Թատերական (սրճարան, Տագանրոգ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Թատերական
Տեսակտեսարժան վայր և շենք
Երկիր Ռուսաստան
ՏեղագրությունՏագանրոգ
Ճարտարապետական ոճբարոկկո
Ժառանգության կարգավիճակՌուսաստանի մարզային նշանակության մշակութային ժառանգության օբյեկտ
Քարտեզ
Քարտեզ

«Թատերական» սրճարան (ռուս.՝ Кафе «Театральное»), պատմական սրճարան Ռուսաստանի Դաշնության Ռոստովի մարզի Տագանրոգ քաղաքի կենտրոնում, որը 1976-1990 թվականներին գտնվել է 19-րդ դարի երկրորդ քառորդի առանձնատանը (հասցեն` Պետրոսի փողոց, 88)։ Պետրոսի փողոցի հին կառուցապատումը նախկին սրճարանի շենքի հետ ընդգրկված է մշակութային ժառանգության տարածաշրջանային նշանակության օբյեկտների ցանկում[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առանձնատունը կառուցվել է 19-րդ դարի երկրորդ քառորդում։ 1880 թվականին այն ձեռք է բերել վաճառական Իվան Գլոբինը, 1898-1906 թվականներին տնատիրությունը պատկանել է երդվյալ հավատարմատարի կին Աննա Գենին, իսկ 1915 թվականից՝ պաշտոնաթող փոխեսաուլի կին Կլավդիա Պոպովային։

Խորհրդային իշխանության հաստավելուց հետո առանձնատունն ազգայնացվել է։ Խորհրդային տարիներին այստեղ տեղակայված էին բնակարաններ և փոքր խանութներ, իսկ վերանորոգումից հետո՝ 1976 թվականին, տանը բացվել է «Թատերական» սրճարանը։ Միջնահարկը զբաղեցրել են հիմնական առևտրի սրահը և խոհանոցը։ Դահլիճում ամբողջ պատին տեմպերայով պատկերված էր «Հարսանիք» նկարը՝ Անտոն Չեխովի համանուն պիեսի մոտիվներով։ Որմնանկարի հեղինակը տեղական թատրոնի նկարիչ-գեղազարդարիչ Ն. Ն. Լիվադան էր։ Տագանրոգի ճարտարապետությունը (Դատախազի տունը, նախկին առևտրային ժողովը, բնակելի տներ) դարձել է կտավում կատարվող գործողության միջավայրը[2]։ Նկուղում գտնվել է բար։

1990-ական թվականներին սրճարանը փակվեց, և ներկայումս առանձնատանը գտնվում է «Ռայֆֆայզենբանկի» տեղական բաժանմունքի գրասենյակը[3]։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առանձնատան ճարտարապետությունը ոճավորված է բարոկկոյի նմանությամբ։ Եռամաս, առատորեն գեղազարդարված ճակատի ձախ և կենտրոնական մասերն ունեն երեք կիսաշրջանաձև պատուհաններ, որոնք զարդարված են կողպեքային քարով երեսկալներով։ Ճակատի ծոփորը հարթ է, բայց նրա և պատուհանների երեսկալների միջև պատի ամբողջ դաշտը զարդարված է բարդ բուսական զարդաքանդակներով։ Ճակատի ձախ մասը, միջին պատուհանի երկու կողմերում, հարստացված է կորնթական օրդերի՝ կալունակներին հենված կանելյուրացված կիսասյուներով։ Դրանում դրսևորվում է կառուցողական տրամաբանության բացակայությունը։ Պատի հարթությունը ցցուն է՝ շնորհիվ որմնասյուների, լուսամուտագոգային տարածությունը լրացված է զարդաճաղերով։ Մութակներով քիվը պարագծով պսակում է ամբողջ ճակատով ձգվող զանգվածեղ ատտիկոսը։ Ճակատի միջին մասը ցանկապատված է թեթև վանդակապատով, որը դուրս է բերված կողային ելունների գիծ[2]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Объект культурного наследия № 6101243000 // Реестр объектов культурного наследия Российской Федерации.
  2. 2,0 2,1 «Стилизация под барокко» (ռուսերեն). Rostov Region. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 5-ին.
  3. «Таганрог социалистический, часть 11» (ռուսերեն). skif_tag. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 5-ին.