Հենդրիկ Ադամսոն

Հենդրիկ Ադամսոն
Ծնվել է	սեպտեմբերի 24 (հոկտեմբերի 6), 1891
Ծննդավայր	Kärstna Rural Municipality, Fellin County, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	մարտի 7, 1946 (54 տարեկան)
Վախճանի վայր	Tuhalaane Rural Municipality, Paistu parish, Էստոնիա
Գերեզման	Helme Cemetery
Մասնագիտություն	ուսուցիչ, գրող, բանաստեղծ, էսպերանտիստ և մանկավարժ
Լեզու	էսպերանտո և էստոներեն
Քաղաքացիություն	Էստոնիա, ԽՍՀՄ և Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	Teachers' Seminary of the University of Tartu?
	Հենդրիկ Ադամսոն Վիքիդարանում
	Hendrik Adamson Վիքիպահեստում

Հենդրիկ Ադամսոն (Hendrik Adamson, սեպտեմբերի 24 (հոկտեմբերի 6), 1891, Kärstna Rural Municipality, Fellin County, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - մարտի 7, 1946(1946-03-07)^[1]^[2], Tuhalaane Rural Municipality, Paistu parish, Էստոնիա), էստոնացի բանաստեղծ և մանկավարժ։

Կենսագրություն

Հենդրիկ Ադամսոնը ծնվել է 1891 թվականին դերձակի ընտանիքում Մետսակուրու գյուղում (այժմ՝ գյուղ Veisjärve, Տառվաստու), Վիլյանդիմաա։

1911 թվականին ուսուցչություն է արել Torma Võtikvere դպրոցում։ 1919-1927 թվականներին եղել է էստոնական Kärstna գյուղի դպրոցի տնօրենը։ Հետագայում դարձել է պրոֆեսիոնալ գրող, եղել է Էստոնիայի գրողների միության անդամ։

1940 թվականին որպես ուսուցիչ աշխատել է Valgamaal Lõvel-ում, 1944 թվականին՝ Kärstnas-ում։

Էսպերանտո սովորել է 1929 թվականի վերջում և 1930 թվականից գրել է բնօրինակ բանաստեղծություններ այդ լեզվով, սակայն իր տաղանդն արտահայտել է էստոներեն ստեղծագործություններում։ Էստոներեն առաջին բանաստեղծությունները տպագրվել են թերթերում 1913 թվականին, առաջին գիրքը՝ 1919 թվականին^[3]։ 1934 թվականին հրատարակվել է «Տասներկու բանաստեղծներ» ալմանախը, որտեղ ընդգրկվել են Ադամսոնի 11 բանաստեղծությունները։

Ադամսոնի ստեղծագործությունները թարգմանվել են ռուսերեն (թարգմանիչ՝ Բորիս Շտեյն), անգլերեն և իտալերեն։

Մահը

Մահացել է 1946 թվականի մարտի 7-ին։ Թաղված է Էստոնիայի հարավում գտնվող Հելմ քաղաքի էստոնական գերեզմանատանը։

Ստեղծագործություններ

Ադամսոնը գրել է էստոներեն՝ օգտագործելով նաև հարավ-էստոնական բարբառներ^[4]։ Որոշ ստեղծագործություններ գրված են էսպերանտո լեզվով։

Ադամսոնի գրչին են պատկանում «Kuldblond neitsi» («Շիկահերը») և «Roheline sisalik» («Կանաչ մողես», Տարտու, 1925) վեպերը^[5]։

Գրել է բանաստեղծություններ այդ թվում՝

Mulgimaa (1919)
Inimen (1925)
Dekdu Poetoj (1934)
Auli novelaro (1934)
Aperis samizdata poemaro Hejmlando (1961, 1962)
Aperis lia poemaro Vesperkanto cxe la eldonejo de J. Régulo La Laguna, Stafeto : Beletraj kajeroj; (1967)
В литературной хрестоматии Infera regalo kaj Vesperkanto (1979)
Auli, eldonejo Iltis, Saarbrücken (1983)

Գրականություն

Журнал Звезда. 1975. № 8. С. 211-212. Сергей Довлатов. Статья «Поэты Эстонии. Литературное обозрение».
Ojalo, Jaan. Hendrik Adamson - 100. En: Norda Prismo 1/1992, с. 6-8
Ojalo, Jaan. Adamson: Bardo de la hejmloko. En: Esperanto 84-a jaro 1991, n-ro 12 (1032), с. 2
Maie Torim, Karl Muru, «Pilk Hendrik Adamsoni elule ja luulele» - Keel ja Kirjandus 1966, nr. 4, стр. 210-225
Hando Runnel, «Jooksu pealt suudeldud». Ilmamaa, Tartu 1998; 4 artiklit Adamsonist стр. 208-216 и 315-340

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Eesti biograafiline andmebaas ISIK (эст.) — 2004.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Baldur Ragnarsson. Hendrik Adamson (1891-1946)
↑ «Сергей Довлатов. Поэты Эстонии. Литературное обозрение». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 12-ին.
↑ Maie Torim and Karl Muru, Pilk Hendrik Adamsoni elule ja luulele — Keel ja Kirjandus 1966, nr. 4, lk. 210—225

Արտաքին հղումներ

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հենդրիկ Ադամսոն» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հենդրիկ Ադամսոն» հոդվածին։

[_45f03ba18d027aaf-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Eesti biograafiline andmebaas ISIK (эст.) — 2004.

[_63e90ea4906f1882-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[3] Baldur Ragnarsson. Hendrik Adamson (1891-1946)

[4] «Сергей Довлатов. Поэты Эстонии. Литературное обозрение». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 12-ին.

[5] Maie Torim and Karl Muru, Pilk Hendrik Adamsoni elule ja luulele — Keel ja Kirjandus 1966, nr. 4, lk. 210—225

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]