Թագավորների շիլլինգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
19-րդ դարի վերջին թագավոր Գեորգի III-ի շիլինգը։

Թագավորի շիլլինգ, որը երբեմն կոչվում է թագուհու շիլլինգ, երբ ինքնիշխանը կին է[1], պատմական ժարգոնային տերմին է, որը վերաբերում է 18-րդ, 19-րդ և 20-րդ դարերում Միացյալ Թագավորության զինված ուժերում նորակոչիկներին տրվող մեկ շիլլինգի լուրջ վճարմանը, թեև պրակտիկան սկսվում է Անգլիայի քաղաքացիական պատերազմի ավարտից[2][3]։ «Թագավորի շիլինգը վերցնելը» նշանակում էր համաձայնել ծառայել որպես նավաստի կամ զինվոր Թագավորական նավատորմում կամ բրիտանական բանակում։ Այն սերտորեն կապված է տպավորության ակտի հետ[4]։ Պրակտիկան պաշտոնապես դադարեցվել է 1879 թվականին, թեև տերմինը դեռևս օգտագործվում է ոչ պաշտոնական ձևով, և կան որոշ դեպքեր, երբ այն օգտագործվում էր դեռևս 20-րդ դարի սկզբին, թեև հիմնականում խորհրդանշական կերպով[5][6]։

Բրիտանական բանակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նորակոչիկը դեռևս իրավունք ուներ վերադարձնել շիլլինգը մինչև խաղաղության դատավորի մոտ պաշտոնական ատեստավորումից հետո զինվորական օրենսդրության ենթարկվելը[3][7]։ Այս պահին ավելի զգալի պարգև է տրվել նորակոչիկին, որը տատանվում էր օրը երկու գվինեայից մինչև 23/17/6 ֆունտ ստերլինգ առավելագույնը 1812 թվականին[5][8][9]։ Այնուամենայնիվ, այս վճարումը, ընդհանուր առմամբ, արագորեն կորցրեց տարբեր պարտականություններ և տուրքեր, ինչպես նաև համազգեստը։ Այս պարգևի դրամական գումարը, որը կարող է համարժեք լինել միջինում ոչ հմուտ աշխատողի կես տարվա աշխատավարձին[9], բավական պոտենցիալ էր նորակոչիկների մեծ մասին համոզելու միանալ[7]։ Նրանք, ովքեր տատանվում էին, հաճախ գրավում էին նրանց՝ թունդ խմիչքով արբեցնելով[7]։ Այդ պարգևը բավականաչափ եկամտաբեր էր, որպեսզի ոմանք մի քանի անգամ լքեն, ապա նորից զինվորագրվեն։ Մեկ մարդ կախաղան է բարձրացվել 1787 թվականին 47 կրկնվող հանցագործությունների համար[5]։

Անգլիական բանակում շարքայինի վարձատրությունն ի սկզբանե օրական մեկ շիլլինգ էր[10]։ Սպասվում էր, որ զինվորը կվճարի սննդի և հագուստի համար իր աշխատավարձից այն բանից հետո, երբ օգտագործի նախնական գրանցման պարգևը իր սկզբնական սարքավորումները գնելու համար։ Միայն 1847 թվականին էր, որ նվազեցումների վրա սահմանափակում դրվեց՝ ապահովելով, որ յուրաքանչյուր զինվոր օրական վճարվի առնվազն մեկ կոպեկ (շիլլի տասներկուերորդ մասը)՝ պահումներից հետո[3]։

Երբեմն օգտագործվում էին նոր խրախուսումներ՝ զինվորներին համոզելու բանակ զորակոչվել։ Գորդոնի դքսուհի Ջեյն Գորդոնը հայտնի էր, որ շրջագայել է Շոտլանդիայում՝ շիլինգը շուրթերին, որպեսզի բոլոր ցանկացողները միանան դրան[5][11]։

1914 թվականի «I'll Make a Man of You» երգը ներկայացնում է «հավաքագրման նոր սխեմա», որում կին երգչուհին նշում է. «Շաբաթ օրը ես պատրաստ եմ, եթե դուք վերցնեք միայն շիլլինգը, ձեզանից որևէ մեկից մարդ սարքեմ»[12]։

Թագավորական նավատորմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մամուլի ավազակախմբերն ունեին բրիտանացի նավաստիներին թագավորական նավատորմի մեջ ստիպելու ուժ։ Այս եղանակով ակամա նավատորմի մեջ հայտնված մարդուն տրվում էր թագավորի շիլլինգ, բայց հաճախ նրան առաջարկում էին կամավոր աշխատելու հնարավորություն։ Կամավորը իրավունք կունենար ստանալ երկու ամսվա աշխատավարձ և կարժանանար ավելի բարենպաստ վերաբերմունքի, քան իրենց ճնշված գործընկերները[4][13]։ Հագուստն ու սարքավորումները, օրինակ՝ ցանցաճոճը, պետք է գնվեին նավի դրամապանակից՝ կանխավճարով։ Կամավորները նույնպես պաշտպանված էին պարտատերերից՝ մինչև 20 ֆունտ ստեռլինգ արժողությամբ[14]։

Կան կրկնվող պատմություններ այն մասին, որ նավաստիները ճնշվել են այն բանից հետո, երբ նրանց խմիչքի մեջ շիլլինգ են լցրել[5]՝ տալով ապակե հատակով տանկարդ (տանկարդը խմիչքի մի ձև է, որը բաղկացած է մեկ բռնակով մեծ, մոտավորապես գլանաձև, խմելու բաժակից)։ Այնուամենայնիվ, սա, ամենայն հավանականությամբ առասպել է, քանի որ նավատորմը կարող է ուժով ճնշում գործադրել՝ անհարկի դարձնելով խաբեությունը[4]։

Ներկայումս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրիտանական բանակին միանալը դեռևս ոչ պաշտոնապես նկարագրվում է որպես «արքայական շիլլինգ վերցնելը»[15][16]։ Սա ներառում է ոչ բրիտանացի և Համագործակցության զինվորներ, որոնք միանում են բրիտանական բանակին[17]։ Առնվազն մեկ օդաչուի թագավորական շիլլինգ է տրվել թագավորական օդային ուժերում 1948 թվականին[2]։ Արտահայտությունն օգտագործվել է[18] այլ ժամանակակից պրակտիկաներին անդրադառնալու համար, օրինակ՝ Մեծ Բրիտանիայի Համայնքների պալատի անդամին, որն ընդունում է թագի ներքո շահույթ ստանալու պաշտոնը, օրինակ՝ Թագաժառանգը և Նորթսթեդ նահանգի կալվածքի հարկադիր կատարողը, որպեսզի ազատեն իրենց տեղերը, քանի որ հրաժարականը չի թույլատրվում[19]։ Այն նաև օգտագործվել է պատգամավորների վարձատրությունն ու ծախսերը նկարագրելու համար[20]։

Այն փոխաբերաբար օգտագործվել է բրիտանական կառավարության կողմից վճարվող այլ գործողությունների համար։ Փոստային բաժանմունքների աշխատակիցները, որոնք փրկվել են, անվանվել են որպես շիլլինգներ[21], ինչպես պահպանողական պատգամավորները, որոնք մեղադրվում են լոբբինգի մեջ[22], արհմիութենական միլիցիան Հյուսիսային Իռլանդիայում[23] և դատավորները՝ պաշտոնը ստանձնելուց հետո[24]։

Տերմինը հիշատակվել է D. H. Lawrence's Sons and Lovers-ում[25]։

Տերմինը հիշատակվել է նաև BBC-ի «Մեր աղջիկը» դրամայում։

Արտահայտությունն օգտագործվում է բրիտանական The Zombies խմբի «Butcher's Tale (Western Front 1914)» 1968 թվականի երգում, որը գրված է Առաջին համաշխարհային պատերազմի առաջին գծում ծառայող մսավաճառի տեսանկյունից։

Տերմինը օգտագործվում է BBC-ի «Peaky Blinders» հեռուստասերիալում (Դրվագ 3.6) կերպար Թոմաս Շելբիի կողմից։ Դիմելով ենթականերին՝ նա ասում է. «Երբ դուք վերցնում եք թագավորի շիլլինգը, թագավորը սպասում է, որ դուք սպանեք»՝ նկատի ունենալով սպանությունները, որոնք նա պատվիրել էր։

Տերմինը օգտագործվում է ITV հեռուստասերիալում Sharpe (հեռուստասերիալ), որը տեղի է ունենում 1800-ական թվականներին Նապոլեոնյան պատերազմների ժամանակ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Queen's shilling». Collins English Dictionary. 2011 թ․ հոկտեմբերի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 13-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 BBC Radio 4 (2003 թ․ մայիսի 20). Making History (Radio broadcast). 23 minutes in. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 18-ին.{{cite AV media}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «The King's Shilling». BBC History - Fact files. BBC. 2005 թ․ հունվարի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 30-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Paul Gooddy. «The Impress Service». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 13-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Making History». BBC Beyond the Broadcast. Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ մարտի 15-ին.
  6. ↑ Imperial War Museum Sound Archive, Pvt Frank Proctor, Reel 1, CAT16801
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Robert Henderson (2001). «Taking the King's Shilling: Recruitment for the British Army, 1812». The Discriminating General. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 13-ին.
  8. ↑ «To take the King's shilling». Upper Canada Military Re-enactment Society. 2004 թ․ հունվարի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 13-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 Coss, Edward (2010). All for the king's shilling the British soldier under Wellington, 1808-1814 (PDF). University of Oklahoma Press. էջեր 113–114. ISBN 9780806185453.
  10. ↑ Francis Grose (1786). Military antiquities respecting a history of the English Army, from the conquest to the present time. Bavarian State Library. էջ 413. OCLC 21135023.
  11. ↑ Nicholas Fairbairn (October 15, 1991). https://www.theyworkforyou.com/debate/?id=1991-10-15a.209.0. Parliamentary Debates (Hansard). House of Commons of the United Kingdom. {{cite book}}: |chapter-url= missing title (օգնություն); Cite has empty unknown parameters: |deadurl=, |separator=, |layurl=, and |laysource= (օգնություն)CS1 սպաս․ postscript (link)
  12. ↑ "I'll Make a Man of You (Recruiting Song)," words by Arthur Wimperis; music by Herman Finck. Francis, Day and Hunter, 1914.
  13. ↑ Rottman, Gordon L. (2007). FUBAR : soldier slang of World War II. Botley, Oxford, U.K.: Osprey Publishing. ISBN 978-1846031755.
  14. ↑ «Impressment». Royal Naval Museum. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 14-ին.
  15. ↑ Gee, David (2007 թ․ հունվարի 7). «Selling the Queen's shilling». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 13-ին.
  16. ↑ Taylor, Matthew; Audrey Gillan (2009 թ․ հունվարի 13). «Racist slur or army banter? What the soldiers say». The Guardian. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 14-ին. «When I took the oath of allegiance the man said to me, here's the king's shilling for a cup of tea and a chapati»
  17. ↑ Nick Squares (2003 թ․ նոյեմբերի 13). «Fighting Fijians flock to take the Queen's shilling». The Telegraph. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 18-ին.
  18. ↑ «The King's shilling». 2011 թ․ փետրվարի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 19-ին.
  19. ↑ «The Chiltern Hundreds» (PDF). Factsheet P11 Procedure Series. House of Commons Information Office. 2010 թ․ օգոստոս. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 14-ին.
  20. ↑ Michael White (2008 թ․ օգոստոսի 8). «Removing the oath of allegiance to the Queen would just be window dressing». The Guardian. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 19-ին.
  21. ↑ Michael Connarty (January 12, 2011). https://publications.parliament.uk/pa/cm201011/cmhansrd/cm110112/debtext/110112-0001.htm#11011258002774. Parliamentary Debates (Hansard). House of Commons. col. 298. {{cite book}}: |chapter-url= missing title (օգնություն); Cite has empty unknown parameters: |deadurl=, |separator=, |layurl=, and |laysource= (օգնություն)CS1 սպաս․ postscript (link)
  22. ↑ Barry Sheerman (July 6, 1992). https://www.theyworkforyou.com/debates/?id=1992-07-06a.119.0&s=%22king%27s+shilling%22#g125.5. Parliamentary Debates (Hansard). House of Commons. {{cite book}}: |chapter-url= missing title (օգնություն); Cite has empty unknown parameters: |deadurl=, |separator=, |layurl=, and |laysource= (օգնություն)CS1 սպաս․ postscript (link)
  23. ↑ http://oireachtasdebates.oireachtas.ie/debates%20authoring/debateswebpack.nsf/takes/dail1934020700033?opendocument. Parliamentary Debates (Hansard). Republic of Ireland: Dáil Éireann. 7 February 1934. {{cite book}}: |chapter-url= missing title (օգնություն); Cite has empty unknown parameters: |deadurl=, |separator=, |layurl=, and |laysource= (օգնություն)CS1 սպաս․ postscript (link)
  24. ↑ Atlay, J.B. (1908). «Book Reviews». American Law Review. 42: 935.
  25. ↑ Lawrence, D.H. (1913). «8». Sons and Lovers . London: Duckworth. LCCN 50048147. «I have taken the King's shilling, but perhaps if you came for me they would let me go back with you.»
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թագավորների_շիլլինգ&oldid=9804116» էջից