Մասնակից:Աղվանյան Արարատ/Ավազարկղ7
Տիեզերքի համաշխարային շաբաթ (ՏՀՇ)—ամենամյա տոն, որը նշվում է հոկտեմբերի 4-ից հոկտեմբերի 10-ը աշխարհի տարբեր ծայրերում։ Տիեզերքի համաշխարհային շաբաթվա նպատակն է նշել տիեզերական գիտության և տեխնոլոգիաների ներդրումը ժամանակակից հասարակության մեջ և մարդու բարեկեցության բարելավման գործում:
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համաշխարհային Տիեզերական Շաբաթ սահմանելու գաղափարն առաջին անգամ ծագել է 1999[1] թվականին ՄԱԿ-ի երրորդ միջազգային տիեզերական համաժողովում:[2]. Մարոկկոյի պատվիրակությունն առաջարկել է հուլիսի 20-ը հռչակել Տիեզերքի օր և համընկնել դեպի Լուսին ԱՄՆ արշավախմբի ամսաթիվ։ Այս առաջարկը միանշանակ չնդունվեց։ Համաժողովին ներկա պատվիրակությունների մեծ մասը հավանություն է տվել հատուկ, առանձին տիեզերական օր հռչակելու գաղափարին։ Շատ խոսվեց հենց ամսաթվի ընտրության մասին։ Ռուսական պատվիրակությունը պաշտպանել է տոն ստեղծելու գաղափարը, սակայն չի համաձայնել ամսաթվի ընտրությանը` հուլիսի 20-ին, քանի որ այն համարել է անարդար և պատմական տեսանկյունից ոչ ճիշտ: Ռուսական պատվիրակությունը կարծիք է հայտնել, որ տիեզերական դարաշրջանը սկսվել է ԽՍՀՄ-ում 1957 թվականին արհեստական արբանյակի արձակմամբ։Այս փաստաթղթերի հիման վրա Ռուսաստանի պատվիրակությունը լրացում է կատարել Մարոկկոյի պատվիրակության առաջարկին, ըստ որի հոկտեմբերի 4-ն առաջարկվել է որպես տիեզերքի համաշխարհային օր։Այդ հարցում Ռուսաստանին ակտիվորեն աջակցել են այնպիսի երկրներ, ինչպիսիք են Բելառուսը, Ղազախստան, Չինաստանը, Ուզբեկստանը, Հնդկաստանը, Կուբան, Հարավային Աֆրիկան և մի շարք այլ երկրներ։Մի շարք այլ երկրներ պատասխանեցին հակաառաջարկով՝ նշելու այս տոնը հոկտեմբերի 10-ին՝ տիեզերքի մասին պայմանագրի ուժի մեջ մտնելու օրը։Գերմանիայի ներկայացուցիչները նույնիսկ առաջարկեցին այս հարցը ուղարկել ՄԱԿ-ի Տիեզերական գործունեության հարցերով կոմիտեին՝ ուսումնասիրության համար։ Քննարկման ընթացքում բավականին անսպասելի առաջարկ է արվել Իրանի ներկայացուցչի կողմից. Նա առաջարկել է տոնել Տիեզերքի համաշխարհային շաբաթը, ոչ թե օր, այն կարող է սկսվել հոկտեմբերի 4-ին և ավարտվել հոկտեմբերի 10-ին։ Անսպասելի առաջարկը գտավ երկրների մեծ մասի աջակցությունը։ Ռուսաստանը նույնպես իր հավանությունն է հայտնել, քանի որ հիմնված է եղել իր համար կարևոր ժամկետների վրա։ Համաժողովի մասնակիցները միաձայն պաշտպանեցին Տիեզերքի համաշխարհային շաբաթ սահմանելու առաջարկը։
1999 թվականի դեկտեմբերի 6-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր անսամբլը Տիեզերքի համաշխարհային շաբաթը հռչակեց որպես ամենամյա տոն։ Այս միջոցառումը կնշվի ամեն տարի հոկտեմբերի 4-ից 10-ը։ Ամսաթվի ընտրությունը հիմնված էր տիեզերագնացության պատմության երկու կարևոր ամսաթվի վրա՝ 1957 թվականի հոկտեմբերի 4-ին առաջին արհեստական Երկրի արբանյակի՝ Sputnik 1-ի արձակումը և 1967 թվականի հոկտեմբերի 10-ին տիեզերքի մասին պայմանագրի ստորագրումը[3]:
Տարեկան թեմաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տիեզերքի համաշխարհային շաբաթը դա աշխարհում ամենամեծ ամենամյա միջոցառումն է, որը նվիրված է տիեզերքի ուսումնասիրությանը:[4] Այս գաղափարը ոգեշնչում է ուսանողներին, նպաստում ապագա մասնագետների ձևավորմանը, ցույց է տալիս հանրային ուժեղ աջակցություն տիեզերական ծրագրին, ինչպես նաև լուծում է այս ոլորտում հանրային կրթության հետ կապված հարցեր և խթանում է համագործակցությունը միջազգային մակարդակով տիեզերական քարոզչության և տարածման ոլորտում: Ամեն տարի ավելի քան 90 երկրներ մասնակցում են տիեզերքի շաբաթվա մի քանի հազար միջոցառումներին ամբողջ աշխարհում:
- 2007 թվականին տիեզերքի համաշխարհային շաբաթն անցկացվել է 54 երկրներում և տիեզերքում։ Ընդհանուր առմամբ 435 միջոցառում է անցկացվել 244 քաղաքներում, որոնց մասնակցել է ավելի քան 377000 մարդ։ Իսկ լրատվամիջոցների միջոցով ավելի քան 26 000 000 հանդիսատես ծանոթացավ այս իրադարձություններին։ Միջոցառումները ներառում են հրթիռների արձակում, դպրոցական միջոցառումներ, ցուցահանդեսներ, քաղաքական իրադարձություններ և հատուկ միջոցառումներ աշխարհի տարբեր ծայրերում գտնվող պլանետարիումներում: 2007 թվականին «50 տարի տիեզերքում» կարգախոսի ներքո Տիեզերքի համաշխարհային շաբաթվա բազմաթիվ միջոցառումները նշում էին տիեզերական դարաշրջանի 50-ամյակը, որը սկսվեց 1957 թվականի հոկտեմբերի 4-ին Երկրի առաջին արբանյակի արձակմամբ[5]
- 2008 թվականի Տիեզերքի համաշխարհային շաբաթի թեմաները դարձավ «Տիեզերքի Ուսումնասիրություն»[6]
- 2009թվականի թեմաները ընտրվեց «Կրթություն և տիեզերք»
- «Տիեզերքի Գաղտնիքները» խաղացել է 2010 թվականին
- 2012 թվականի հիմնական թեմաները քնարկումը դարձավ «Մարդու անվտանգությունը և փրկությունը տիեզերքում»[7] որը մասնակիցների իրազեկությունը բարձրացրեց տիեզերական արբանյակների դերի մասին շրջակա միջավայրը պաշտպանելու և մարդկանց փրկելու գործում՝ երկրագնդի դիտման, նավիգացիայի, որոնողական և փրկարարական գործողությունների, ինչպես նաև հեռահաղորդակցության գործառույթների միջոցով: [3] 2012 թվականի Տիեզերական շաբաթվա տոնակատարությունները ներառում էին մամուլում լուսաբանումներ պատմական արձակումների և Երկրից այն կողմ գտնվող աշխարհների մարդկային գաղութացման ապագա նպատակների մասին[8] 2012 թվականին տիեզերքի շաբաթը նշվել է 65 երկրներում[5]։
- 2016թ.-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի որոշմամբ Երկրի դիտարկման թեման դարձավ՝ «Հեռակա զոնդավորում՝ ընդլայնելով մեր ապագան»Քաղվածելու սխալ՝ Closing
</ref>missing for<ref>tag
Գործողություններ և միջոցառումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
The World Space Week Association (անգլ.՝ World Space Week Association) ոչ կառավարական շահույթ չհետապնդող կազմակերպություն է, որն աջակցում է ավելի քան 50 երկրներում ազգային համակարգողների կողմից։ Դրա նպատակն է ամբողջ աշխարհի մարդկանց կրթել տիեզերքի ուսումնասիրությունից ստացած օգուտների մասին, խրախուսել տիեզերքի օգտագործումը՝ խթանելու տնտեսական զարգացումը, բարձրացնել կրթության մակարդակը և հետաքրքրությունը գիտությունների նկատմամբ, և զարգացնել համագործակցությունը մարդկանց միջև տիեզերքի հետազոտման միջոցով քարոզչության միջոցով: և կրթություն.աշխատանք.[9] Միավորված ազգերի կազմակերպությունը յուրաքանչյուր երկրի համար հրապարակում է Տիեզերքի համաշխարհային շաբաթվա տոնակատարությունների օրացույց[10]:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Мирное использование космического пространства». Организация Объединённых Наций. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-09-04-ին. Վերցված է 2019-05-03-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Мирное использование космического пространства». Организация Объединённых Наций.
- ↑ World Space Week Արխիվացված 2012-10-12 Wayback Machine UN General Assembly.
- ↑ UN launches into World Space Week highlighting contributions of space science to humanity Արխիվացված է Նոյեմբեր 15, 2012 Wayback Machine-ի միջոցով:. The United Nations News Center; 4 October 2012.
- ↑ «Report on World Space Week 2000/2007». Worldspaceweek.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-10-08-ին. Վերցված է 2012-10-12-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Report on World Space Week 2008». Worldspaceweek.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-18-ին. Վերցված է 2012-10-12-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «2012 World Space Week». Worldspaceweek.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-10-12-ին. Վերցված է 2012-10-12-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ The United Nations Արխիվացված է Հոկտեմբեր 9, 2016 Wayback Machine-ի միջոցով:. World Space Week UN.
- ↑ «About World Space Week». Worldspaceweek.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-10-12-ին. Վերցված է 2012-10-12-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ Calendar of Events 2012. Արխիվացված է Հոկտեմբեր 9, 2012 Wayback Machine-ի միջոցով: World Space Week; The United Nations.