.
  • Graham, Richard (ed.). Machado de Assis: Reflections on a Brazilian Master Writer. Austin, TX: University of Texas Press, 1999.
  • Lima, Alceu Amoroso (1941). Três Ensaios sobre Machado de Assis. Belo Horizonte: Paulo & Bruhm.
  • Magalhães Jr, Raimundo (1981). Vida e Obra de Machado de Assis. Rio de Janeiro/Brasília: Civilização Brasileira/INL.
  • Maia Neto, José Raimundo (1984). Machado de Assis, the Brazilian Pyrrhonian. West Lafayette, Ind.: Purdue University Press.
  • Massa, Jean-Michel (1971). A Juventude de Machado de Assis. Rio de Janeiro: Civilização Brasileira.
  • Merquior, José Guilherme (1971). "Machado de Assis e a Prosa Impressionista." In: De Anchieta a Euclides; Breve História da Literatura Brasileira. Rio de Janeiro: José Olympio, pp. 150–201.
  • Meyer, Augusto (1935). Machado de Assis. Porto Alegre: Globo.
  • Meyer, Augusto (1958). Machado de Assis 1935–1958. Rio de Janeiro: Livraria São José.
  • Montello, Jesué (1998). Os Inimigos de Machado de Assis. Rio de Janeiro: Editora Nova Fronteira.
  • Nunes, Maria Luisa (1983). The Craft of an Absolute Winner: Characterization and Narratology in the Novels of Machado de Assis. Westport, Conn.: Greenwood Press.
  • Paes, José Paulo. (1985). Gregos e Baianos: Ensaios. São Paulo: Brasiliense.
  • Pereira, Astrogildo (1944). Interpretação. Rio de Janeiro: Casa do Estudante do Brasil.
  • Miguel-Pereira, Lúcia (1936). Machado de Assis: Estudo Critíco e Biográfico. São Paulo: Cia. Ed. Nacional.
  • Schwarz, Roberto (2000). Ao Vencedor as Batatas. São Paulo: Duas Cidades/Editora34.
  • Schwarz, Roberto (1997). Duas Meninas. São Paulo: Companhia das Letras.
  • Schwarz, Roberto (1990). Um Mestre na Periferia do Capitalismo. São Paulo: Duas Cidades. Trans. as A Master on the Periphery of Capitalism. Trans. and intro. John Gledson. Durham: Duke UP, 2001.
  • Taylor, David (2002). "Wry Modernist of Brazil's Past." Américas, Nov.-Dec., issue. Washington, DC.
  • Veríssimo, José (1916). História da Literatura Brasileira. Rio de Janeiro: Livrarias Aillaud & Bertrand.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Astghik_Asatryan/Ավազարկղ&oldid=8030925» էջից