Հելեն Անդերսեն

Հելեն Անդերսեն
Ծնվել է	հուլիսի 14, 1919
Ծննդավայր	Նորթ Բաթելֆորդ, Սասկաչևան, Կանադա
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 23, 1995 (76 տարեկան)
Քաղաքացիություն	Կանադա
Մասնագիտություն	նկարչուհի
Պարգևներ	Lescarbot Award?
Կայք	helenandersen.ca(անգլ.)
	Helen Andersen Վիքիպահեստում

Հելեն Անդերսեն (անգլ.՝ Helen Andersen, ծննդյան անունը՝ Հելեն Սևերսոն ՄաքՔեյ Անդերսոն, անգլ.՝ Helen Severson McKay Anderson, հուլիսի 14, 1919(1919-07-14)^[1], Նորթ Բաթելֆորդ, Սասկաչևան, Կանադա - դեկտեմբերի 23, 1995(1995-12-23)), կանադացի նկարիչ, ով առավել հայտնի է Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիսարևմտյան ափի բնիկ ժողովուրդների մասին էքսպրեսիոնիստական նկարներով։ Նրա աշխատանքների թեման իրենց համոզմունքները սոցիալական արդարության և ուժեղ հակա-պատերազմական սենտիմենտալության վերաբերյալ արտահայտող կանայք են։

Անդերսենի ստեղծագործությունների մոտ կեսը անկախ են նրա քաղաքական հայացքներից։ Նրանք ուսումնասիրում են դիզայնն ու գույնը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հելենը ծնվել է 1919 թվականին Կանադայի Սասկաչևան նահանգի Նորֆ Բաթելֆորդ քաղաքում։ Անդերսենը նկարել սկսել է մանուկ հասակից՝ որոշ ցուցումներ ստանալով բժիշկ հորից՝ դոկտոր Ուիլյամ Էդմունդ Անդերսոնից, որը «շնորհալի նկարիչ» էր^[2]։ Հելենը տեղական արվեստը սկսեց գնահատել նույն ժամանակաշրջանում, երբ հայրն աբորիգեն արվեստի նմուշների հավաքորդ էր։

Հոր նման Անդերսենը որպես մասնագիտություն ընտրեց բժշկությունը և 1940 թվականին Ռեգինա ընդհանուր հիվանդանոցի բուժքույրական դպրոցից ստացավ բուժքրոջ դիպլոմ։

Անդերսենի ազգանուններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հելենի օրիորդական ազգանունը` Անդերսոն, պատահականորեն նման է իր ամուսնու ազգանվանը` Անդերսեն։ Հելենն ամուսանցել է երկու անգամ. 1940-ականներին ամուսնացել է Ռոբերտ Մալկոլմ Ռոսսի հետ։ Երբ 1950-ական թվականներին ամուսանլուծվել է Ռոսսից, ամուսնացել է Ֆրից Ռաաբի Անդերսենի հետ։

Գեղարվեստական կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որպես նկարիչ Անդերսենի կարիերան սկսվել է 1950-ականների վերջին, երբ նա Վանկուվերում երկար տարիներ հաճախել է արվեստի դասընթացների։ Տեղացի նկարիչ Գորդոնի «Քիտ» Թորնը^[3] երկար տարիներ եղել է նրա ավագ ուսուցիչը։

1950-1960-ական թվականներին Վանկուվերում կին արվեստագետները ճանաչում ձեռք բերելու գործում որոշակի դժվարություններ ունեին։ Շատ արվեստագետներ, կին թե տղամարդ, եկամուտ էին ստանում այլ աշխատատեղերից։ Անդերսենն աշխատել է որպես բուժքույր և կրթական դասընթացների գործակալ, նկարում էր և սովորում որքան ժամանակը թույլ էր տալիս։ Նա նաև մեծացնում էր իր երեխաներին։ Այնուամենայնիվ, նա շարունակում էր նկարել և ուսանել այնպիսի հայտնի նկարիչների մոտ, ինչպիսիք են Ջոն Քոները^[4], Ջո Պլաշկետը, Բիլ Պորտոսը^[5] և Ժալ դե Տոնակուրը^[6]։ Անդերսենն իր ընկերն էր համարում Բիլ Ռիդին, Ջեք Շադբոլտին^[7] և Մաքս Մեյնարդին, հիացել է նրանց ստեղծագործություններով, բայց նրաց մոտ չի սովորել։

1970-1980-ական թվականների ընթացքում Անդերսենի ոճը զարգացել է, ազդվել էքսպրեսիոնիզմից մինչև կտրուկ ուրվագծերով աբստրակտ կտավներ։ Անդերսենն ունեցել է իր յուրահատուկ ոճը` անմիջական, վառ գույներով և զգացմունքային ու արտահայտիչ։

Ակտիվություն խաղաղության շարժման մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անդերսենը 1960-ական թվականներից մինչև մահ եղել է խաղաղության կողմնակիցների շարժման ակտիվիստ, մասնակցել Ban The Bomb երթերի և խաղաղության հանրահավաքների, 1960-ականներին, երբ նա ապրում էր Վանկուվերում, Բրիտանական Կոլումբիա։ Նա շարունակեց իր ներգրավվածությունը, երբ 1990-ական թվականներին տեղափոխվեց Վանկուվեր կղզու Սանհիկթոն գյուղ։ Նրա մեծամասշտաբ «Միջուկային մայրը»^[8] նկարը^[9] արձանագրեց միջուկային զենքից նրա սարսափը։ «Ար բրյուտ» ոճով արված կտավը պատկերում է սպանված մանկանը գիրկն առած տառապող մորը։

Պարգևներ, ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անդերսենի աշխատանքները ներկայացվել են անհատական և խմբակային ցուցահանդեսներում^[10]։ Անդերսենի մասին լավագույն ակնարկները^[11] գրել է Վիկտորիայի Times Colonist-ի արվեստի քննադատ Ռոբերտ Ամոսը։

1992 թվականին Կանադայի կառավարության կողմից Անդերսենն արժանացել է Lescarbot մրցանակի համայնքի մշակութային գործունեությանն աջակցելու համար. արվեստագետների առաջխաղացում խմբային ցուցահանդեսների միջոցով, դասախոսություններ հեռուստատեսությամբ, դասավանդում իր արվեստանոցում։ Անդերսենը երկու անգամ եղել է Կանադայի նկարիչների դաշնության քարտուղար^[12]։

1987 թվականին արժանացել է Լեհական խաղաղության կոմիտեի կազմակերպած Կյանքի և խաղաղության համար խաղալիքներ ու խաղեր մրցույթի մրցանակին։ Կանադական խորհուրդը հոգացել է, որ նա մեկնի Վարշավա և ստանա մրցանակը։ Անդերսենը մրցանակի էր արժանացել «Ասենք այո խաղաղությանը» սոցիալական խաղի համար։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
↑ «Obituaries». Canadian Medical Association Journal. 39 (1): 96. PMC 536637.
↑ Gordon Kit Thorne (1896-1982)(չաշխատող հղում)
↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 23-ին.
↑ http://www.billporteous.com/
↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 7-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 23-ին.
↑ Jack Shadbolt
↑ “Nuclear Mother”
↑ http://helenandersen.ca/?page_id=502
↑ http://helenandersen.ca/?page_id=171
↑ http://helenandersen.ca/?page_id=498
↑ Canadian Federation of Artists

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[_0d45e6d30888e308-1] 1,0 ^1,1 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL

[2] «Obituaries». Canadian Medical Association Journal. 39 (1): 96. PMC 536637.

[3] Gordon Kit Thorne (1896-1982)(չաշխատող հղում)

[4] «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 23-ին.

[5] ttp://www.billporteous.com/

[6] «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 7-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 23-ին.

[7] Jack Shadbolt

[8] “Nuclear Mother”

[9] ttp://helenandersen.ca/?page_id=502

[10] ttp://helenandersen.ca/?page_id=171

[11] ttp://helenandersen.ca/?page_id=498

[12] Canadian Federation of Artists

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]