Հաուլի թափառող դղյակը (անիմե)

Հաուլի թափառող դղյակը ハウルの動く城 Hauru no Ugoku Shiro
Ժանր	ֆենթեզի ֆիլմ, ֆենտեզի անիմե և մանգա, արկածային ֆիլմ, ֆանտաստիկ ֆիլմ, գրական ստեղծագործության էկրանավորում և դրամա
Երկիր	Ճապոնիա
Թվական	սեպտեմբերի 5, 2004 և օգոստոսի 25, 2005
Լեզու	ճապոներեն
Ռեժիսոր	Հայաո Միյաձակի
Պրոդյուսեր	Տոսիո Սուձուկի
Սցենարիստ(ներ)	Հայաո Միյաձակի և Diana Wynne Jones?
Դերակատարներ	չկա
Օպերատոր	Ացուսի Օկուի
Երաժշտություն	Ձյո Հիսաիսի
Մոնտաժ	Տակեսի Սեյամա
Տևողություն	119 րոպե
Կայք	Պաշտոնական կայքէջ Պաշտոնական կայքէջ
Ֆիլմի թողարկում «Հաուլի թափառող դղյակը» (բնօրինակ անվանում — ハウルの動く城 Hauru no Ugoku Shiro)

«Հաուլի թափառող դղյակը» (ճապ.՝ ハウルの動く城 Հաուրու նո ուգոկու սիրո, բառացի՝ «Հաուլի շարժվող դղյակը»), լիամետրաժ անիմե-ֆիլմ, որը թողարկվել է «Ghibli» ստուդիայի կողմից 2004 թվականին։ Ստեղծել է ճապոնացի ռեժիսոր Հայաո Միյաձակին՝ անգլիացի գրող Դիանա Ուին Ջոնսի համանուն վեպի մոտիվներով։ Ներկայացվել է «Օսկարի» 78-րդ մրցանակաբաշխությունում (2006) «Լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմ» անվանակարգում, բայց զիջել է «Ուոլիսը և Գրոմիտը։ Ճագարի անեծքը» մուլտֆիլմին։ Միյաձակիի խոսքերով Հաուլի տան նախատիպը ռուսական թռչունի ոտքերով խրճիթն է։

Դիպաշար

Ֆիլմի գործողությունները կատարվում են 19-րդ դարի վերջի Եվրոպայի զուգահեռ աշխարհում, որտեղ կախարդությունը տեխնոլոգիաների զարգացմամբ անցնում է ձեռքից ձեռք: Գլխարկագործուհի Սոֆիի համեստ կյանքն ամբողջությամբ փոխվում է, երբ նրա քաղաքի մերձակայքում հայտնվում է խորհրդավոր Հաուլի քայլող դղյակը, որը հայտնի էր աղջիկների սրտերի «առևանգմամբ»։ Այդ կապուտաչյա տղային փրկելով երկու ռազմիկների հարձակումից՝ աղջիկը սիրահարվում է նրան։ Սակայն հետաքրքիր ճանապարհորդության ժամանակ գլխարկագործուհին զրկվում է իր գեղեցկությունից և երիտասարդությունից, այդ կախարդությունը խանդից արել էր Ամայության կախարդը։ Այս դեպքից հետո Սոֆին հեռանում է հարազատ տնից և հուսահատությամբ հեռանում է Վայրենի ամայության կախարդի մոտ, որ հանի իր անեծքը: Ճանապարհին նա հանդիպում է բանջարանոցային խրտվիլակի՝ Խրտվիլակ-Շաղգամին, որը Սոֆիին տալիս է ձեռնափայտ և օգնում է ընկնել տարօրինակ կառույցի մեջ՝ Հաուլի դղյակ: «Տատիկ» Սոֆին, առանց հարցնելու տիրոջը, ինքն իրեն սկսում է մաքրել այդ հսկա շարժական տունը, որը պողպատյա «հավի ոտքերի» վրա էր: Ի վերջո նա դղյակը ընտանիք է դարձնում, թեպետ մի քիչ տարօրինակ: Դղյակում ապրում էին կրակե դև Կալցիֆերը, Հաուլի ուսուցիչ Մարկլը, հենց ինքը՝ Հաուլը՝ ամենակարող երիտասարդ կախարդ և դղյակի տեր: Սոֆին ցանկանում էր հանել Ամայության կախարդի անեծքը, բայց նույնիսկ ինքը՝ կախարդը, չի կարողանում դա անել: Ապա պարզ է դառնում, որ անեծքը և՛ Հաուլի մեջ է, և՛ Կալցիֆերի, և՛ Խրտվիլակ-Շաղգամի, և՛ անգամ Ամայության կախարդի: Որպեսզի գտնեն անեծքի գաղտնիքը և հանեն այն, հերոսները պետք է անցնեին բազմաթիվ արկածների և փորձությունների միջով:

Կերպարներ

• Սոֆի Հաթթեր (ճապ.՝ ソフィー・ハッタ - Սոֆի․ Հաթթա), ֆիլմի գլխավոր հերոսուհին, աշխատասեր և համեստ տասնութամյա աղջիկ, գլխարկների խանութի վաճառողուհի: Նա իրեն միամիտ և տգեղ «մոխրագույն մկնիկ» էր համարում: Նրա փոքր ճարպիկ քույրը՝ Լեթթին, աշխատում էր Ցեզարում՝ քաղաքի ամենալավ հացի փուռ-սրճարանում, որտեղ գրավում էր բազմաթիվ հաճախորդների իր գրավչությամբ: Ամեն ինչ փոխվում է, երբ Սոֆյան հանդիպում է հանելուկային կախարդ Հաուլին, որից հետո Վայրենի ամայության կախարդը անիծում է նրան և վերածում զառամյալ պառավի: Նրա ճշգրիտ տարիքը վերադառնում է քնի ժամանակ, այդպես լինում է նաև, երբ աղջկա սիրտը լցվում է սիրով: Սյուժեի զարգացման ընթացքում կախարդությունը թուլանում է, և Սոֆին ժամանակ առ ժամանակ դառնում էր երիտասարդ, պատմության վերջում նորից երիտասարդ Սոֆին է՝ մազերը սպիտակած: Հաուլի այդ շարժվող դղյակում մնալը նրա համար բացահայտում է նոր կյանք և նոր արկածներ: Սոֆին՝ Միյաձակիի վաղ ֆիլմերին բնորոշ բնավորություն ունի․ ոչ փայլուն գեղեցկությամբ մի աղջկա, որն ուժեղ կամք և համառ բնավորություն ունի՝ արժանապատվությամբ հաղթահարելով դժբախտությունները և անհաջողությունները: Ձայնը հնչյունավորել է Տիյեկո Բայսյոն։
• Հաուլ (ճապ.՝ ハウル), ֆիլմի գլխավոր հերոսը, Թափառող դղյակի առեղծվածային և գրավիչ տերը: Հզոր կախարդ, մադամ Սալիմանի վերջին աշակերտը: Ըստ կարծիքների` Հաուլը գերում է բոլոր գեղեցիկ աղջիկների սրտերը, բայց իրականում նա միայնակ և ամենակարող կախարդ էր, որը դիվային կրակ Կալցիֆերի հետ հանելուկային պայման է կնքել: Երբ «տատիկ» Սոֆին հայտնվում է նրա կյանքում, առաջինը մաքրություն է մտցնում նրա դղյակում, իսկ հետո փորձում է կռվել Հաուլի՝ դևի փոխակերպվելու դեմ: Պարզվում է, որ փոքր ժամանակ Հաուլն իր սիրտը տվել է Կալցիֆերին, այդ ժամանակից Կալցիֆերը դարձել է նրա ծառան: Ժամանակի ընթացքում նա կիսվում է Սոֆիի հետ իր ամենաթանկ գաղտնիքներով և մտքերով, որը չէր վստահել ոչ մեկին: Վերջիվերջո նրանք հանում են կախարդանքը և զույգ են կազմում։ Դերը հնչյունավորել է Քիմուրա Թակույան։

Ստեղծողներ

• Կոմպոզիտոր՝ Ձե Հիսաիսի,
• Ռեժիսոր, սցենարիստ, կատարողական պրոդյուսեր՝ Հայաո Միյաձակի,
• Պրոդյուսեր՝ Թոսիո Սուձուկի (ճապ.՝ 鈴木 敏夫),
• Բեմադրող նկարիչներ՝
  • Յոձի Տակեսիգե (ճապ.՝ 武重 洋二),
  • Նոբորու Յոսիդա (ճապ.՝ 吉田 昇),
• Անիմատորներ՝
  • Ակիհիկո Յամասիտա (ճապ.՝ 山下 明彦),
  • Տաքեշի Ինամուրա (ճապ.՝ 稲村 武志),
  • Կացույա Կոնդո (ճապ.՝ 近藤 勝也),
  • Կիտարո Կոսակա (ճապ.՝ 高坂 希太郎),
• Մոնտաժ՝ Տաքեշի Սեյամա (ճապ.՝ 瀬山 武司),
• «Սեկայ նո յակուսոկու» երգի տեքստը՝ Սյունտարո Տանիգավա (ճապ.՝ 谷川 俊太郎)։

Մրցանակներ ու անվանակարգեր

• 2004՝ Golden Osella մրցանակը Վենետիկի կինոփառատոնում։
• 2004՝ հանդիսատեսի մրցանակ լավագույն ֆիլմի համար Սիդջեսի Կատալոնական կինոփառատոնում (Հայաո Միյաձակի)։
• 2005՝ Tokyo Anime Awards մրցանակ լավագույն անիմե ֆիլմի համար։
• 2006՝ «MTV-Россия» լավագույն անիմացիոն ֆիլմի համար
• 2006՝ «Օսկարի» նոմինացիա լավագույն անիմացիոն ֆիլմի համար (Հայաո Միյաձակի)
• 2006՝ «Սատուրնի» նոմինացիա լավագույն անիմացիոն ֆիլմի համար
• 2006՝ երեք անվանակարգ «Էննի» մրցանակաբաշխությունում. լավագույն անիմացիոն ֆիլմ, լավագույն ռեժիսուրա (Հայաո Միյաձակի), լավագույն սցենար (Հայաո Միյաձակի, Դոնալդ Հյուիթ, Սինդի Դևիս Հյուիթ)
• 2006՝ Իտալական ազգային կինոլրագրողների սինդիկատի «Արծաթե ժապավեն» մրցանակի նոմինացիա լավագույն արտասահմանյան ֆիլմի համար (Հայաո Միյաձակի)
• 2007՝ «Նեբուլա» մրցանակը լավագույն սցենարի համար (Հայաո Միյաձակի, Դոնալդ Հյուիթ, Սինդի Դևիս Հյուիթ)

Արտաքին հղումներ

• «Հաուլի թափառող դղյակը» անիմեն ԿինոՊոիսկ կայքում (ռուս.)
• «Հաուլի թափառող դղյակը» անիմեն Internet Movie Database կայքում (անգլ.)
• Դիանա Ջոնսի գրքի մասին (անգլ.)