Կալիֆոռնիա (ռոլլ)
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| Տեսակ | կերակուր |
| Ենթատեսակ | uramakizushi? |
| Առաջացման երկիր |  ԱՄՆ |
 California roll Վիքիպահեստում | |
Կալիֆոռնիա կամ Կալիֆոռնիա մակի (ճապ.՝ 加州巻き,カリフォルニアロール kariforunia rōru), ուրամակի, պարունակում է արհեստական ծովախեցգետին (կամ հազվադեպ՝ իսկական ծովախեցգետին), ավոկադո և վարունգ։ Երբեմն ծովախեցգետնին փոխարինում են ծովախեցգետնի ձողիկները, և հաճախ բրնձի արտաքին շերտի վրա ցանում են տապակած քունջութի սերմեր կամ ձկնկիթ (օրինակ՝ թռչող ձկան տոբիկո):
Որպես սուշիի ամենահայտնի տեսակներից մեկը Կանադայում և Միացյալ Նահանգներում, Կալիֆոռնիա ռոլլը կարևոր դեր է խաղացել սուշիի համաշխարհային ճանաչվածության վրա և ոգեշնչել է սուշի խոհարարներին ամբողջ աշխարհում՝ ստեղծելու «ոչ ավանդական» ֆյուժն խոհանոց[1]։
Բաղադրիչներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հիմնական բաղադրիչներն են ավոկադոն և արհեստական ծովախեցգետինը (սուրիմի), որոնք սովորաբար փաթաթված են ջրիմուռով, չնայած սոյայի թուղթը նույնպես կարող է օգտագործվել[2]։ Պրեմիում տարբերակներում կարող է օգտագործվել իսկական ծովախեցգետին, որպես օրիգինալ բաղադրատոմս: Վարունգը կարող է օգտագործվել սկզբում[3] կամ ավելացվել ավելի ուշ[4]՝ կախված ճաշակից։ Ռոլլերի վրա դրսի կողմից կարելի է ցանել քունջութի սերմեր, թեև կարելի է օգտագործել նաև տոբիկո (թռչող ձկան ձկնկիթ)[5][6] կամ մասագո (կապելինի ձկնկիթ):
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կալիֆոռնիա ռոլլը ստեղծողի ինքնությունը վիճարկվում է։ Լոս Անջելեսից մի քանի խոհարարներ, ինչպես նաև մեկ խոհարար Վանկուվերից, Բրիտանական Կոլումբիայից նշվում են որպես ուտեստի ստեղծող։
Կալիֆոռնիա ռոլլի ամենավաղ հիշատակումը տպագրության մեջ եղել է 1979 թվականի նոյեմբերի 25-ին Լոս Անջելես Թայմս և Օկալա, Ֆլորիդա թերթերում[7]։ Ավելի քիչ քան մեկ ամիս անց Ասսոշեյթեդ պրեսի մի հոդվածում որպես գյուտարար վերագրվել է Հոլիվուդի մոտակայքում գտնվող Kin Jo սուշի ռեստորանում Լոս Անջելեսի շեֆ խոհարար Քեն Սյուզան: Գրող Էնդրյու Ֆ. Սմիթը նշում է, որ այս պնդումը անվիճելի էր ավելի քան 20 տարի[7]։
Այլ մարդիկ[8][9][10] ուտեստը վերագրում են Իչիրո Մաշիտային՝ Լոս Անջելեսի մեկ այլ (նախկին «Little Tokyo» ռեստորանի) սուշի խոհարարի (Tokyo Kaikan)[4][11]։ Համաձայն այս պատմության, Մաշիտան սկսեց փոխարինել տորոն (ճարպոտ թունա) ավոկադոյով ոչ սեզոնային շրջանում, և հետագա փորձարկումներից հետո մշակեց Կալիֆոռնիայի նախատիպը դեռևս 1960-ականներին [12][13][14] (կամ 1970-ականների սկզբերին[15])[3]։
Առաջին Կալիֆոռնիա ռոլլի պատմությունները նկարագրում են մի ուտեստ, որը շատ տարբերվում է այսօրվա տեսակից: Կալիֆոռնիա ռոլլի վաղ բաղադրատոմսերում օգտագործում էին սառեցված թագավորական ծովախեցգետին, քանի որ սուրիմի արհեստական ծովախեցգետինը դեռ հասանելի չէր և այն ներմուծելը հարմար չէր[16]: Մի պատմություն ևս, որը վերցված է սկզբնաղբյուրից (մասնավորապես Տերուո Իմայզումիից՝ Մաշիտայի օգնականից), այն էր, որ 1964 թվականին մի զույգ մշակեց ռոլլի նախատիպը, որում օգտագործվում էր ավոկադոյի խորանարդներ, թագավորական ծովախեցգետին, վարունգ և կոճապղպեղ՝ փաթաթված ռոլլի մեջ[3]։
Ուտեստի մասին այլ գրողներ նշում են, որ վարունգը, մայոնեզը և քունջութի սերմերը ի սկզբանե բացակայում էին, այդ բաղադրիչները ավելացվեցին միայն ավելի ուշ[4]։ Սկզբնական Կալիֆոռնիա ռոլլը փաթաթում էին ավանդական ոճով, դրսից նորի ծովային ջրիմուռով, որը ամերիկացի հաճախորդները հիմնականում հեռացնում էին: Հետո ի վերջո մշակվեց «ներսից դուրս» տեսակը, այսինքն՝ ուրամակի տարբերակը[17]։ Այս փոփոխությունը նույնպես վերագրվեց «Մաշիտա» ռեստորանին՝ ռեստորանի հետ կապված գործարարների կողմից[15]։
Ճապոնական ծագում ունեցող խոհարար Հիդեկազու Տոջոն, որը 1971 թվականից Վանկուվերի բնակիչ էր, պնդում էր, որ ինքն է ստեղծել Կալիֆոռնիա ռոլլը իր ռեստորանում 1970-ականների վերջին[18]։ Տոջոն պնդում էր, որ ինքն է «ներսից դուրս» սուշիի նորարարը, և այն ստացել է «Կալիֆոռնիա ռոլլ» անվանումը, քանի որ խեցգետինը և ավոկադոն կրճատվել են «C.A.» հապավումով (crab – խեցգետին, avocado – ավոկադո), որը Կալիֆոռնիա նահանգի հապավումն է: Այս զուգադիպության շնորհիվ Տոջոն դրվեց Կալիֆոռնիա ռոլլի անվան վրա: Ըստ Տոջոյի՝ նա միայնակ իր Վանկուվերի ռեստորանում ստեղծեց Կալիֆոռնիա ռոլլը, ներառելով վարունգ, եփած խեցգետին և ավոկադո՝ այսինքն բոլոր ժամանակակից բաղադրիչները[19]։ Այնուամենայնիվ, այս տեսակետը հակասում է բազմաթիվ պատմաբանների պատմություններին, որոնք նկարագրում էին փոփոխվող, զարգացող ուտեստը, որը առաջացել էր Լոս Անջելեսի տարածքում[20][4]։ 2016 թվականին Ճապոնիայի գյուղատնտեսության, անտառտնտեսության և ձկնաբուծության նախարարությունը Տոջոյին շնորհել էր ճապոնական խոհանոցի բարի կամքի դեսպան[21]։
Անկախ նրանից, թե ով է հորինել Կալիֆոռնիա ռոլլը, հարավային Կալիֆոռնիայում սիրված դառնալուց հետո 1980-ականներին այն տարածվեց ամբողջ Միացյալ Նահանգներում: Կալիֆոռնիա ռոլլը ներկայացվեց «Gourmet» ամսագրի կողմից 1980 թվականին[22], և հենց հաջորդ տարվանից այն հետաքրքրեց Նյու Յորք Թայմսի ռեստորանային քննադատներին[23]։ Կալիֆոռնիա ռոլլը նպաստեց սուշիի աճող հանրաճանաչությանը Միացյալ Նահանգներում, քանի որ այն թույլ տվեց փորձել ավելի էկզոտիկ սուշիի տեսակներ[24]։ Այդ ժամանակվանից սուշի խոհարարները բացի Կալիֆոռնիա ռոլլի պարզ տարբերակից ստեղծեցին ռոլլի բազմաթիվ տեսակներ:
Հետագայում այն նաև սկսեց տարածվել Ճապոնիայում[25], որտեղ ուտեստը կոչում էին «Կալիֆոռնիա մակի» կամ Kashū Maki (ճապ.՝ 加州巻き)[26][27]։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Renton, Alex (February 26, 2006). «How Sushi ate the World». The Guardian. Վերցված է August 20, 2006-ին.
- ↑ Feiden, Margo (1989). Margo Feiden's The calorie factor: the dieter's companion. Simon & Schuster. էջ 74. ISBN 978-0-671-43646-9.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Kamp, David (2009). The United States of Arugula: The Sun Dried, Cold Pressed, Dark Roasted, Extra Virgin Story of the American Food Revolution. Crown/Archetype. էջեր 315–316. ISBN 978-0-307-57534-0.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Dwyer, Lexi (2012-03-07). «Deconstructing the California Roll». Gourmet. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-15-ին., citing author Trevor Corson himself, rather than his book, Corson 2008.
- ↑ Riegert, Keith; Kaplan, Samuel (2013), The MANual: Trivia. Testosterone. Tales of Badassery. Raw Meat. Fine Whiskey. Cold Truth., Simon and Schuster, էջ 116, ISBN 978-1-612-43201-4
- ↑ Gardner, Abby; McCormick, Meghan; Spee, Christine; Zivan, David (March 2007), Photography by E. Anthony Valainis, «Roll Call: a Roster of the City's Best Sushi Spots», Indianapolis, էջ 146
- ↑ 7,0 7,1 Smith, Andrew F. (2012). American Tuna: The Rise and Fall of an Improbable Food. University of California Press. էջ 91. and notes 31 and 32
- ↑ «Sushi: The Story of the California Roll». FreshMAG. «The most widely spread story is that Ichiro Mashita invented the roll when he realized that the oily texture of avocado is a perfect substitute for toro, a fatty tuna. Since Americans did not like seeing and chewing the nori on the outside, he created the roll "inside-out".»
- ↑ Tomicki, Hadley (October 24, 2012). «Will The Real Inventor of The California Roll Please Stand Up?». Grub Street. «Ichiro Mashita of Downtown L.A.'s former Tokyo Kaikan, has long been largely credited with inventing and naming the dish, after the chef substituted avocado for toro in a similar uramaki construction in the late sixties.»
- ↑ «The History of the California Roll». Shogun Orlando. 14 August 2017. «You can't walk into a sushi restaurant without finding the California roll on the menu. Despite their prevalence in sushi culture, the history of the roll is enigmatic. The most commonly accepted creator of this roll is Ichiro Mashita.»
- ↑ Ling, H.; Austin, A.W. (2015). Asian American History and Culture: An Encyclopedia: An Encyclopedia. Taylor & Francis. էջ 1265. ISBN 978-1-317-47644-3. Վերցված է 2024-01-23-ին. «Indeed, perhaps the most well-known and well-accepted example of Japanese American cuisine is the California roll. Invented by Ichiro Mashita, the chef at Tokyo Kaikan restaurant in Los Angeles in the early 1960s, the California roll became widely available in the early 1970s.»Kamp, D. (2007). The United States of Arugula: The Sun Dried, Cold Pressed, Dark Roasted, Extra Virgin Story of the American Food Revolution. Crown. էջ 315. ISBN 978-0-7679-1580-9. Վերցված է 2024-01-23-ին.
- ↑ Issenberg (2007), էջեր. 89–91.
- ↑ Corson (2008), էջ. 82.
- ↑ McInerney, Jay (June 10, 2007). «Raw». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից September 14, 2008-ին. Վերցված է August 15, 2008-ին. (book review of Corson 2007 and Issenberg 2007)
- ↑ 15,0 15,1 Hunt, Maria (August 24, 2005). «East-West Fusion: nontraditional ingredients give sushi local flavor». San Diego Union-Tribune. Արխիվացված է օրիգինալից March 5, 2016-ին. Վերցված է August 20, 2006-ին.
- ↑ Issenberg (2007), էջ. 91.
- ↑ Issenberg (2007), էջեր. 90–91.
- ↑ White, Madeleine (October 23, 2012). «Meet the man behind the California roll». The Globe and Mail.
- ↑ Great Big Story (April 24, 2017), The California Roll Was Invented in Canada, Արխիվացված օրիգինալից 2021-12-21-ին, Վերցված է June 20, 2017-ին
- ↑ Woo, Michelle (October 25, 2012). «Who Invented The California Roll?». OC Weekly. «This story, however, conflicts with other accounts of how the roll was born. These food historians believe that the first California roll was served during the late 1960s at Tokyo Kaikan, a restaurant in Los Angeles' Little Tokyo.»
- ↑ «Vancouver chef Tojo honoured by Japanese government». CBC.ca. The Canadian Press. June 10, 2016. Վերցված է May 16, 2021-ին.
- ↑ Review of Inagiku restaurant, at the Bonaventure Hotel, 5th and Figueroa streets, Los Angeles, in: Bates, Caroline (July 1980), «Specialités de la Maison—California», Gourmet, vol. 40, no. 7, էջեր 40–43
- ↑ Smith (2013), 3, p. 885.
- ↑ Kestler, John (June 18, 2006). «The Sushification of America». The Atlanta Journal-Constitution.
- ↑ Hibino, Mitsutoshi (1999), Sushi no rekishi wo tazuneru すしの歴史を訪ねる, Iwanami, էջ 38, ISBN 978-4-00-430641-2
- ↑ Renton, Alex (February 26, 2006). «How Sushi ate the World». The Guardian. Վերցված է August 20, 2006-ին.
- ↑ Iwama, Kazuhiro (2013), «Shanhai no nihonshoku bunka: menyū no genchika ni kansuru hiaringu chōsa» 上海の日本食文化─メニューの現地化に関するヒアリング調査報告─ [Japanese Food Culture in Shanghai : A Report of Listening Research on the Menu Localization], The Journal of Chiba University of Commerce, 51 (9): 38
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Corson, Trevor (2007). The Zen of Fish: The Story of Sushi, from Samurai to Supermarket. HarperCollins. ISBN 978-0060883508.
- Corson, Trevor (2008). The Story of Sushi: An Unlikely Saga of Raw Fish and Rice. Harper Perennial. ISBN 978-0060883515.
- Issenberg, Sasha (2007). The Sushi Economy: Globalization and the Making of a Modern Delicacy. Penguin. ISBN 9781592402946.
- Ku, Robert Ji-Song (2013). Dubious Gastronomy: The Cultural Politics of Eating Asian in the USA. University of Hawaii Press. էջեր 43–48. ISBN 978-0-824-83920-8.
- Smith, Andrew F. (2013). «Sushi and sashimi». Food and Drink in American History: A "Full Course" Encyclopedia. Vol. 3. ABC-CLIO. ISBN 9781610692335.