Մայիսի 1-ի անվան զբոսայգի (Դոնի Ռոստով)
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | պուրակ, Ռուսաստանի հատուկ պաշտպանվող տարածք և հնագիտական հուշարձան |
| Մասն է | Ամառային առևտրային ակումբի համակառույց |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Վարչատարածք | Դոնի Ռոստով |
| Հիմնվել է | 1855 |
  | |
Մայիսի 1-ի անվան զբոսայգի (ռուս.՝ Парк имени 1-го Мая), մշակույթի և հանգստի զբոսայգի Ռուսաստանի Դոնի Ռոստով քաղաքի Կիրովյան շրջանում։ Այն ունի պատմության և մշակույթի դաշնային նշանակության հուշարձանի կարգավիճակ։ Գտնվում է Սուրբ Դիմիտրի Ռոստովցու նախկին ամրոցի տարածքում։ Մայիսի 1-ի անվան զբոսայգին պահպանել է իր պատմական հատակագծումը և որոշ չափով կանաչապատումը, ինչպես դա կազմակերպվել է 19-րդ դարի երկրորդ կեսին[1]։ Զբոսայգու տարածքում ստորերկրյա կառույցների տեղակայման պատճառով, այն նաև հնագիտական հուշարձան է[2]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այն տարածքը, որի վրա նախկինում եղել է Սուրբ Դիմիտրի Ռոստովցու ամրոցը, 1855 թվականին դարձել է Ամառային առևտրային ակումբի սեփականությունը։ Սեփականատերերի պատվերով, սանկտպետերբուրգցի ճարտարապետ Պետերսը մշակել է պարտեզը բարեկարգելու նախագիծ։ Աշխատանքներն իրականացնելու ընթացքում շինարարները հայտնաբերել են պաշտպանախցեր և ստորգետնյա թունելներ։ Հատակագիծը մշակելիս ճարտարապետ Պետերսը սա հաշվի է առել. զանգվածեղ բոլոր շինությունները նա տեղադրել է ստորգետնյա կառույցներից ազատ տարածքներում։ Այսպիսով, ստորգետնյա թունելների վերևում տեղակայվել են ծառուղիներ, իսկ երկհարկանի ստորգետնյա տարածքի վրա կառուցվել է շատրվան։ Այգու գլխավոր ծառուղին անկյունագծով անցել է ժամանակակից ռոտոնդայից դեպի ծաղկանոց։ Նոր զբոսայգու տարածքում կազմակերպվել են մարզահրապարակներ։ Ստեղծվել է ջերմոց և տնկվել լորենու ծառուղի[2]։
1901 թվականին այստեղ կառուցվել է 6-սյունանի ռոտոնդա նեոդեսականության ոճով` օգտագործելով հինավուրց ամրոցի աղյուսները։ Ճարտարապետն էր Նիկոլայ Ալեքսանդրովիչ Դորոշենկոն։ Ռոտոնդայի հիմքի տակ եղել է ստորգետնյա սենյակ։ 1912-1913 թվականներին զբոսայգու արևմտյան մասում հայտնվել է մոդեռն ոճով երեքհարկանի աղյուսե շենք՝ կառուցված ճարտարապետ Գ. Գելատի նախագծով։ Դա Ամառային առևտրային ակումբի շենքն էր, իսկ նրա պատուհաններից երևում էր շատրվանով ռոտոնդան[2]։
20-րդ դարի սկզբին այս զբոսայգին, որը հետագայում հայտնի դարձավ որպես Մայիսի 1-ի անվան զբոսայգի, Դոնի Ռոստովի և Նոր Նախիջևանի բնակիչների սիրված ժամադրավայրն էր։ Ամռանն այստեղ նվագում էր նվագախումբը, կազմակերպվում էին ներկայացումներ և համերգներ, հրավիրվում ճանաչված կատարողներ։ Ջերմոցներում աճում էին արմավենիներ, իսկ լուսավորությունը ստեղծվում էր սեփական ենթակայանի օգնությամբ։ Այցելուների թվում էին քաղաքի ազդեցիկ մարդիկ, առևտրականներ, տեղի վերնախավը[2]։
Նախկինում զբոսայգին ցանկապատված էր, այժմ ցանկապատը վերականգնելու կարիք ունի։ 1920-ական թվականներին զբոսայգում դեռևս պահպանվում էին երկրաչափական նախշերով այգեպուրակային հորինվածքները։ Զբոսայգում կար ծաղկային օրացույց, որը պարբերաբար թարմացվում էր։ 1970-ական թվականներին անցկացվում էին ծաղկային ցուցահանդեսներ։ 1986 թվականին հրդեհից վնասվել էր ջերմոցը, և նրա տեղում հետագայում ստեղծվել է ավտոկայանատեղ[2]։
Զբոսայգու տարածքում կա լորենու ծառուղի, որն ավելի քան 120 տարեկան է։ 2000 թվականին տնկվել է լորենու 55 տնկիների նոր ծառուղի։ 2005 թվականի մայիսին ավելացել է ևս 5 ծառ[1]։
2015 թվականի հոկտեմբերին տեղեկություն է հայտնվել այն մասին, որ զբոսայգին հիմնանորոգվելու է ներգրավված ներդրողների օգնությամբ[3]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Ռոտոնդան -
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 «Парк культуры и отдыха им. 1 мая». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-09-ին. Վերցված է 2018-12-03-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Тайна старинной ротонды (легенды и были городского парка)
- ↑ Два ростовских парка готовят к передаче в концессию