Ժոզեֆ Օլլեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժոզեֆ Օլլեր
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 10, 1839(1839-02-10)[1][2]
ԾննդավայրՏեռասա, Àmbit metropolità de Barcelona, Բարսելոնայի պրովինցիա, Կատալոնիա, Իսպանիա
Մահացել էապրիլի 19, 1922(1922-04-19)[1] (83 տարեկան)
Մահվան վայրՓարիզ
ԳերեզմանՊեր Լաշեզ[3] և Grave of Oller
Քաղաքացիություն Իսպանիա և  Ֆրանսիա[4][5]
Մայրենի լեզուկատալաներեն
Մասնագիտությունգործարար
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Joseph Oller Վիքիպահեստում

Ժոզեֆ Օլլեր (կատ.՝ Josep Oller i Roca, փետրվարի 10, 1839(1839-02-10)[1][2], Տեռասա, Àmbit metropolità de Barcelona, Բարսելոնայի պրովինցիա, Կատալոնիա, Իսպանիա - ապրիլի 19, 1922(1922-04-19)[1], Փարիզ), իսպանացի գործարար և ձեռնարկատեր, ով իր կյանքի մեծ մասը ապրել է Փարիզում։

Նա հիմնադրել է Մուլեն Ռուժ կաբարեն[6] և եղել է գրազահաշվեցույցի ստեղծողը[7][8][9]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Տեռասայում։ Ժոզեֆ Օլլերը մանկության տարիներին ընտանիքի հետ գաղթել է Ֆրանսիա։ Ավելի ուշ նա վերադարձել է Իսպանիա, որպեսզի սովորի Բիլբաոյի համալսարանում։ Այնտեղ նա սկսել է հետաքրքրվել աքլորակռվով ու սկսել բուքմեյքերի իր գործունեությունը։

1867 թվականին Փարիզում Ժոզեֆ Օլերը հայտնագործել է խաղադրույքների նոր եղանակ, որը նա անվանել է Pari Mutuel։ Նա հաջողությամբ ներկայացրել է իր համակարգը ֆրանսիական մրցարշավներում։ Այնուամենայնիվ, 1874 թվականին Ժոզեֆ Օլլերը դատապարտվել է տասնհինգ օրվա ազատազրկման և տուգանվել անօրինական մոլախաղերի համար։ 1891 թվականին Ֆրանսիայի իշխանությունները օրինականացրել են իրենց համակարգը և արգելել արձանագրված հավանականության խաղադրույքները։

1870 թվականիին նա որոշ ժամանակով տեղափոխվել է Լոնդոն` խուսափելու Ֆրանս-պրուսական պատերազմից։ Այնտեղ նա շփվել է բեմական աշխարհի հետ։

1876 թվականից սկսած Ժոզեֆ Օլլերը իր ուշադրությունը կենտրոնացրել է ժամանցի արդյունաբերության վրա։ Առաջին անգամ նա բացել է տարբեր լսարաններ և վայրեր։ Սակայն միայն 1889 թվականին են ինքն ու իր ընկերը՝ Շառլ Զիդլերը, բացել հայտնի Մուլեն Ռուժը[6][8][10]։ «Մուլեն Ռուժ» կաբարեի բացումը, որը ծրագրվել էր որպես «աշխարհի առաջին պալատը` կանանց համար և պարի ամենանշանավոր տաճարը», նվիրված էր Փարիզում Համաշխարհային ցուցահանդեսի մեկնարկին և Էյֆելյան աշտարակի կառուցման ավարտին[11]։ Չորս տարի անց, նա բացել է Փարիզի առաջին մյուզիք-հոլլը` Փարիզյան Օլիմպիան։

Թաղվել է Պեր Լաշեզ գերեզմանատանը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://pantheon.world/profile/person/Joseph_Oller
  2. 2,0 2,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.)Grup Enciclopèdia, 1968.
  3. Gabrielli D. Dictionnaire historique du Père-Lachaise (ֆր.) — 2002. — P. 237. — ISBN 978-2-85917-346-3
  4. https://www.britannica.com/biography/Joseph-Oller
  5. https://www.appl-lachaise.net/oller-joseph-1839-1922/
  6. 6,0 6,1 «Joseph Oller, the founder».
  7. «Inventor of the "Pari Mutuel" System Of Wagering» (PDF).
  8. 8,0 8,1 Анри Перрюшо Тулуз-Лотрек. — Litres, 2017-12-19. — 519 с. — ISBN 9785040947867
  9. Артём Васильев Ставки на спорт. Основы беттинга. — Litres, 2017-09-16. — 69 с. — ISBN 9785040801336
  10. Елена Кузнецова Париж. — Litres, 2017-09-05. — 135 с. — ISBN 5457171698
  11. «Увидеть «Мулен Руж» и не умереть». РИА Новости (ռուսերեն). 20091006T1303+0400Z. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 17-ին.