Մասնակից:Anna88866/Ավազարկղ2

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից


Իմո նահանգ (իգբո՝ Ȯra Imo), նահանգ Նիգերիայի հարավ արևելյան աշխարհաքաղաքական գոտում, հյուսիսից սահմանակից Անամբրա նահանգին, արևմուտքից և հարավից Ռիվերս նահանգին, արևելքից Աբիա նահանգին[1]։ Իր անունը ստացել է Իմո գետից, որը հոսում է նահանգի արևելյան սահմանով: Նահանգի մայրաքաղաքը Օվերին է, իսկ նահանգի մականունը «Իսթրն Հարթլենդ» է[2]:

36 նահանգներից Իմոն 34-երորդն է փոքր տարածքով, բայց տասնչորսերորդը խիտ բնակեցվածությամբ՝ 2016 թվականի դրությամբ ավելի քան 5,4 միլիոն բնակչությամբ[3]: Աշխարհագրորեն նահանգը բաժանված է Նիգերի դելտայի ճահճային անտառների միջև հեռավոր արևելքում և ավելի չոր Քրոս Նիգեր անցումային անտառների միջև նահանգի մնացած հատվածում: Աշխարհագրական այլ հիմնական առանձնահատկություններն են նահանգի գետերն ու լճերը՝ Ավբանա, Իմո, Օրաշի և Օտամիրի, ինչպես նաև Օգուտա լիճը արևմտյան Իմո նահանգում[4]:

Ժամանակակից Իմո նահանգը տարիներ շարունակ բնակեցված է եղել տարբեր էթնիկ խմբերով, հիմնականում իգբոներով, ովքեր խոսում էին իգբո լեզվով, որը ողջ նահանգում անգլերենի հետ մեկտեղ ծառայում է որպես լինգվա ֆրանկա: Նախագաղութային շրջանում ներկայիս Իմո նահանգը միջնադարյան Նրի թագավորության և ավելի ուշ Արո Համադաշնության մի մասն էր, նախքան վերջինիս պարտություն կրելը բրիտանական զորքերի կողմից Անգլո-Արո պատերազմում 1900-ականների սկզբին: Պատերազմից հետո բրիտանացիները տարածքը ներառում են Հարավային Նիգերիայի Պրոտեկտորատի մեջ, որը հետագայում 1914 թվականին միաձուլվում է Բրիտանական Նիգերիային․ միաձուլումից հետո Իմոն դառնում է հակագաղութային դիմադրության կենտրոն Կանանց պատերազմի ժամանակ[5]։

1960 թվականի անկախությունից հետո ներկայիս Իմոյի տարածքը հետանկախյան Արևելյան շրջանի մի մասն էր կազմում մինչև 1967 թվականը, երբ շրջանը բաժանվեց և տարածքը դարձավ Արևելյան Կենտրոնական նահանգի մի մասը: Երկու ամիս էլ չանցած, նախկին Արևելյան շրջանը, որպես անջատողական, Իգբո ազգայնական Բիաֆրա նահանգի մի մաս, փորձում էր անջատվել Իմոյից Նիգերիայի եռամյա քաղաքացիական պատերազմի ընթացքում: Տարածքը ծանր կռիվներ է անցկացրել պատերազմի ողջ ընթացքում Օվերրիի և նրա շրջակա տարածքի հետ, որոնք երկու անգամ պայմանագիր են կնքել, նախքան Օվերրին նշանակվել է Բիաֆրանի մայրաքաղաք 1969 թվականին: Դաշնային ուժերը 1970 թվականի սկզբին գրավել են ներկայիս Իմո նահանգը «Թեյլ Վայնդ» օպերացիայի շնորհիվ և ավարտել պատերազմը[6] ։ Պատերազմի ավարտին և Նիգերիայի վերամիավորմանը Արևելյան Կենտրոնական նահանգը ոտքի կանգնեց մինչև 1976 թվականը, երբ Իմո նահանգը ձևավորվեց Մուրթալա Մուհամմեդի կողմից: Տասնհինգ տարի անց Իմո նահանգը բաժանվում է արևելյան Իմոյից՝ կազմելով նոր Աբիա նահանգը[7][8]։

Նահանգի տնտեսությունը մեծապես կախված է գյուղատնտեսական արտադրությունից, հատկապես արմավենու յուղի, ինչը քաղաքացիների մեծամասնությունը օգտագործում է խոհանոցում[9]։ Հիմնական փոքր արդյունաբերությունը նավթի և բնական գազի արդյունահանումն է[10], հատկապես Իմոյի հյուսիսում և արևմուտքում: Պետությունն իր պատմության ընթացքում ենթարկվել է տարբեր բռնությունների, հատկապես 1996 թվականի Օտոկոտոյի հակապաշտամունքային ապստամբություններին[11] և Արևելյան Անվտանգության ցանցի[12] շարունակական սեպարատիստ բռնություններին, ինչպես նաև այլ պատեհապաշտ նատիվիստ զինյալների ապստամբությանը: Չնայած ոչ խաղաղ իրավիճակին, իր արագ աճող բնակչությամբ և արդյունաբերությամբ, Իմո նահանգը Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսով վեցերորդն է երկրում[13]:

Տեղակայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իմո նահանգը արևելքում սահմանակից է Աբիա նահանգին, արևմուտքում՝ Նիգեր գետին և Դելտային, հյուսիսում Անամբրային, իսկ հարավում Ռիվերսին[14][15]: Նահանգը գտնվում է 4°45' և 7°15' հյուսիսային լայնություններում, և 6°50' ու 7°25' արևելյան երկայնություններում, տարածքը մոտ 5100 քառակուսի կմ է[16]:

Բնական ռեսուրսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նահանգն ունի մի շարք բնական ռեսուրսներ՝ նավթ, բնական գազ, կապար, կալցիումի կարբոնատ, արևային և քամու էներգիա, ցինկ[14][17]:

Եկամտաբեր բուսական աշխարհ՝ իրոկոն, կարմրափայտ ծառ, օբեչ, բամբուկ, ռետինե ծառ և յուղե արմավենի: Բացի այդ, նահանգում կարելի է հանդիպել նաև սպիտակ կավ, նուրբ ավազ և կրաքար[14]:

Նավթ և գազ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նահանգում կան ավելի քան 163 նավթահորեր, ավելի քան 12 տարբեր վայրերում[14][18]: Նահանգում գործող հիմնական նավթի ընկերություններն են՝ Ադաքս Փեթրոլիումը, Շեվրն Քորփորեյշնը, Րոյլ Դաչ Շեյլը և Ագիպը[14]: Նավթով հարուստ տեղական կառավարման խորհուրդներից մի քանիսն են՝ Օհաջի/Էգբեմա, Օգուտա, Օրու Իսթ, Իհո, Օրու Ուեսթ, Օբովո և Նգոր Օկպալա[19]:

Ներդրումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նահանգում բազմաթիվ ներդրումներ են կատարվում, այդ թվում նավթի և գազի, քիմիական գործարանների, գարեջրի, հիդրոէլեկտրակայանների, գազով աշխատող էլեկտրակայանների, հացահատիկի, օսլայի, քեշյու ընկույզի, մրգերի և բանջարեղենի հյութերի խտանյութերի արտադրության, բազմայուղային սերմերի մշակման ինտեգրված գործարանների, կերամիկայի, ներքին ջրային տրանսպորտի և արմավենու[14]։

Համաշխարհային ճանաչում ունեցող գարեջուրը՝ «Հայնըքեն»-ը, իր մասնաճյուղի «Նիգերիական գարեջրի գործարան»-ի միջոցով, զգալի ներդրումներ ունի Իմո նահանգում[20]: Ընկերությունը ղեկավարում է համաշխարհային կարգի Ավո-Օմամման, որը բազմաֆունկցիոնալ գործարան է[21]:

Նավթի և գազի շատ ներդրումներ դեռ պետք է կատարվեն։ Նիգերիայի դաշնային կառավարությունը հրավիրվել է հետազոտելու նավթով հարուստ նոր հայտնաբերված տարածքները, որոնք կարող են նպաստել տնտեսական զարգացմանը և աշխատատեղերի ստեղծմանը[22]:

Արդյունաբերական պարկերը և վերամշակման գոտիները օգտագործելով գյուղատնտեսական հսկայական արտադրանքն ու օգտակար հանածոներն մեծապես կխթանեն նահանգի տնտեսական աճն և արդյունաբերությունը:

Օգուտա լիճը, Ավո-Օմամմայի Փալմ Բիչ Հոլիդեյ հանգստի գոտին և 26 կմ երկարությամբ Նջաբա գետի ափին գտնվող մի շարք այլ զբոսաշրջային վայրերը Իմո Նահանգի զբոսաշրջության թեժ կետերն են[23]:

Գյուղատնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղատնտեսությունն առաջնային զբաղմունք է, սակայն չափից շատ հողագործության և բնակչության բարձր խտության պատճառով հողը մեծապես դեգրադացվել է: Սա կարող է լինել արտադրության անարդյունավետ տեխնիկայի, ռեսուրսների վատ բազայի, հողի արտադրողականության նվազման, գյուղատնտեսական արտադրության պարզունակ տեխնիկայի գերակշռման, վարկերի անբավարար մատակարարման, ցածր կապիտալ ներդրումների, չմշակված միջոցների օգտագործման հետևանք[14][24]։ Իմո նահանգի գյուղատնտեսությունը կարիք ունի նահանգային կառավարության և այլ հսկայական մասնավոր ընկերությունների միջամտությանը, քանի որ նավթի, բնական գազի և արմավենու յուղի վրա հիմնված հզոր տնտեսություն ունենալը քիչ է պետության զարգացման համար:

Եղանակային փոփոխություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անձրևային եղանակը սկսվում է ապրիլին և տևում մինչև հոկտեմբեր[25]։ Տարեկան տեղումների քանակը տատանվում է 1500 մմ-ից մինչև 2200 մմ (60-ից 80 դյույմ)[16][26]:

20°C (68,0°F)-ից բարձր տարեկան միջին ջերմաստիճանը ստեղծում է տարեկան 75% հարաբերական խոնավություն։ Անձրևային եղանակին խոնավությունը հասնում է 90%-ի: Չոր եղանակը Հարմաթանում երկու ամիս է տևում՝ դեկտեմբերի վերջից մինչև փետրվարի վերջ: Ամենաշոգ ամիսները հունվար-մարտ ամիսներն են[16][25][26]:

Բնակչության բարձր խտության և չափից շատ հողագործության պատճառով հողը դեգրադացվում է, իսկ տեղի բուսականության մեծ մասը ոչնչանում:

Այս բուսականության ոչնչնացումը առաջացնում է հողի էրոզիա, որին գումարվում է առատ սեզոնային տեղումները, և հանգեցնում տների և ճանապարհների փլուզմանը[16][27][28]:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իմո նահանգը և մի քանի այլ նահանգներ որոնք նախկինում եղել են Արևելյան-Կենտրոնական նահանգի մի մասը, ստեղծվել են 1976 թվականին Նիգերիայի նախկին ռազմական կառավարիչ Մուրթալա Մուհամմեդի կողմից։ Նահանգն անվանվել է Իմո՝ Իմո գետի անունով, որը կրում է նիգերիացի նշանավոր ընտանիքի ազգանունը, ողվքեր եղել են Իմո նահանգի ղեկավարները մինչև ավելի պաշտոնական կառավարության հաստատվելը[29]: Դրա մի մասը բաժանվել է 1991 թվականին և անվանվել Աբիա նահանգ, իսկ մյուս մասը Էբոնիի նահանգ[30]:

Իմո նահանգը ստեղծվել է Նգվոմայում, իսկ պետության ստեղծման համար նախատեսված հանդիպումները, որոնք սկսվել են 1970 թվականին Նիգերիայի քաղաքացիական պատերազմի ավարտից հետո[31], անցկացրել է Էզե Ս. Է. Օնուկոգուն[30][32]:

Ապստամբություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իմո նահանգի ժողովուրդը իրականացրել է 1996 թվականի Օտոկոտոյի ապստամբությունները, որոնք բողոքի ցույց էին ամբողջ նահանգում՝ ի պատասխան այդ պահին Իմոյում տեղի ունեցած սերիական առևանգումների և սպանությունների[33]: Իմո նահանգում տեղի ունեցած ամենանշանակալից ապստաբություններից մեկը, որը հանգեցրել է սեփականության ոչնչացմանը, #ԷՆԴՍԱՐՍ բողոքի ակցիան էր։ Այս բողոքի ակցիան, որը սկսվել էր խաղաղ ոչ միայն Իմո նահանգում, այլ իր շրջաններում նույնպես, հանգեցնում է բոյկոտների և ոստիկանական բաժանմունքների վերացմանը, և անվտանգության աշխատակիցների սպանությանը, #ԷՆԴՍԱՐՍ Իմո Նահանգում[34]։

Կառավարություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նահանգն ունի եռաստիճան վարչական կառուցվածք՝ պետական, տեղական և ինքնավար համայնքների մակարդակներ: Պետական մակարդակի երեք ճյուղերն են՝ գործադիրը, օրենսդիրը և դատական իշխանությունը[35]: Գործադիր մարմինը ղեկավարում է ընտրված շրջանի ղեկավարը, որին օգնում են փոխնահանգապետը, հանձնակատարները և գործադիր խորհրդականները:

Ստորև Իմո նահանգի վարչական ղեկավարների ցանկն է կառավարման օրվանից:

Անուն Վերնագիր Ընտրվելու օրը Հեռանալու օրը Կուսակցություն
Նդունուսի Կանու[36] Ղեկավար Մարտ, 1976 1977 Ռազմական
Ադեկնուլ Լովա Ղեկավար 1977 Հուլիս, 1978 Ռազմական
Սանդի Աջաբ Ադենիհուն Ղեկավար Հուլիս, 1978 Հոկտեմբեր, 1979 Ռազմական
Սամուել Օնունակա Մբակվե[37] Ղեկավար Հոկտեմբերի 1, 1979 Դեկտեմբերի 31, 1983 ՆՊՊ
Իկե Նվաչուկվու[38] Ղեկավար Հունվար, 1984 Օգոստոս, 1985 Ռազմական
Ալիսն Ամակոդունա Մադեկ[39] Ղեկավար Օգօստոս, 1985 1986 Ռազմական
Ամադի Իկեշեղ[40] Ղեկավար 1986 1990 Ռազմական
Անտոնի Է Օգուգա[41] Ղեկավար Օգոստոս, 1990 Հունվար, 1992 Ռազմական
Էվան Էնվերեմ[42] Ղեկավար Հունվար, 1992 Նոյեմբեր, 1993 ՆՌՍ
Ջեյմս Ն․Ջ․ Անեկ[43] Ղեկավար Դեկտեմբերի 9, 1993 Օգոստոսի 22, 1996 Ռազմական
Տանկո Զուբաիրու[44] Ղեկավար Օգոստոսի 22, 1996 Մայիս, 1999 Ռազմական
Աշիկ Ուդենվա[45] Ղեկավար Մայիսի 29, 1999 Մայիսի 19, 2007 ՊԴՊ
Իկեդի Գ․ Օհակիմ[46] Ղեկավար Մայիսի 29, 2007 Մայիսի 29, 2011 ՊՊԱ / ՊԴՊ
Օվել Ռոչա Անայո Օկորոշա[47] Ղեկավար Մայիսի 29, 2011 Մայիսի 29, 2019 ԱՊԳԱ/ԱՊՍ
Էմեկա Իհեդիոհա[48] Ղեկավար Մայիսի 29, 2019 Հունվարի 15,2020 ՊԴՊ
Հոպ Իզոդինմա[49][50] Ղեկավար Հունվարի 15, 2020 Մինչ օրս ԱՊՍ

Օրենսդիր մարմինը գլխավորում է Պետական ժողովի նախագահը։ Ներկայիս խոսնակն է Ռթ․ Հոն․ Էմեկա Նդուկան, իսկ նրա տեղակալը Ռթ․ Հոն․ Ամարա Իուանյանվուն։ Մնացած մասը կազմված է ընտրված օրենսդիրներից՝ նահանգի տեղի վարչական շրջաններից։

Դատական համակարգը կազմված է արդարադատության բարձրագույն և վերաքննիչ դատարաններից և ղեկավարվում է պետության գլխավոր դատավորի կողմից[51]։

Տեղի վարչական շրջաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աբոհ Մբայսեի տեղական ինքնակառավարման շրջանը Իմո նահանգում
Օրու Ուեսթ Լ.Գ.Ա., Իմո նահանգ
Օրլուի տեղական ինքնակառավարման շրջանը, Իմո նահանգ
Օկիգվեի տեղական ինքնակառավարման շրջանը, Իմո նահանգ

Իմո նահանգը բաղկացած է 27 տեղի վարչական շրջաններից՝

  • Աբոհ Մբայսե
  • Ահիազու Մբայսե
  • Էհիմե Մբանո
  • Էզինիհիտ Մբայսե
  • Այդիետո Նորֆ
  • Այդիետո Սաուֆ
  • Իհետ Յուբոմա
  • Իկեդուրու
  • Իսիալա Մբանո
  • Իսու
  • Մբայտոլի
  • Նգոր Օկպալա
  • Նջաբա
  • Նկվերրե
  • Նվանգելե
  • Օբովո
  • Օգուտա
  • Օհաջի/Էգբեմա
  • Օկիգվե
  • Օնուիմո
  • Օրլու
  • Օրսու
  • Օրու Արևելք
  • Օրու Վեսթ
  • Օվերի Մունիցիպալ
  • Օվերի Հյուսիսային
  • Օվերի Վեսթ
  • Նջաբա Սաուֆ

Նահանգի փոքր իրավասությունները կարող են ստանալ քաղաքի կարգավիճակ։[52]

Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նահանգն ունի ավելի քան 4,8 միլիոն բնակչություն, որի խտությունը տատանվում է 230-ից մինչև 1400 մարդ մեկ քառակուսի կիլոմետրի վրա: Քրիստոնեությունը գլխավոր կրոնն է[53]։ Բացի իր մայրաքաղաքից, այլ նշանավոր քաղաքներն են Օրլուն, Օբովոն, Օգուտան, Ավո-Օմաման, Մգբիդին, Մբայսեը, Օկիգվեն և Օհաջին/Էգբեման։

Իմո նահանգում հիմնականում խոսում են իգբո լեզվով, և իգբոները կազմում են մեծամասնության 98%-ը[54]։

Քաղաքականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նահանգի կառավարությունը ղեկավարում է ժողովրդավարական ճանապարհով ընտրված նահանգապետը, որը սերտորեն համագործակցում է նահանգի ժողովի անդամների հետ: Նահանգի մայրաքաղաքն է Օվերրին[55]։

Ընտրական համակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յուրաքանչյուր նահանգի ընտրական համակարգն ընտրվում է ձևափոխված երկփուլ համակարգով։ Առաջին փուլում ընտրվելու համար թեկնածուն պետք է ստանա ձայների մեծամասնությունը և ձայների ավելի քան 25%-ը նահանգի տեղական ինքնակառավարման տարածքների առնվազն երկու երրորդի կողմից: Եթե ոչ մի թեկնածու չանցնի անցողիկ շեմը, ապա կանցկացվի երկրորդ փուլ լավագույն թեկնածուի և հաջորդ թեկնածուի միջև, ով ստացել է մեծ թվով ձայներ տեղական ինքնակառավարման տարածքներում[56]:

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բարձրագույն կրթական ինստիտուտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կան մի քանի բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ, ներառյալ նահանգային և դաշնային կառավարության կողմից ղեկավարվող հաստատությունները, որոնք են՝

  • Իսթրն Փալմ համալսարան, Օգբոկո, Իդեատո[57]
  • Դաշնային պոլիտեխնիկ, Նեկեդե[58]
  • Տեխնոլոգիայի դաշնային համալսարան, Օվերրի[59][60]
  • Եզեկիա համալսարան, Ումուդի[61]
  • Իմոյի պետական համալսարան, Օվերրի[62][63]
  • Իմոյի պետական պոլիտեխնիկ, Ումուագվո[64]
  • Ալվան Իկոկու կրթական քոլեջ[65][66]
  • Գյուղատնտեսության և շրջակա միջավայրի գիտության համալսարան, Ումուագվո[67]
  • Հողային և ջրային ռեսուրսների դաշնային քոլեջ, Օֆորոլա[68][69]

Շրջակա միջավայրի խնդիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հողի էրոզիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հողի էրոզիան լայն տարածված աշխարհա-բնապահպանական վտանգ է Իմո նահանգում, այն ունի ավելի քան 360 էրոզիայի ճեղքվածքներ, որոնցից 57-ը անհապաղ վերականգնման կարիք ունեն[70][71]: Դրանք հիմնականում լեռնային էրոզիայից են, որոնք հայտնաբերված են նահանգի Իդեատո, Օրլու, Իհիտե-ուբոմա, Արոնդիզուոգու, Ումուոմի-իկեդուրու և Նջաբա շրջաններում: Այս լեռնային էրոզիաները հիմնականում վատ շինարարական աշխատանքների, մասնավորապես ճանապարհների/հեղեղատարների, ինչպես նաև ավազի արդյունահանման հետևանքն են: Ճանապարհաշինության ընթացքում, այդ գործընթացի ժամանակ առաջացած արտահոսքը հսկողությունից դուրս է, անուշադրության է մատնվում: Չկա նաև համապատասխան սարքավորում, ջրհեռ և լարաքթոցներ, որոնք նվազեցնում են ինտենսիվ հոսքը դեպի ոչ էրոզիոն ալիքները հեղեղատարների կառուցման ժամանակ: Հետևաբար, անձրևաջրերը հոսում են բետոնե հեղեղատարներից, ինչը հանգեցնում է էրոզիայի, հատկապես հեղեղատարի և ճանապարհի խաչմերուկում[70]:

Հեղեղատների պատճառով զգալիորեն տուժել են գյուղատնտեսական հողերը, վերացել են ինչպես գյուղատնտեսական հողերը, այնպես էլ դրանց ճանապարհային ուղիները: Սոցիալական ենթակառուցվածքները, ինչպիսիք են էլեկտրաէներգիան և խողովակաշարային ջրերը նույնպես վերացել են: Տվյալ համայնքները՝ Իկեդուրուն, Օրլուն, Էհիմե Մբանոն, Նվանգելեն, Նկվերեն և Մբայտոլին, որոնք կենցաղում օգտագործում են առվի և զտված անձրևի ջուրը, տուժել են ջրի աղտոտումից, որը առաջացել է հեղեղատների ինտենսիվ արտահոսքի պատճառով[70]։

Նիգերիայի էրոզիայի և ջրբաժանների կառավարման նախագիծը (ՆՅՈՒՄԱՓ), որը մեկնարկվել է 2014 թվականի նոյեմբերի 11-ին, և էկոլոգիական հիմնադրամը, նահանգում հողի էրոզիայի համար խթանիչ ուժեր են[72][73]:

Ջրհեղեղ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առկա ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս որ Օգուտա, Օհաջի/Էգբեմա, Նգոր Օկպալա, Օվերրի Ուեսթ, Օվերրի Հյուսիսային, Աբոհ Մբայսե և Օվերրի մունիցիպալ տարածքներում ջրհեղեղի հավանականությունը բարձր է։ Մբայտոլու, Իկեդուրու, Աբոհ Մբայսե, Օնուիմո, ԻհիտեՈւբոմա, Օբովո և Էհիմե Մբանո ԼԳԱ-ի տարածքներում ջրհեղեղի հավանականությունը միջին է, իսկ Իսիալա Մբանո, Նվանգել, Օրլու, Էհիմ Մբանո և Իդեատո Նորֆ, Օկիգվե, Իդեատո Սաուֆ ԼԳԱ-ում ցածր[74]։

2019 թվականի օգոստոսին հորդառատ անձրևի հետևանքով առաջացած ջրհեղեղը ծածկեց մոտ 70 տուն, տեղահանեց 2000 գյուղացու և ավերեց հողատարածքներ Օրսու-Օբոդո համայնքում, Օգուտա տեղական ինքնակառավարման տարածքում[75][76]: Նահանգի մայրաքաղաքի (Օվերրի) շատ բնակիչներ նույնպես տեղահանվել են 2017 թվականին[77]: Օրլու-Ումուչիմա-Օբիոհիա-Ակոկվա-Ուգա դաշնային ճանապարհը ճեղքվել է հեղեղատային էրոզիայի հետևանքով, ինչի հետևանքով վարորդները և ճանապարհային այլ հետնորդներ տուժել են[78]:

Նշանավոր մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Չիոմա Աջունվա – 1996 թվականի օլիմպիական ոսկու հեռացատկորդ[79][80]
  • Չիդոպ Ավուզի - Ցինցինատի Բենգալսի անկյունային պաշտպան[81]
  • Կելեչի Իհեանաչո – Լեսթեր Սիթիի հարձակվող, մինչև 17 տարեկանների միջև աշխարհի գավաթի և ՄՎՊ մրցաշարի հաղթող(2013)
  • Սամուել Օկվարաջի (1964–1989) - ազգային ֆուտբոլիստ[82]
  • Լևի Օնվուզուրիկե - Դետրոյի Լայնի պաշտպան 2021 թվականից մինչ օրս[83]

Արվեստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Օբիանուջու Քեթրին Աչոլոնու – հեղինակ[84]
  • Չարլի Բոյ- հիփ հոփ երգիչ և ակտիվիստ[85]
  • Ռիտա Դոմինիկ - նիգերիացի դերասանուհի[86]
  • Արքայազն Էկե - նոլիվուդյան դերասան[87]
  • Ադա Ջեսուս - նիգերիացի դերասանուհի և կատակերգու[88]
  • Ջոն Մունոնիե - հեղինակ[89]
  • Ջենեվիեվ Նաջի - նոլիվուդյան դերասանուհի[90]
  • Ալբան Ուզոմա Նվապա – Եվրոդենսի երաժիշտ
  • Օնյեկա Նվելի - հեղինակ, գիտնական, դերասան, ձեռնարկատեր[91]
  • Քրիստոգոնուս Էզեբուիրո Օբիննա - բարձրաշխարհիկ երաժիշտ[92]
  • Օնյեկա Օնվենու - երգչուհի, դերասանուհի և քաղաքական գործիչ[93]
  • Բենջամին Օկորի - բարձրաշխարհիկ երաժիշտ[94]
  • Քինգսլի Օկորի - բարձրաշխարհիկ երաժիշտ[95]

Քաղաքականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Պաթս Աչոլոնու - գերագույն դատարանի դատավոր[96]
  • Քրիս Անյանվու – լրագրող և սենատոր[97]
  • Իֆեանի Արարումե - Օկիգվե գոտու նախկին սենատոր (1999-2007)[98]
  • Կեմա Չիկվե – ավիացիայի նախկին նախարար[99]
  • Սեբաստիան Օկեչուկվու Մեզու - նիգերիացի գրող, գիտնական, բարերար, հրատարակիչ և քաղաքական գործիչ[100]
  • Չիլի Էբոե-Օսուջի - դատավոր, Միջազգային քրեական արդարադատության դատարան, Հաագա[101]
  • Էվան Էնվերեմ - նախկին նահանգապետ և Սենատի նախկին նախագահ
  • Էմեկա Իհեդիոհա - Նիգերիայի Ներկայացուցիչների պալատի նախկին նահանգապետ և գլխավոր ղեկավար
  • Մորիս Իվու – ԻՆԵՍ-ի նախկին նախագահ[102]
  • Էմանուել Իվուանյանվու – քաղաքական գործիչ և գործարար[103]
  • Արքայազն Էզե Մադումեր - նախկին փոխնահանգապետ[104]
  • Կ․ Օ․ Մբադիվ - Առևտրի և արդյունաբերության նախկին նախարար[105]
  • Սեմ Մբակվե - նախկին նահանգապետ[106]
  • Հենրի Նվավուբա - քաղաքական գործիչ և ձեռնարկատեր[107]
  • Ռայմոնդ Նյոկու - տրանսպորտի նախկին նախարար[108]
  • Չուկվուեմեկա Նվաջիուբա - ներկայացուցիչների պալատի նախկին անդամ և Նիգերիայի Դաշնային Հանրապետության ներկայիս նախարար[109]
  • Արթուր Նզերիբե - Օրլու Զոնի նախկին սենատոր, Նիգերիայի Սենատի անդամ 4-րդ Ազգային ժողովում (1999-2003 թթ.)[110]
  • Վալտեր Օֆոնագորո – տեղեկատվության և մշակույթի նախկին նախարար[111]
  • Իկեդի Օհակիմ – նախկին նահանգապետ[112]
  • Քրիս Օկևուլոնու - աշխատակազմի ղեկավար[113]
  • Ռոչաս Օկորոչա – նախկին նահանգապետ և ծառայող սենատոր, որը ներկայացնում է Իմո Ուեսթը, հետաքննության տակ է 2022 թվականի մայիսի դրությամբ[114]
  • Ֆաբիան Օսուջի - կրթության նախկին նախարար[115]
  • Ուգոննա Օզուրիգբո – փոխնախագահ, և Իմոյի Պետական Ասամբլեայի պալատի անդամ (2015)[116]
  • Աչիկե Ուդենվա - նախկին նահանգապետ[117]
  • Հոուփ Ուզոդինմա - Իմո նահանգի նահանգապետ

Այլք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ադիել Աֆիգբո - պատմաբան[118]
  • Միքայել Էչերուո - իգբո ուսումնասիրությունների ակադեմիկոս և գրող[119]
  • Նենի Բ - մեդիայի անդամ[120]
  • Էվելին Օկերե - նիգերիացի գործարար, հրատարակիչ, նորաձևության դիզայներ[121]
  • Օդումեջե - հոգևորական[122]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Imo | state, Nigeria | Britannica». www.britannica.com (անգլերեն). Վերցված է 2022-03-12-ին.
  2. ↑ «Nigeria's 36 States and Their Slogans». nigerianfinder.com. Վերցված է 2022-03-12-ին.
  3. ↑ «Nigeria Population 2022 (Demographics, Maps, Graphs)». worldpopulationreview.com. Վերցված է 2022-09-03-ին.
  4. ↑ «What are the two lakes in Imo State?». big board scouting (ամերիկյան անգլերեն). 2022-07-22. Վերցված է 2022-09-03-ին.
  5. ↑ «Aba Women's Riots (November-December 1929) •» (ամերիկյան անգլերեն). 2009-03-27. Վերցված է 2022-09-03-ին.
  6. ↑ «History of Imo State | Culture | Economy | People | Naijabiography». Naijabiography Media (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-09-03-ին.
  7. ↑ «This is how the 36 states were created». Pulse.ng. 24 October 2017. Վերցված է 15 December 2021-ին.
  8. ↑ «Abia | state, Nigeria | Britannica». www.britannica.com (անգլերեն). Վերցված է 2022-03-12-ին.
  9. ↑ Chukwu, A. O.; Onweagba, A. E.; Nwosu, C. S.; Osondu, P. C. (2011). «Economic Assessment of Palm Oil Processing in Owerri Agricultural Zone of Imo State». International Journal of Agriculture and Rural Development (անգլերեն). 14 (2): 703–706. ISSN 1595-9716.
  10. ↑ «Opiah: With 18 Recovered Oil Wells, Imo Now Fourth Highest Producing State – THISDAYLIVE». www.thisdaylive.com. Վերցված է 2022-09-03-ին.
  11. ↑ Sherifat, Lawal (2020-09-19). «Remembering Otokoto uprising». Vanguard News (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2022-09-03-ին.
  12. ↑ «IPOB/ESN leader killed in Imo, Police claim». Punch Newspapers (ամերիկյան անգլերեն). 2021-08-28. Վերցված է 2022-03-12-ին.
  13. ↑ «Human Development Indices». Global Data Lab. Վերցված է 15 December 2021-ին.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 Vanguard, Nigeria (June 2, 2015). «Exploring the resource control option – Imo State, by Futureview CEO, Elizabeth Ebi». vanguardngr.com. Արխիվացված օրիգինալից 8 December 2015-ին. Վերցված է November 30, 2015-ին.
  15. ↑ «Imo | state, Nigeria». Encyclopedia Britannica (անգլերեն). Վերցված է 2021-09-18-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 «About Imo State». Imo State, Nigeria: Imo State Government. Արխիվացված օրիգինալից 17 July 2010-ին. Վերցված է 27 July 2010-ին.
  17. ↑ «Industries in Imo State». Imo State, Nigeria: Imo State Government. Արխիվացված է օրիգինալից 14 March 2010-ին. Վերցված է 27 July 2010-ին.
  18. ↑ Onykwelu, Stephen (12 February 2020). «Imo financial advisory committee writes Uzodinma, claims nine banks owe state N112.8bn». Business Day. Վերցված է 30 June 2022-ին.
  19. ↑ Vanguard, Nigeria (March 14, 2014). «Imo Govt discovers more crude oil». vanguardngr.com. Արխիվացված օրիգինալից 8 December 2015-ին. Վերցված է November 30, 2015-ին.
  20. ↑ «HEINEKEN majority owned subsidiaries Nigerian Breweries plc and Consolidated Breweries plc to merge». www.theheinekencompany.com. May 9, 2014. Արխիվացված օրիգինալից 7 February 2016-ին. Վերցված է January 3, 2016-ին.
  21. ↑ «Nigerian Breweries invests N3bn in Awo-Omamma, N18bn in Aba Breweries». beverageindustrynews.com.ng. December 8, 2015. Արխիվացված օրիգինալից 5 January 2016-ին. Վերցված է January 3, 2016-ին.
  22. ↑ Vanguard, Nigeria (March 14, 2014). «Imo Govt discovers more crude oil». vanguardngr.com. Արխիվացված օրիգինալից 8 December 2015-ին. Վերցված է January 16, 2016-ին.
  23. ↑ «Niger Delta Region Land and People» (PDF). www.nddc.gov.ng. Federal Republic of Nigeria. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 6 March 2016-ին. Վերցված է January 16, 2016-ին.
  24. ↑ Onyenweaku, C. E.; Nwachukwu, Ifeanyi N.; Opara, T. C. (2010-09-02). «Productivity Growth in Food Crop Production in Imo State, Nigeria». mpra.ub.uni-muenchen.de (անգլերեն). Վերցված է 2021-09-18-ին.
  25. ↑ 25,0 25,1 «Climate and Weather - climate info and current weather in Nigeria». www.wordtravels.com. Արխիվացված օրիգինալից 23 October 2017-ին. Վերցված է 29 April 2018-ին.
  26. ↑ 26,0 26,1 «Regions Used to Interpret the Complexity of Nigeria». Geographical Alliance of Iowa. University of Northern Iowa. Արխիվացված է օրիգինալից 14 April 2009-ին. Վերցված է 19 July 2007-ին.
  27. ↑ Africatalksclimate.com Արխիվացված 7 Հուլիս 2011 Wayback Machine
  28. ↑ Ihiegbulem, Emeka (17 December 2009). «Nigeria: Erosion - Ihioma Network Appeals to FG». Արխիվացված օրիգինալից 12 October 2012-ին. Վերցված է 29 April 2018-ին – via AllAfrica.
  29. ↑ «Physical Setting: Imo State». OnlineNigeria.com. Devace Nigeria. Արխիվացված է օրիգինալից 26 September 2007-ին. Վերցված է 13 August 2007-ին.
  30. ↑ 30,0 30,1 «History Of Imo State». Nigeria Zip Codes (ամերիկյան անգլերեն). 2019-05-29. Վերցված է 2022-03-09-ին.
  31. ↑ «Civil war breaks out in Nigeria». HISTORY (անգլերեն). Վերցված է 2021-06-12-ին.
  32. ↑ Nigeria, Media (2021-12-24). «About Imo State, Nigeria». Media Nigeria (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-09-ին.
  33. ↑ «Otokoto ritual murder: 20 things to know about convict hanged 20 years after crime». Punch Newspapers (ամերիկյան անգլերեն). 2016-11-19. Վերցված է 2021-07-07-ին.
  34. ↑ «Nigeria's '#EndSARS' protest grievances will persist». Emerald Expert Briefings. 2020-11-09. doi:10.1108/oxan-es257381. ISSN 2633-304X. S2CID 240972670.
  35. ↑ «Three Branches of Government | Harry S. Truman». www.trumanlibrary.gov. Վերցված է 2021-09-10-ին.
  36. ↑ «After changing lawyer, court fines Ndubuisi Kanu's widow» (բրիտանական անգլերեն). 2022-02-08. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  37. ↑ Adeolu (2017-03-15). «MBAKWE, Chief Samuel Onunaka (Late)». Biographical Legacy and Research Foundation (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  38. ↑ «Ike Nwachukwu: True reflection of what Nigeria ought to be». Vanguard News (ամերիկյան անգլերեն). 2022-01-12. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  39. ↑ «Diezani Alison-Madueke». frontend (անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  40. ↑ Emeruwa, Chijindu (2021-04-12). «Nigeria Navy immortalizes late ex-Imo military Gov, Commodore Amadi Ikwechegh». Daily Post Nigeria (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  41. ↑ «Anthony E. Oguguo's biography, fact, career, awards, net worth and life story - Wiki» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  42. ↑ Maduawuchi. «Biography Of Senator Evan Enwerem: Former Senate President of Nigeria». Nigerian Infopedia (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  43. ↑ «James N.J. Aneke's biography, fact, career, awards, net worth and life story - Wiki» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  44. ↑ «Tanko, ex Imo state MILAD, laid to rest in Kaduna». Vanguard News (ամերիկյան անգլերեն). 2021-12-03. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  45. ↑ «Achike Udenwa Archives». The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  46. ↑ «Ohakim, ex-Imo governor, joins APC». TheCable (ամերիկյան անգլերեն). 2021-07-28. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  47. ↑ «Rochas Okorocha Archives». The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  48. ↑ «Emeka Ihedioha Archives». The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  49. ↑ «Shock waves, as Supreme Court sacks Ihedioha in Imo». 15 January 2020.
  50. ↑ «Hope Uzodinma Archives». The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  51. ↑ «IMO STATE - OnlineNigeria.com». www.onlinenigeria.com. Արխիվացված օրիգինալից 26 August 2015-ին. Վերցված է 29 April 2018-ին.
  52. ↑ «Local Government Organization in Imo State». Library of Congress Pamphlet Collection – Flickr. 2 May 2014. Վերցված է 11 May 2014-ին.
  53. ↑ Jacobsen, Scott Douglas (2018-02-23). «An upcoming gathering of humanists in Owerri, Imo State, Southern Nigeria». Humanist Voices (անգլերեն). Վերցված է 2022-09-03-ին.
  54. ↑ «Imo State». www.igbofocus.co.uk. Արխիվացված օրիգինալից 14 October 2017-ին. Վերցված է 29 April 2018-ին.
  55. ↑ Oguntola, Tunde (2022-09-27). «2023: Next President, Govs Must Get Two-thirds Spread, Says INEC» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023-02-24-ին.
  56. ↑ Oguntola, Tunde (2022-09-27). «2023: Next President, Govs Must Get Two-thirds Spread, Says INEC» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023-02-24-ին.
  57. ↑ «Imo govt seizes Eastern Palm University from Okorocha - P.M. News» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-12-ին.
  58. ↑ «List of Courses Offered at Federal polytechnic, Nekede (NEKEDEPOLY)». Nigerian Scholars (ամերիկյան անգլերեն). 2020-01-01. Վերցված է 2021-06-14-ին.
  59. ↑ «Education in Imo State». Imo State, Nigeria: Imo State Government. Արխիվացված է օրիգինալից 16 July 2010-ին. Վերցված է 27 July 2010-ին.
  60. ↑ «List of Courses Offered at FUTO with Admission Requirements». www.myschoolgist.com (անգլերեն). 2020-10-09. Վերցված է 2021-06-14-ին.
  61. ↑ «Hezekiah University unihez| School Fees, Courses & Admission info». universitycompass.com. Վերցված է 2022-03-13-ին.
  62. ↑ «List Of IMSU Courses and Programmes Offered - MySchoolGist». www.myschoolgist.com (անգլերեն). 2020-10-09. Վերցված է 2021-06-14-ին.
  63. ↑ «Imo State University | INOMICS». inomics.com (անգլերեն). Վերցված է 2022-03-13-ին.
  64. ↑ «List of Courses Offered by Imo State Polytechnic». www.myschoolgist.com (ամերիկյան անգլերեն). 2021-12-01. Վերցված է 2022-03-13-ին.
  65. ↑ «List of Courses Offered at Alvan Ikoku College Of Education, Owerri». Nigerian Scholars (ամերիկյան անգլերեն). 2017-12-13. Վերցված է 2021-06-14-ին.
  66. ↑ «The History of Alvan Ikoku Federal College of Education Owerri». Alvan Ikoku Federal College of Education (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-06-14-ին.
  67. ↑ «University of Agriculture and Environmental Sciences (UAES) Courses». www.myschoolgist.com (ամերիկյան անգլերեն). 2021-10-25. Վերցված է 2022-03-13-ին.
  68. ↑ «Welcome | FECOLART | About». www.fecolartow.ng. Վերցված է 2021-10-30-ին.
  69. ↑ «Official List of Courses Offered in Federal College Of Land Resources Technology, Owerri (FCLRTO) - Myschool». myschool.ng (անգլերեն). Վերցված է 2021-10-30-ին.
  70. ↑ 70,0 70,1 70,2 G. T., Amangabara; J. D., Njoku; M. C., Iwuji (24 January 2018). "People's Perception of Soil Erosion and Its Impact in Imo State, Nigeria".
  71. ↑ «Imo requires N75bn to tackle 360 erosion sites — Uzodinma». Vanguard News (ամերիկյան անգլերեն). 2020-11-27. Վերցված է 2022-02-28-ին.
  72. ↑ «NEWMAP Commences Means To Tackle Erosion In Imo State». Channels Television. Վերցված է 2022-03-09-ին.
  73. ↑ «Cut off! The face of catastophic erosion and the fear of being washed away in Imo». Vanguard News (ամերիկյան անգլերեն). 2021-09-19. Վերցված է 2022-03-09-ին.
  74. ↑ «FLOOD RISK AND VULNERABILITY ASSESSMENT OF OWERRI IMO STATE | Free Research Project». freeresearchproject.com.ng (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-09-03-ին.
  75. ↑ «Flood submerges 70 houses, renders 2000 homeless in Imo». Punch Newspapers (ամերիկյան անգլերեն). 2019-08-03. Վերցված է 2022-03-01-ին.
  76. ↑ «NEMA raises alarm over impending flooding in Imo». Businessday NG (ամերիկյան անգլերեն). 2020-08-17. Վերցված է 2022-03-01-ին.
  77. ↑ Olowolagba, Fikayo (2017-09-22). «Flood hits Imo, residents stranded [PHOTOS]». Daily Post Nigeria (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-01-ին.
  78. ↑ «GULLY EROSION: Fully-loaded bus falls into ditch in Imo». Vanguard News (ամերիկյան անգլերեն). 2021-10-02. Վերցված է 2022-03-09-ին.
  79. ↑ «Chioma Ajunwa Archives». The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-14-ին.
  80. ↑ «INTERVIEW: Why I am happy, another Nigerian broke my 25-year-old African Record - Chioma Ajunwa» (բրիտանական անգլերեն). 2021-06-19. Վերցված է 2022-03-14-ին.
  81. ↑ «Chidobe Awuzie, Cincinnati Bengals, CB - News, Stats, Bio». CBSSports.com (անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  82. ↑ «My last moment with Samuel Okwaraji - Ex-Nigeria midfielder | Premium Times Nigeria» (բրիտանական անգլերեն). 2019-08-12. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  83. ↑ «Levi Onwuzurike Stats». Pro-Football-Reference.com (անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  84. ↑ Newspaper, Watchdog (2021-03-17). «Memoriam To A Quintessential Woman,Great Amazon-Prof. Catherine Acholonu». Nigeria Watchdog Newspaper (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-14-ին.
  85. ↑ «Charly Boy Archives». The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-15-ին.
  86. ↑ «Rita Dominic Biography: How Old Is the Actress and What Is Her Net Worth?». BuzzNigeria.com (ամերիկյան անգլերեն). 2015-02-24. Վերցված է 2022-03-12-ին.
  87. ↑ Victoria, Chukwuani (2020-11-04). «Actor, Prince Eke drags ex-wife Muma gee for saying her failed marriage is a disgrace». Kemi Filani News (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2022-03-15-ին.
  88. ↑ «Popular comedienne Ada Jesus is dead | Premium Times Nigeria» (բրիտանական անգլերեն). 2021-04-21. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  89. ↑ «John Munonye | Nigerian educator and novelist | Britannica». www.britannica.com (անգլերեն). Վերցված է 2022-03-12-ին.
  90. ↑ «Genevieve Nnaji Biography: Who Is the Star Actress and How Old Is She?». BuzzNigeria.com (ամերիկյան անգլերեն). 2015-10-05. Վերցված է 2022-03-12-ին.
  91. ↑ «Amazing story of Onyeka Nwelue, Nigerian youth who founded James Curreý Society in UK». Vanguard News (ամերիկյան անգլերեն). 2022-01-01. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  92. ↑ «Sir Warrior - Christogonus Ezebuiro Obinna biography, net worth, age, family, contact & picture». www.manpower.com.ng. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  93. ↑ «Onyeka Onwenu Opens Up On Failed Marriage And Raising Children». The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (ամերիկյան անգլերեն). 2022-02-04. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  94. ↑ «Dr Benjamin Okorie Ajah». scholar.google.com. Վերցված է 2022-03-15-ին.
  95. ↑ «The Cavemen | Biography, Ages, Early Life, Label, Education, Net Worth And More». AFROGRAPHY. Վերցված է 2022-03-15-ին.
  96. ↑ «Supreme Court of Nigeria». www.supremecourt.gov.ng. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  97. ↑ «Christiana "Chris" Anyanwu ,Role Model,Senior Special Assistant, Politician Journalist, News Caster, Anchor and Entreprenuer [sic], Prominent Nigerian, Nigeria Personality Profiles». www.nigeriagalleria.com. Վերցված է 2022-03-12-ին.
  98. ↑ «Araraume's NNPC appointment: Debunking the lies». Vanguard News (ամերիկյան անգլերեն). 2021-09-25. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  99. ↑ «Kema Chikwe Archives». The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  100. ↑ «The Jonathan National Dialogue: Conflict Resolution Or Conflict Insemination».
  101. ↑ «ICC President Judge Chile Eboe-Osuji Remarks at ceremony for the solemn undertaking of six new judges and the departure of six outgoing judges». www.icc-cpi.int (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  102. ↑ «Iwu - I've No Regret Over April Polls (Allafrica) —». aceproject.org. Վերցված է 2022-03-12-ին.
  103. ↑ «Emmanuel Iwuanyanwu biography, net worth, age, family, contact & picture». www.manpower.com.ng. Վերցված է 2022-03-12-ին.
  104. ↑ «Breaking: Ex- Imo Deputy Governor's father regains freedom». Vanguard News (ամերիկյան անգլերեն). 2021-11-24. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  105. ↑ Lynch, Hollis R (2012). K.O. Mbadiwe: a Nigerian political biography, 1915-1990 (English). New York: NY : Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-137-00261-7. OCLC 826736399.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  106. ↑ Adeolu (2017-03-15). «MBAKWE, Chief Samuel Onunaka (Late)». Biographical Legacy and Research Foundation (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-12-ին.
  107. ↑ «ABOUT – Henry Nwawuba» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  108. ↑ «Nigerians love comedy more than music —Comedian, Njoku a.k.a Senator». Tribune Online (բրիտանական անգլերեն). 2017-10-14. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  109. ↑ «I won my first election at 31 –Chukwuemeka Nwajiuba, Minister of State for Education». Punch Newspapers (ամերիկյան անգլերեն). 2021-09-11. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  110. ↑ «Dailytrust News, Sports and Business, Politics | Dailytrust». Daily Trust (անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  111. ↑ Udo, Mary (2017-01-19). «OFONAGORO, Sir, (Dr.) Walter Ibekwe». Biographical Legacy and Research Foundation (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-12-ին.
  112. ↑ «Court grants former governor, Ikedi Ohakim, bail | Premium Times Nigeria» (բրիտանական անգլերեն). 2020-11-11. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  113. ↑ Jannah, Chijioke (2019-06-20). «'Sack your Chief of Staff now' - Senator Okorocha tells Gov. Ihedioha». Daily Post Nigeria (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-12-ին.
  114. ↑ Dera, Promise (May 24, 2022). «I am under hostage – Okorocha speaks as EFCC operatives surround his Abuja residence». Tickernewsng.com. Վերցված է May 24, 2022-ին.
  115. ↑ «Fabian Osuji's biography, fact, career, awards, net worth and life story - Wiki» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  116. ↑ «If my child isn't good at maths, I'd call for DNA test – Imo Rep, Ozurigbo». Punch Newspapers (ամերիկյան անգլերեն). 2021-04-25. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  117. ↑ «Governor Achike Udenwa Archives | Premium Times Nigeria» (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2022-03-12-ին.
  118. ↑ Harneit-Seivers, Axel (2007-07-01). «Igbo History and Society: The essays of Adiele Afigbo, edited by Toyin FalolaMyth, History and Society: The collected works of Adiele Afigbo, edited by Toyin Falola». African Affairs. 106 (424): 529–531. doi:10.1093/afraf/adm029. ISSN 0001-9909.
  119. ↑ «Echeruo, Michael (Joseph Chukwudalu) | Encyclopedia.com». www.encyclopedia.com. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  120. ↑ «Biography of Nenny B, Award Winning TV Presenter». Modern Ghana (անգլերեն). Վերցված է 2022-03-17-ին.
  121. ↑ «I have passion for good health, beauty and fashion - Okere». Vanguard News (ամերիկյան անգլերեն). 2013-11-29. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  122. ↑ Humphery (2022-02-17). «Odumeje Biography and Net Worth (the Indabosky)». Nyscinfo.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-03-12-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Anna88866/Ավազարկղ2&oldid=8640054» էջից