Հարդեկնուդ
| Հարդեկնուդ դան․՝ Hardeknud և անգլ.՝ Harthacanute | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | մոտ 1018 |
| Ծննդավայր | Անգլիա |
| Մահացել է | հունիսի 8, 1042 |
| Մահվան վայր | Լամբեթ, Մեծ Լոնդոն, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա |
| Գերեզման | Վինչեսթերի մայր տաճար |
| Քաղաքացիություն |  Դանիա |
| Մասնագիտություն | միապետ |
| Ծնողներ | հայր՝ Կնուդ I Մեծ[1][2], մայր՝ Էմմա Նորմանդացի[1][2] |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Անգլիայի միապետ և monarch of Denmark? |
 Harthacnut Վիքիպահեստում | |
Հարդեկնուդ (դան․՝ Hardeknud մոտ 1018, Անգլիա - հունիսի 8, 1042, Լամբեթ, Մեծ Լոնդոն, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա), նաև հայտնի որպես Կնուդ III, Դանիայի թագավոր 1035-ից 1042 թվականներին և Անգլիայի թագավոր 1040 թվականից 1042 թվականները։
Նա Կնուդ I Մեծի (ով կառավարել է Դանիայում, Նորվեգիայում և Անգլիայում) և Էմմա Նորմանդացու որդին էր։ Երբ Կնուդը մահացավ 1035 թվականներին, Հարդեկնուդը պայքարեց իր հոր դիրքերը վերականգնելու համար։ Մագնուս I-ը վերցրեց վերահսկողությունը Նորվեգիայում, սակայն Հարդեկնուդը ժառանգեց Դանիայի գահը և դարձավ Անգլիայի թագավոր իր խորթ եղբայր Հարոլդ I-ի մահից հետո։
Հարդեկնուդը հանկարծակի մահացավ 1042 թվականին և նրան հաջորդեց Մագնուսը Դանիայում և Էդվարդ Խոստովանողը Անգլիայում։ Հարդեկնուդը վերջին սկանդինավացի թագավորն էր Անգլիայում։
Վաղ կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հարդեկնուդը ծնվեց իր ծնողների ամուսնությունից կարճ ժամանակ անց 1017 թվականի հուլիսին կամ օգոստոսին։ Կնուսը լքեց իր առաջին կնոջը և ամուսնացավ Էմմայի հետ։ 1023 թվականին Էմման և Հարդեկնուդը մեծ դեր ունեցան սուրբ Ալֆրեջի մասունքները Լոնդոնից Կենտերբերի տեղափոխման ժամանակ[3]։
1020-ական թվականներին Դանիան ասպատակում էին Նորվեգիան և Շվեդիան և 1026 թվականին Կնուդը իր դիրքերը ուժեղացնելու համար ուղարկեց իր ութնամյա տղային, որի պատվիրակությունը ղեկավարում էր իր խորթ եղբայր Կոմս Ուլֆին։ Սակայն Ուլֆը լքեց Կնուդին և վերահսկողության տակ առավ դանիական տարածքները ու փորձեց բանակցություններ վարել նորվեգացիների և շվեդների հետ։ 1027 թվականին Կնուդը ժամանեց իր նավատորմով Դանիա։ Նա ներեց Հարդեկնուդին, քանի որ նա շատ երիտասարդ էր, սակայն մահապատժի ենթարկեց Ուլֆին։ Նա նվաճողներին դուրդ մղեց Դանիայից և վերահսկողության տակ առավ Նորվեգիան` վերադառնալով Անգլիա 1028 թվականին և Դանիայի թագավոր կարգեց Հարդեկնուդին[4]։
Կնուդը թողեց Նորվեգիան Հակոն Էրիկսոնի վերահսկողության ներքով, սակայն վերջինս խեղդվեց 1029 թվականին և Կնուդը նշանակեց իր որդի Սվեյնին իր առաջին կին Էլֆգիֆուի խորհրդով, ով Սվեյնի մայրն էր։ Սակայն նա ոչ ժողովրական համբավ ձեռք բերեց բարձր հարկերի և նորվեգացի ազնվականների փոխարեն դանիացի խորհրդականներ նշանակելու համար և երբ Մագնուս I-ը նվաճեց Նորվեգիան, Սվեյնը ստիպված էր փախչել Հարդեկնուդի մոտ։ Հարդեկնուդը դաշնակցում էր Սվեյնի հետ, սակայն բավարար միջոցներ չուներ արշավելու Նորվեգիա և եղբայրները օգնության խնդրանքով դիմեցին իրենց հորը, սակայն փոխարենը ստացան նրա մահվան լուրը 1035 թվականի նոյեմբերին[5]։
Կառավարում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հարոլդ և Դանիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1035 թվականին Հարդեկնուդը փոխարինեց իր հորը Դանիայի գահին, որպես Կնուդ III[6]: Նա ի վիճակի չէր գնալ Անգլիա Դանիայում տիրող իրավիճակի պատճառով և համաձայնվեց, որ Սվեյնի եղբայր Հարոլդը պետք է կառավարի որպես ռեգենդ, իսկ Էմման կկառավարի Ուեսեքսում որպես Հարդեկնուդի տեղապահ։ 1037 թվականին Հարոլդը ընդունվեց որպես Անգլիայի թագավոր, քանի որ ըստ ժամանակագիրների, Հարդեկնուդը չափից երկար էր գտնվել Դանիայում[7], իսկ Էմման փախավ Բրյուգե։ 1039 թվականին Հարդեկնուդը տասը նավով նավարկեց որպեսզի հանդիպի մորը Բրյուգեում և ներխուժի Անգլիա, սակայն պարզ դարձավ, որ Հարոլդը հիվանդ է և շուտով կմահանա։ Երբ Հարոլդը մահացավ 1040 թվականի մարտին Հարդեկնուդը անցավ նեղուցը, որպեսզի բազմի Անգլիայի գահին։
Չնայած Կնուդի մահից հետո գլխավոր գործընթացները հայտնի են, մանրամասները մնում են չբացահայտված և պատմաբանները տարբեր վարկածներ են բերում։
Համաձայն Յան Հովարդի, Հարդեկնուդը համաձայնվել է Սվեյնի հետ վերանվաճել Նորվեգիան և արշավանքը պլանավորել էր 1036 թվականին։ Սվեյնը կարճ ժամանակ անց մահացավ, սակայն Հարդեկնուդը այնուամենայնիվ իր պլաններից չհրաժարվեց։ Պատերազմն ավարտվեց Հարդեկնուդի և Մագնուսի միջև համաձայնագրով, քանի որ Հարդեկնուդը չուներ արժանի թեկնածու Նորվեգիայի գահին Սվեյնի մահից հետո և որոշ ժամանակ խուսափեց պատերազմներից և արշավանքներից։ Որոշ պատմաբաններ կարծում են, որ Հարդեկնուդը միայն 1039 թվականին էր պարտաստ արշավել Անգլիա[8][9]։
Վտարված լինելով Բրյուգեում, Էմման պայքարեց, որպեսզի գահը հանձնի իր որդում։ Նա հովանավորեց Encomium Emmae Reginae աշխատությունը, որը սրբացնում էր Էմմային և կշտամբում Հարոլդին, հատկապես մեղադրելով նրան Ալֆրեդ Էթելինգի մահվան մեջ 1036 թվականին։ Աշխատությունում խոսվում էր, ինչպես էր Հարդեկնուդը զայրացել իմանալով խորթ եղբոր մահվան մասին և այդ փաստը որոշիչ էր Անգլիա արշավելու համար։
Վերադարձ Անգլիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
_obverse.jpg)
Հարդեկնուդը վերադարձավ Անգլիա իր մոր հետ։ Խարիսխ գցեց Սենդվիչ 1040 թվականի հունիսի 17-ին, նրան ուղեկցում էր 62 նավ։ Չնայած նրան հրավիրել էին գահին բազմելու, նա ժամանել էր Անգլիա որպես նվաճող մեծ զորքով[10]։
Հարդեկնուդը զայրացած էր Հարոլդի կոմից Ալֆրեդի սպանությունից և նրա մայրը պահանջեց վրեժխնդրություն։ Հարոլդի նախկին սպասավորների օգնությամբ Հարոլդի մարիմինը հանվեց Վեսթմինսթերի իր գերեզմանից և մասայականորեն գլխատվեց։ Գլուխը ցուցադրվեց հանրությանը մի քանի օր, որից հետո նետվեց Թեմզա գետ, որտեղ մեկ նավաստի գտավ այն և թաղեց եկեղեցու մոտ[11]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Kindred Britain
- ↑ Howard, 2008, pp. 15, 27
- ↑ Howard, 2008, pp. 29–38.
- ↑ Howard, 2008, pp. 42–51
- ↑ Monarkiet i Danmark – Kongerækken Արխիվացված 18 Նոյեմբեր 2009 Wayback Machine at The Danish Monarchy
- ↑ The Anglo-Saxon Chronicle
- ↑ Carl Frederik Bricka, Dansk Biografisk Lexikon, vol. VII, I. Hansen – Holmsted, 1893, pp.91–92.
- ↑ Knud 3. Hardeknud at Gyldendals Åbne Encyklopædi
- ↑ Howard, 2008, p. 109
- ↑ Howard, 2008, pp. 111–112
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հարդեկնուդ» հոդվածին։ |
| ||||||||||
