Հակոն Երիտասարդ
Հակոն Երիտասարդ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է՝ | նոյեմբերի 11, 1232[1] |
| Ծննդավայր | Բերգեն, Նորվեգիա |
| Մահացել է՝ | մայիսի 5, 1257 (24 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Տյոնսբերգ, Վեստֆոլ, Նորվեգիա |
| St. Hallvard's Cathedral | |
| Երկիր | Նորվեգիա |
| Տոհմ | House of Sverre? |
| թագավոր | |
| Հայր | Հակոն IV Ծեր |
| Մայր | Margrete Skulesdatter? |
| Երեխաներ | Sverre Magnus Haakonsson?[2] |
| Հավատք | քրիստոնեություն |
Հակոն Երիտասարդ (նորվ.՝ Håkon Håkonsson, նոյեմբերի 11, 1232[1], Բերգեն, Նորվեգիա - մայիսի 5, 1257, Տյոնսբերգ, Վեստֆոլ, Նորվեգիա), Նորվեգիայի թագավոր Հակոն IV-ի որդին, Նորվեգիայի կրտսեր թագավորը՝ հոր կառավարման տարիներին՝ 1240 թվականից մինչև իր մահը։ Հայտնի է ինչպես Հակոն Երիտասարդ, որպեսզի նրան տարբերեն իր հորից, որին հաճախ անվանում են Հակոն Ծեր։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հակոնը ծնվել է Բերգենում 1232 թվականի նոյեմբերի 10-ին։ Նա Նորվեգիայի թագավոր Հակոն IV-ի և նրա կնոջ՝ թագուհի Մարգրետե Սկուլեսդոթերի երկրորդ որդին էր։ Նրա ավագ եղբայրը մահացել է մանուկ հասակում։ 1239 թվականին Մարգրետ թագուհու հայրը՝ դուքս Սկուլե Բորդսոնը, ապստամբեց իր փեսա-թագավորի դեմ և իրեն թագավոր հռչակեց։ Այս ապստամբությամբ նշանավորվեց Նորվեգիայում քաղաքացիական պատերազմի ավարտով։ Հակոնն ի պատասխան՝ յոթամյա Հակոն Երիտասարդին հռչակեց թագավոր և իշխանակից։ Այսպիսով Հակոն Ծեր թագավորը իր կողմնակիցներին թողեց իրավահաջորդ, եթե ինքն էլ մահանար Սքուլեի դեմ ճակատամարտում։ Հակոնը ջախջախեց Սքուլեի ապստամբությունը, իսկ ինքը՝ Սքուլեն, սպանվեց Հակոնի մարդկանց կողմից նույն տարվա մայիսին։
Հակոն Երիտասարդի նշանակումը որպես Հակոն Ծեր թագավորի ժառանգորդ՝ Նորվեգիայի միապետության տարածման նոր միջոց էր։ Թագավոր Հակոնն ուներ արտամուսնական ավագ որդի՝ Սիգուրդը, ով փոխանցվեց հօգուտ Հակոնի։ Նախկինում, ըստ ավանդույթի, ծննդյան օրինականությունը նշանակություն չուներ թագի իրավահաջորդության իրավունքի համար։ Չնայած նա կրում էր «արքա» տիտղոսը, սակայն ենթարկվում էր հորը։ Սա ընդգծվել է 1247 թվականին Հակոն Ծերի թագադրման ժամանակ, երբ Հակոն Երիտասարդը կրել է թագը, բայց ինքը չի թագադրվել։
1251 թվականին Օսլոյում նա ամուսնացավ շվեդ արքայադուստր Շվեդիայի փաստացի տիրակալ, կոմս Բիրյերի և Ինգեբորգ Էրիքսդոտերի դստեր՝ Ռիկիսայի հետ։ Նա Շվեդիայի անչափահաս թագավոր Վալդեմար Բիրգերսոնի քույրն էր։ Ամուսնությունը կազմակերպել է Հակոն Ծեր թագավորը՝ Դանիայի դեմ Նորվեգիայի և Շվեդիայի միջև դաշինք ստեղծելու համար։ Զույգը մեկ որդի ուներ, ում անունը Սվեր էր։
Հակոն Երիտասարդը մասնակցել է 1256 և 1257 թվականներին Դանիայի դեմ իր հոր ռազմական գործողություններին, երբ Նորվեգիայի թագավորները ավերել են Դանիայի Հալանդ նահանգը։ 1257 թվականի գարնանը, երբ Հակոնը պատրաստվում էր Օսլո մեկնելու, նա հիվանդացավ Կոնհելում։ Նա ընդհատեց իր ճամփորդությունը Տյոնսբերգում և հաստատվեց այնտեղ՝ վանքում։ «Հակոն Հակոնսոնի սագայում (առասպելում)» նշվում է, որ նրան բուժում էր իսպանացի բժիշկը, ով այդ ժամանակ դիվանագիտական պատվիրակության հետ գտնվում էր Նորվեգիայում ։ Սակայն, հիվանդությունը սրացավ, և նա մահացավ Տոնսբերգում 1257 թվականի մայիսի 5-ին։ Նրա մարմինը տեղափոխվել է Օսլո, որտեղ նրան թաղել են Սուրբ Հալվարդի տաճարում։
Նրա մահից հետո նրա այրի կինը՝ Ռիկիցան վերադարձավ իր հոր մոտ՝ Շվեդիա։ Նրանց փոքրիկ որդին՝ Սվերեն, մնացել է Նորվեգիայում իր պապիկի հետ։ Նա չէր համարվում գահաժառանգ, քանի որ արդեն 1257 թվականին թագավոր է հռչակվել նրա հոր կրտսեր եղբայր Մագնուսը։ Սվերեն մահացել է 1261 թվականին մանուկ հասակում։