Մասնակից:Սատուրն/Ավազարկղ15

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Կոսովո

Ֆլյուտուրա Իբրահիմի (ալբ․՝ Flutura Ibrahimi; ), ավելի շատ հայտնի է Ուտա Իբրահիմի (ալբ․՝ Uta Ibrahimi), կոսովացի ալպինիստուհի է։ Նա դարձել է առաջին ալբանուհին, ով նվաճել է Էվերեստը՝ աշխարհիամենաբարձր գագաթը[1][2][3]։ Իբրահիմին բարձրացել է 2017 թվականի մայիսի 22-ին, այնուհետև նա նվաճել է Մանասլի գագաթը (8163 մ)[4], Չո-Օիյուն (8201 մ)[5], Լխոցզեն (8516 մ)[6] և Գաշերբրումը (8080 մ)[7], պաշտոնապես դառձել է Բալկաններից առաջին կինը, որը բարձրացել է հինգ գագաթ՝ 8000 մետրից բարձր[8][9]։

Ուտա Իբրահիմի նվաճումները նշվում են բազմաթիվ տեղերում և միջազգային հրատարակություններում[5][10][11][12]։ Իր ալպինիստական գործունեության և ԶԼՄ-ներում ունեցած ելույթների միջոցով Իբրահիմին ձգտում է աշխարհին ավելի շատ պատմել բնության և լեռների, ինչպես նաև Կոսովոյում եւ Ալբանիայում մարդու իրավունքների վիճակի մասին[13]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուտա Իբրահիմը ծնվել է կոսովական Գնիլանե քաղաքում։ Նա ավարտել է Պրիշտինյան համալսարանի էկոնամիայի ֆակուլտետը, որտեղ ուսումնասիրել է մարքեթինգ։

Նա սկսել է իր կարիերան որպես մարքեթինգի ասիստենտ՝ Իլլիրիայի համալսարանում, իսկ հետո աշխատել է նույն մասնագիտությամբ մասնավոր կազմակերպություններում։ Այդպես Ուտան զբաղեցրել է «Ogilvy Karrota» մարքեթինգային գործակալության տնօրենի պաշտոնը[14]։ Բացի իր հիմնական աշխատանքային գործունեությունից, մասնավորությամբ խոշոր բիզնես հաճախորդների համար մարքեթինգային կամպանիայի մշակումը, նա նաև զբաղվել է սոցիալական նախագծերով, առնչվելով մարդու իրավունքներին։ Ուտան նաև եղել է մարքեթինգի մենեջեր, «Dokufest» վավերագրական ֆիլմի փառատոնի շրջանակներում ժյուրի անդամ և միջոցառումների կազմակերպիչ է եղել, իրականացվել է Պրիզրենում[15][16]։ 2015 թվականին նա թողել է իր կարիերան մարքեթինգում, որպիսի իր բոլոր ուժերը հատկացնի ալպինիզմին։

2016 թվականին նա հիմնադրել է «Butterfly Outdoor Adventures Company» ընկերությունը՝ Կոսովոյում մշակույթ և տուրիզմի առաջխաղացման համար[17], որը մասամբ դարձել է ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության «Via Dinarica» պրոեկտը, իրեն ներկայացրել է պլատֆորմ՝ հաստատուն տուրիստական երթուղու ձևավորման համար, և տարածություն Արևմտյան Բականյայում (Կոսովոյից մինչև Սլովենիա)[18][19]։

Նվաճված գագաթներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուտա Իբրահիմին իր գործունեությունը սկսել է որպես լեռնագնաց՝ նվաճելով հետևյալ գագաթները՝

Այդ լեռներ բարձրանալու ընթացքում Իբրահիմիի մոտ ի հայտ է եկել աշխարհի 14 ամենաբարձր գագաթները նվաճելու գաղափարը[26][27][28]։ Նա իրացումը սկսել է Էվերեստի վերելքից՝ 2017 թվականին[6]։ Այժմ նա նվաճել է հետևյալները՝

Այդ նվաճումները նրան թույլ են տվել պաշտոնապես դառնալ Բալկաններից առաջին կինը, որը բարձրացել է հինգ գագաթ՝ 8000 մետրից բարձր։

Ուտա Իբրահիմին նաև մտել է «National Geographic Team»-ի կազմի մեջ, 2019 թվականին բարձրացել է Լխոցզե գագթի հարավային լանջը (7800 մ)[33]։

Հանրային ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականին Ուտա Իբրահիմը պաշտոնապես հռչակվել է «Կայուն զարգացման նպատակներ»-ի չեմպիոն և ազդեցիկ դեմք, եղել է Միավորված ազգերի կազմակերպության Կոսովոյի թիմի բնապահպանական և գենդերային հավասարության աջակցության, և երիտասարդության իրավունքների ու հնարավորությունների ընդլայնման աշխատանքներին մասնակից, Նա մասնակցել է «Կայուն զարգացման նպատակներ»-ի նախագծերի իրականացմանը և մշակմանը՝ գենդերային հավասարության և պայքար կլիմայի վրա վնասակար ազդեցության դեմ[34]։

Բացի այդ, Ուտա Իբրահիմին դարձել է առաջինը և մնում է միակ մարզուհին Կոսովոյում, ով կազմակերպում է բացօթյա արշավներ և զվարճանքներ՝ աուտիզմ ունեցող երեխաների համար։ Որպես հայտնի և ազդեցիկ գործիչ մասնակցել է հանրային միջոցառումների, ինչպիսիք են «TedEx Albania»[35], «Bar Camp Prishtina»[36], «World Clean Up Day Campaign Face of the Campaign»[37], եղել է վավերագրական ֆիլմերի կոնկուրսի ժյուրի անդամ, էկոլոգիային նվիրված՝ Կոսովոյի «Dokufest» կինոֆեստիվալի շրջանակներում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Uta Ibrahimi becomes the first Albanian woman to reach Mt. Everest summit, in 2017». Prishtina Insight. Prishtina Insight. 22 мая 2017. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  2. Mehmetaj, Valmir. «Uta Ibrahimi: Trekking in the Himalayas made me realize how small we humans are». kosovotwopointzero.com. kosovotwopointzero. Վերցված է 4 February 2018-ին.
  3. Tota, Elton. «Uta Ibrahimi, the first Kosovar to conquer the Himalayas». Independent Balkan News Agency. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  4. «Ekskluzive: Uta Ibrahimi pushton majën e Manasolus (FOTO)». KultPlus (ալբաներեն). 2017-09-25. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  5. 5,0 5,1 «Uta Ibrahimi ngjitet edhe në majën Cho Oyu, në Himalaje». ALSAT-M (ալբաներեն). 2018-09-28. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  6. 6,0 6,1 «Uta Ibrahimi: Kosovo's First Woman to Summit Everest and Her Climb Towards Gender Equality». Rock and Ice (անգլերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  7. 7,0 7,1 T, Eric (2019-07-25). «Uta Ibrahimi réussit le Gasherbrum I, le Kosovo à 8.080 mètres». Altitude News (ֆրանսերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  8. Sherifi, Elife (2019-07-23). «Uta Ibrahimi 'pushton' vargmalet e Pakistanit, vajza e parë në histori nga Ballkani». 2LONLINE (ալբաներեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  9. «Uta Ibrahimi, the first Kosovar to conquer the Himalayas». Independent Balkan News Agency (անգլերեն). 2017-05-22. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  10. «Uta Ibrahimi, përsëri në Himalaje». KosovaLive360 (անգլերեն). 2018-04-04. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  11. «Kosovo climber conquers the Himalayas». Independent Balkan News Agency (անգլերեն). 2017-01-06. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  12. «First Albanian woman among 100 scales Mt Everest». The Himalayan Times (անգլերեն). 2017-05-22. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  13. «Chasing Mountains and Macchiato in the Balkans». Adventure (անգլերեն). 2016-09-22. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  14. «Our team at Karrota». www.karrota.net. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  15. «Empower Kosovo Tour Guides». DokuFest. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  16. «Jury». DokuFest. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  17. «Nga tokat e sheshta të Prishtinës e deri në maje të botës – gruaja që po sfidon gjithçka». Gazeta Online INSAJDERI (անգլերեն). 2019-03-08. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  18. Barthelemy, Bennett. «The Accursed Alps: First Ascents Meet Anti-Hydropower Activism in Albania». Climbing Magazine (անգլերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  19. GmbH, TERRITORY Content to Results. «A holiday in Kosovo? | Lufthansa magazin». magazin.lufthansa.com (անգլերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  20. «Expedition in Mount Musala – Utalaya» (անգլերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  21. «Uta Ibrahimi: Trekking in the Himalayas made me realize how small we humans are - Kosovo 2.0Kosovo 2.0». Kosovo 2.0. 2017-02-11. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  22. «Triglav Winter Expedition – Utalaya» (անգլերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  23. «Uta Ibrahimi undertakes challenge of becoming first Albanian woman to climb Everest». Tirana Times (անգլերեն). 2017-03-10. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  24. «Monch, Switzerland – Utalaya» (անգլերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  25. «Ama Dablam 6812 – 6 Days – Utalaya» (անգլերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  26. Utalaya (անգլերեն), Վերցված է 2021-03-21-ին
  27. Uta Ibrahimi, climbing the Himalaya (անգլերեն), Վերցված է 2021-03-21-ին
  28. Utalaya - The 14 Peaks of the Himalayas (անգլերեն), Վերցված է 2021-03-21-ին
  29. Dupriez, Jonathan (2018-01-01). «Uta Ibrahimi : "je voulais planter le drapeau du Kosovo en haut de l'Everest"». Kosovox (ֆրանսերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  30. «Uta Ibrahimi pushton majën e Manasolus». Ministry of Foreign Affairs - Republic of Kosovo. Վերցված է 2021-03-21-ին.
  31. «Cho Ouy (8201m)—the 6th tallest mountain in the world – Utalaya» (անգլերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  32. Uta Ibrahimi SDG champ Lhotse South Face Expedition (անգլերեն), Վերցված է 2021-03-21-ին
  33. «NatGeo explorer Sung-Taek Hong to attempt Lhotse South Face yet again». mountainplanet.com (անգլերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  34. United Nations in Kosovo
  35. I love you mother nature | Flutura Ibrahimi | TEDxTirana (անգլերեն), Վերցված է 2021-03-21-ին
  36. «BarCamp Prishtina #50 – Golden Edition». IPKO Foundation (անգլերեն). Վերցված է 2021-03-21-ին.
  37. Uta Ibrahimi x World Cleanup Day 2019 (անգլերեն), Վերցված է 2021-03-21-ին

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]