Կարմրաշուրթ չղջիկ (ձուկ)

Լատիներեն անվանում

Ogcocephalus darwini

Հատուկ պահպանություն

Քիչ մտահոգող տեսակ
IUCN 3.1 Least Concern : ???

Կարմրաշուրթ չղջիկ (անգլ.՝ Red-lipped batfish or Galapagos batfish) (բնօրինակ անունը՝ Ogcocephalus darwini), անսովոր տեսքով ձուկ է, որը հայտնաբերվել է Գալապագոսյան կղզիների և Պերուի շրջակայքում 3-76մ խորություններում^[1]։ Կարմրաշուրթ չղջիկը սերտորեն կապված է վարդաշուրթ չղջիկների հետ (Ogcocephalus porrectus), որոնք գտնվել են Կոկոս կղզու մոտակայքում՝ Կոստա Ռիկայի խաղաղօվկիանոսյան ափին։ Այս ձուկը հիմնականում հայտնի է իր վառ կարմիր շուրթերով։ Կարմրաշուրթ չղջիկները լավ լողորդներ չեն. նրանք օգտագործում են իրենց՝ լավ հարմարեցված կրծքային, ենթապոչային և պոչային լողակները օվկիանոսի հատակին «քայլելու» համար։ Երբ ձուկը հասունանում է, նրա մեջքային լողակը դառնում է մեկ միասնական լողակ՝ նմանվելով մեջքի սապատի (ենթադրվում է, որ այն օգտագործվում է որպես խայծ)։

Սննդառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նրանց տեսակը ձկնակեր է, հիմնականում սնվում են այլ փոքր ձկներով և անողնաշարավորներով՝ ներառյալ ծովախեցգետիններ, խաչափառներ, որդեր, փափկամարմիններ^[2]։

Արտաքին կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարմրաշուրթ չղջիկի մարմնի գույնը բաց շագանակագույն է, մեջքը մոխրագույն է՝ ներքևում սպիտակ ընդգծումներով։ Վերին մասում սովորաբար կա մուգ շագանակագույն շերտ, որը սկսվում է գլխից և հետևից իջնում դեպի պոչը։ Գլուխը և խռիկային կափարիչը դարչնագույն են։ Ինչպես երևում է ձկան անունից, նա ունի վառ, երբեմն լյումինեսցենտ, կարմիր շուրթեր։ Կարմրաշուրթ չղջիկի կաշին նման է շագրենի կաշվի՝ համեմատաբար հարթ հյուսվածքներով։

Կարմրաշուրթ չղջիկն ունի շուրջ 19-20 ողնոսկր^[1]։ Նրա երկարությունը հասնում է մինչև 40 սմ^[1]։

Ձկան գլխի հատվածում՝ դրսի կողմից, կա մարմնի հատուկ մաս, որը կոչվում է իլլիցիում (լատին․՝ Illicium): Կարմրաշուրթ չղջիկի լրիվ հասունացումից հետո մեջքի լողակը դառնում է ողնաշարի նման և դուրս է գալիս գլխի կենտրոնից։ Նա սա օգտագործում է իր կողքինին գրավելու համար^[3]։ Այդ խայծը պայծառ լույս է արձակում, և քանի որ այդ ձկները բնակվում են խոր ջրերում, լույսը գայթակղեցնում է նրանց, որտեղ էլ դրանք տեղավորվում են^[4]։ Խայծը գայթակղում է որսին, որից հետո կարմրաշուրթ չղջիկը կարողանում է ուտել ծուղակն ընկած փոքրիկ արարածներին։

Այս ձուկն ունի ծայրահեղ կարմիր շուրթեր, ինչը մարդկանց թույլ է տալիս տարբերակել նրանց այլ ձկներից։ Ծովային կենսաբանները կարծում են, որ այս ձկան վառ կարմիր շուրթերը կարող են օգտագործել բազմացման ընթացքում տեսակների ճանաչումը բարելավելու համար^[2]։

Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարմրաշուրթ չղջիկին կարելի է գտնել 3-76 մ (10-ից 249 ֆունտ) խորությունների վրա, Խաղաղ օվկիանոսում Գալապագոսյան կղզիների և Պերուի մոտակայքում^[1]։ Նախկինում նշվել էր, որ Կալիֆոռնիայում ձկնորսական ցանցերում հայտնաբերվել են կարմրաշուրթ չղջիկի մի քանի նմուշներ, բայց այս տիպի վայրերը ծայրահեղ բացառիկ են և այս տեղերում կարող են լինել նաև այս ձկան տարբեր տեսակներ։ Այս ձկները «հատակի բնակիչներ են, ուստի դրանք սովորաբար գտնվում են օվկիանոսի հատակում։ Չնայած նրանք հարմարվել են ջրի մակերեսի շերտերին և երբեմն դուրս են գալիս ջրերի մակերևույթ^[5]։ Կարմրաշուրթ չղջիկն ուղղակիորեն վտանգ չի ներկայացնում։ Այնուամենայնիվ, ծովի ջերմաստիճանի բարձրացումը կարող է վտանգ ներկայացնել, քանի որ դա կարող է փոխել բնական միջավայրը և հանգեցնել բնական սննդի աղբյուրի անկմանը^[6]։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Froese, Rainer and Pauly, Daniel, eds. (2016). https://www.fishbase.se/summary/Ogcocephalus-darwini.html
↑ ^2,0 ^2,1 «Red-lipped batfish | Strange Animals». Strangeanimals.info. 2011 թ․ հոկտեմբերի 13. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 1-ին.
↑ «Factspod». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 21-ին.
↑ «Red-Lipped Batfish». Aboutfishonline.com. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 1-ին.
↑ Hubbs, Carl (1958 թ․ օգոստոսի 28). «Ogcocephalus darwini a new batfish endemic at the Galapagos Islands». Copeia. 1958 (3): 15. doi:10.2307/1440581.
↑ https://galapagosconservation.org.uk/wildlife/red-lipped-batfish/

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարմրաշուրթ չղջիկ (ձուկ)» հոդվածին։

[Froese-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Froese, Rainer and Pauly, Daniel, eds. (2016). https://www.fishbase.se/summary/Ogcocephalus-darwini.html

[Strangeanimals.info-2] 2,0 ^2,1 «Red-lipped batfish | Strange Animals». Strangeanimals.info. 2011 թ․ հոկտեմբերի 13. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 1-ին.

[3] «Factspod». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 21-ին.

[4] «Red-Lipped Batfish». Aboutfishonline.com. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 1-ին.

[5] Hubbs, Carl (1958 թ․ օգոստոսի 28). «Ogcocephalus darwini a new batfish endemic at the Galapagos Islands». Copeia. 1958 (3): 15. doi:10.2307/1440581.

[6] ttps://galapagosconservation.org.uk/wildlife/red-lipped-batfish/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]