Կատերինա վան Հեմեսսեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կատերինա վան Հեմեսսեն
հոլ.՝ Catharina van Hemessen
Ծնվել է1528[1][2][3][…]
ԾննդավայրԱնտվերպեն, Անտվերպենի մարկկոմսություն, Բրաբանտ, Հաբսբուրգյան Նիդերլանդներ[4]
Վախճանվել էոչ վաղ քան 1587
Մահվան վայրԱնտվերպեն, Բրաբանտ, Հաբսբուրգյան Նիդերլանդներ[4]
ՔաղաքացիությունՀաբսբուրգյան Նիդերլանդներ
Մասնագիտություննկարչուհի և արվեստագետ
ՈճՎերածնունդ
Ժանրդիմապատկեր
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներԿնոջ դիմանկար (1548) և Ինքնադիմանկար
ԱնդամակցությունԱնտվերպենի Սուրբ Ղուկասի գիլդիա
ՀայրՅան Սանդերս Վան Հեմեսեն
 Catharina van Hemessen Վիքիպահեստում

Կատերինա վան Հեմեսսեն (հոլ.՝ Caterina van Hemessen, 1528[1][2][3][…], Անտվերպեն, Անտվերպենի մարկկոմսություն, Բրաբանտ, Հաբսբուրգյան Նիդերլանդներ[4] - ոչ վաղ քան 1587, Անտվերպեն, Բրաբանտ, Հաբսբուրգյան Նիդերլանդներ[4]), ֆլամանդացի Վերածննդի դարաշրջանի նկարիչ։ Հայտնի է 1540-ական և 1550-ական թվականներին ստեղծած մի շարք փոքրամասշտաբ կանացի դիմանկարներով և մի քանի կրոնական կոմպոզիցիաներով[5]։ Կատերինա վան Հեմեսսենն առաջինն էր, որ ստեղծեց նկարչի ինքնադիմանկարը պատկերակալի մոտ։ 1548 թվականին ստեղծված այս դիմանկարը ընդգրկված է Բազելի գեղարվեստի թանգարանի հավաքածուում[6]։ Կատերինա վան Հեմեսսենի ստեղծագործություններից գտնվում են Ամստերդամի պետական թանգարանում, Լոնդոնի ազգային պատկերասրահում։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կատերինա վան Հեմեսսենի ուսուցիչը եղել է հայրը՝ նկարիչ Յան Սանդերս վան Հեմեսսենը։ Կատերինան դասավանդել է Սուրբ Ղուկասի գիլդիայում, ունեցել է երեք աշակերտ։ Եղել է հաջողակ գեղանկարիչ, ձեռք է բերել Մարի Ավստրիացու հովանավորչությունը։ 1554 թվականին ամուսնացել է Անտվերպենի Մայր տաճարի երգեհոնահար Քրիստիան դե Մորիենի հետ։ 1556 թվականին, երբ Մարիան հրաժարվեց գահից և վերադարձավ Իսպանիա, Կատերինան ամուսնու հետ տեղափոխվեց Իսպանիա։ Երկու տարի անց, Մարիայի մահից հետո Կատերինային տվեցին բավականին մեծ թոշակ։ 1661 թվականին Կատերինան ամուսնու հետ հաստատվեց Անտվերպենում։ Շուտով ամուսինը նշանակվեց աշխատանքի Հերտոգենբոսում, և 1565 թվականին զույգը տեղափոխվեց այնտեղ[7]։

Կնոջ դիմանկար, 1551, Բոուզ թանգարան, Դարհեմ

Կատերինա վան Հեմեսսենին են անդրադարձել իտալացի երկու արվեստագետ-կենսագիրներ՝ Լոդովիկո Գուչիարդինին իր «Description of the Low Countries», 1567 և Ջորջո Վազարին իր «Բարձորակ նկարիչների, քանդակագործների և ճարտարապետների կյանքը» աշխատությունում, 1568[8]։

Մահացել է 1587 թվականին։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնականում ստեղծել է դիմանկարներ, ունի նաև կրոնական թեմայով երկու կտավներ։ Կատերինա վան Հեմեսսենի ստորագրությամբ պահպանվել են ութ փոքր դիմանկարներ և երկու կրոնական թեմայով կտավներ, որոնք ստեղծվել են 1548-1552 ժամանակահատվածում[9]։ Նա մուգ ֆոնի վրա պատկերել է հարուստ տղամարդկանց ու կանանց։ Նրա ստեղծած կերպարները վայելչակազմ են, նորաձև հագուստներով ու զարդարանքներով[9]։ Նրա լավագույն հայտնի աշխատանքը՝ իր ինքնադիմանկարը, գտնվում է Բազելի գեղարվեստի թանգարանում։ Նկարի վրա ստորագրված է 1548 թվական[10], երբ նա 20 տարեկան էր։ Միևնույն ժամանակ նկարել է նաև դաշնամուրի մոտ նստած կնոջ դիմանկար, որը հավանաբար նրա քույրն է։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Public Catalogue Foundation — 2003.
  2. 2,0 2,1 Catharina van Hemessen — 2008.
  3. 3,0 3,1 Art UK painters database
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Union List of Artist Names — 2017.
  5. Jones, 136
  6. Kemperdick, 15
  7. Karolien de Clippel, Catharina van Hemessen (1528 - na 1567): een monografische studie over een 'uytnemende wel geschickte vrouwe in de conste der schilderyen, Koninklijke Vlaamse Academie van Belgie voor Wetenschappen en Kunsten, 2004, p. 32
  8. Catharina van Hemessen, in: Delia Gaze, Dictionary of Women Artists: Artists, J-Z, Taylor & Francis, 1997, p. 661
  9. 9,0 9,1 Burr Wallen. "Hemessen." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 18 Apr. 2015
  10. Kleiner, 519

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Chadwick, Whitney, Women, Art, and Society, Thames and Hudson, London, 1990
  • Jones, Susan Frances. Van Eyck to Gossaert. London: National Gallery, 2011. ISBN 978-1-85709-504-3
  • Harris, Anne Sutherland and Linda Nochlin, Women Artists: 1550-1950, Los Angeles County Museum of Art, Knopf, New York, 1976
  • Kemperdick, Stephan. The Early Portrait, from the Collection of the Prince of Liechtenstein and the Kunstmuseum Basel. Munich: Prestel, 2006. ISBN 3-7913-3598-7
  • Kleiner, Fred. Gardner's Art Through the Ages. Wadsworth, 2009. ISBN 0-495-57364-7