Jump to content

Կլեոպատրայի ասեղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կլեոպատրայի ասեղ
Քարտեզ
Քարտեզ
Տեսակկոթող և տեսարժան վայր
Ստեղծումմ. թ. ա. 1450
Երկիր Միացյալ Թագավորություն
Պատմական երկիրՄիդլեքս
ԲնակավայրՎեստմինստեր
Մասն էCleopatra's Needles?
 Cleopatra's Needle (London) Վիքիպահեստում

Կլեոպատրայի ասեղ (անգլ.՝ Cleopatra's Needle), Լոնդոնի պատմական կենտրոնում՝ Վիկտորիա ափին գտնվող հին եգիպտական կոթող՝ շրջապատված երկու սֆինքսներով։ Այն 18 մետր բարձրությամբ և 186 տոննա քաշով գրանիտե մենաքար է։ Բրիտանացիների կողմից Ալեքսանդրիայից դուրս է բերվել 1877 թվականին։

Կտրվել է Ասուանի քարհանքերում մ.թ.ա. II հազարամյակի կեսերին։ Կոթողի վրա պատկերված են փարավոն Թութմոս III-ի խորհրդանիշները (ավելի ուշ ավելացվել են Ռամզես II-ի և Կլեոպատրայի անունները)։ Մ.թ.ա. 1475 թվականին Նեղոսի հոսանքով իջեցվել է ներքև՝ տեղափոխվելով Հելիոպոլ։ Ենթադրվում է, որ հռոմեական կայսր Օկտավիանոս Օգոստոսի օրոք կոթողը տեղափոխվել է Ալեքսանդրիա, որտեղ այն կանգուն է եղել դարեր շարունակ։ 19-րդ դարի սկզբին հուշարձանն արդեն կողաշրջվել է և ընկած է եղել ավազի մեջ։

Եգիպտոսի կառավարիչ Մուհամմադ Ալի փաշայի կողմից նվիրվել է բրիտանացիներին եգիպտամոլության եռուն շրջանում՝ 1819 թվականին, ի նշանավորումն Աբուկիրի ճակատամարտում փոխծովակալ Նելսոնի և 1801 թվականին Ալեքսանդրիայի ճակատամարտում գեներալ Էբերկրոմբիի տարած հաղթանակների։ Ալեքսանդրիայում մնացել է մինչև 1877 թվականը, երբ վիրաբույժ Սըր Էրազմուս Վիլսոնը անձնական միջոցներից հատկացում է կատարել այն Մեծ Բրիտանիայի մայրաքաղաք տեղափոխելու համար։

Կոթողը տեղադրվել է երկաթե գլանի մեջ և տեղափոխվել հատուկ կառուցված «Կլեոպատրա» նավով, որն ըստ էության եղել է կամրջանավ՝ անձնակազմի համար նախատեսված կամրջակով, և 1877 թվականի սեպտեմբերին բուքսիրով քաշվել է «Օլգա» շոգենավով։ Բիսկայի ծոցում նավարկության ժամանակ նավն ընկել է փոթորկի մեջ, որի հետևանքով «Օլգայի» անձնակազմից զոհվել են 6 նավաստիներ, իսկ «Կլեոպատրան» պոկվել է նրանից։ Չորս օր անց Fitzmaurice շոգենավը, որը գնում էր Գլազգոյից, նկատել է «Կլեոպատրան»։ 1878 թվականի հունվարի 21-ին կոթողը տեղափոխվել է Լոնդոն։ Սկզբում նախատեսվել է այն տեղադրել բրիտանական խորհրդարանի շենքի դիմաց։ 1878 թվականի սեպտեմբերի 12-ին այն տեղադրվել է Վիկտորիայի ափում[1]։ Կողքերին տեղադրված են սֆինքսների քանդակներ, որոնք ձուլվել են բրոնզից և դեմքով ուղղված են դեպի կոթողը։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Cleopatra's Needle // The London Encyclopaedia. — 3-րդ հրատարակություն. — McMillan, 2008. — С. 192—193. — 1119 с. — ISBN 978-1-4050-4925-2(անգլ.)