Կոկովասիլներ
Կոկովասիլներ, հայ նշանավոր ընտանիք Բյուզանդիայում, որը XII-XIII դարերում մի շարք զորահրամանատարներ և կուսակալներ է տվել թեմին։
Տոհմի ստեղծում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կոկովասիլները Գող Վասիլի հետնորդներն էին, ծագել են Կամսարականների ցեղից[1], կամ նույնիսկ նրա խորթ որդու Վասիլ Տղայից։ 1117 թվականին, վերջինս, հոր մահից հետո, Գող Վասիլը գերվեց նախկին դաշնակից Բալդուին II-ի կողմից։ Գտնվելով գերության մեջ՝ Վասիլ Թղան խոշտանգումների տակ ստիպված է եղել համաձայնել իշխանության հանձնմանը՝ հայ բնակչությանը Կիլիկիա հեռացնելու պայմանով։ Ինչպես հայտնում է Մատթեոս Ուռհայեցին, այն բանից հետո, երբ Թղան հրաժարվեց իշխանությունից, նա գնաց Կոստանդնուպոլիս, որտեղ մեծ պատվով նրան ինչպես և իրեն ուղեկցող զորքերին դիմավորեց կայսրը[2]։ Այն սերունդները, որոնք հայտնի են ավելի ուշ որպես Կոկովասիլներ, տվել են մի շարք հայտնի բյուզանդական զորահրամանատարներ[3]։
Վասիլ Թղայի ժառանգները եղել են Մանուիլ I-ի բանակում 1160 թվականին։ Կինամը բնութագրում է նրանց որպես կայսրության վասալներ։ Կոկովասիլիեւներից մեկին նա նշում է 1167 թվականին հունգարացիների դեմ պատերազմի ուղարկված հրամանատարների թվում[3]։
Դինաստիայի ներկայացուցիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Գող Վասիլ՝ հայ իշխան, Եփրատեսի իշխանության տիրակալը[3]։
- Բագրատ Կամսարական՝ հայ իշխան, Ռավենդանի տիրակալը։ Գող Վասիլի եղբայրը[3]։
- Վասիլ Տղա՝ հայ իշխան, Մերձավորարևելյան հայկական Եփրատես իշխանության կառավարիչ։ Գող Վասիլի խորթ որդին։ Հայտնի հայկական տոհմի հիմնադիրը[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Галстян А. Г Смбат Спарапет. Летопись. — Ереван: Айастан, 1974. — Т. См. Прим 108. — С. 68-69.Բնօրինակ տեքստ (ռուս.)
108. Василь Камсаракан, по прозвищу Гох — один из видных государственных деятелей Армении. Армянские историки высоко ценят его военную деятельность, называя его «грозным и воинственным». Одни из князей, поднявшийся с низов и благодаря личной храбрости сумевший объединить многие армянские владения и создать независимое армянское княжество в Киликии. Василь Камсаракан вначале овладел одной частью области Кимакона, а затем постепенно расширил свои владения. Его резиденция была в укрепленной крепости Кесун, находящейся на юго-востоке от Рапана. В 1100 году он нанес поражение численно превосходившим сельджуками и прогнал их из городов Рапана и Антапа, а в 1112 году разгромил крестоносцем у подножья Сев-Лера, где освободил ряд армянских городом. Сыграл крупную роль в развитии армянской культуры в Киликии. Поощрял науки и открыл ряд школ, чем сыграл важную роль в деле консолидации армянских независимых княжеств.
- ↑ Степаненко В. П. Из истории международных отношений на Ближнем Востоке XII в. Княжество Васила Гоха и Византия // Античная древность и средние века. — Свердловск, 1980. — [Вып. 17]: Античные традиции и византийские реалии. — С. 34-44. архив Արխիվացված 2015-04-02 Wayback Machine
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 А.П Каждан. // Армяне в составе господствующего класса Византийской империи в 11-12 вв. // Гл.1 ч.13"Кокковасилии" стр-ца 42-43 // АН АрмССР 1973 г.
