Էսկադրիլիա
.jpg)
Էսկադրիլիա (ֆր.՝ escadrille, ռուս.՝ эскадри́лья), փոքրացուցիչ, նվազական՝ էսկադրա (ֆր.՝ escadre) բառից — ռազմական կազմավորում, հիմնական մարտավարական ավիացիոն (հրթիռային) ստորաբաժանում կամ զորամաս (առանձին էսկադրիլիա) պետության զինված ուժերում։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Էսկադրիլիա» եզրի պատմությունը արմատներով հասնում է անցյալի այն ժամանակաշրջանին, երբ ավիացիայի՝ օդային նավատորմի զարգացման արշալույսին հատուկ զարգացում ստացավ Ռազմածովային նավատորմը, որն այդ ժամանակ ուներ ամենաժամանակակից տեխնիկան, լավ պատրաստված անձնակազմ։ Ավիացիան առավել զարգացում ստացավ Ռուսաստանյան և Ավստրո-հունգարական կայսրություններում, Ֆրանսիայում և Գերմանիայում։ Այդ երկրների ավիացիան կիրառվում էր 1-ին Աշխարհամարտի ռազմական գործողությունների ժամանակ։ Քանի որ այն ժամանակվա ավիատորների կամ օդագնացների մեծ մասը ռազմածովային կրթություն ունեին, իսկ երկինքը նրանց համար հինգերորդ օվկիանոսն էր, ապա ավիացիայի կամ օդուժի կազմավորումների բաժանման մեջ էլ (կազմակերպչական-հաստիքային կառույցներում) այն ժամանակ կիրառվում էին ծովային կամ ծովագնացային տերմիններ. տորմ կամ նավատորմ, տորմիղ կամ նավատորմիղ, էսկադրա և այլն։ Ահա այդ շարքում հայտնվեց նաև էսկադրիլիան, որը պարզապես նշանակում էր 'փոքր էսկադրա։
Տերմինի հետագա կիրառումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շատ երկրների զինված ուժերում 2 կամ ավելի թվով էսկադրիլիաները կազմում են ավիախումբ կամ օդուժի խումբ (անգլ.՝ air force group, անգլ.՝ air group, անգլ.՝ group), ռազմաօդային թև, օդաթև կամ թև (անգլ.՝ air force wing, անգլ.՝ air wing, անգլ.՝ Wing) կամ ռազմաօդային տորմիղ, օդատորմիղ, տորմիղ (ֆլոտիլիա, շվեդ.՝ flottiljen, ռուս.՝ флотилия)։ Որոշ երկրների ռազմաօդային ուժերում (ներառյալ Բրիտանական արքայական ռազմաօդային ուժերը, Նիդերլանդական արքայական ռազաօդային ուժերը, Գերմանիայի ռազմաօդային ուժերը, Սինգապուրի հանրապետության ռազմաօդային ուժերը և ԱՄՆ-ի ռազմաօդային ուժերը) էսկադրոն տերմինն օգտագործում ենոչ թռիչքային ցամաքային զորամասերի ու ստորաբաժանումների համար (օրինակ՝ ռադարային էսկադրիլիա, հրթիռային էսկադրիլիա, օդանավերի պահպանման և նորոգման էսկադրիլիա, անվտանգության ուժերի էսկադրիլիա, քաղաքացիական ինժեներական էսկադրիլիա, բժշկական էսկադրիլիա և այլն)։ Կաղապար:Նաև
Գերմանիայի ռազմաօդային ուժերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1933-1945 թվականների Լյուֆթվաֆֆեում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1933-1945 թվականների Գերմանիայի զինված ուժերի Ռազմաօդային ուժերում (լյուֆթվաֆֆե) էսկադրիլիան, ըստ հաստիքացուցակի, ուներ 12-ից մինչև 16 ինքնաթիռ[1]։ Էսկադրիլիաները կազմում էին ավիախմբեր, աիախմբերը՝ էսկադրա։ Էսկադրայում էսկադրիլիաների համարակալումը կատարվում էր հետևյալ կերպ՝ I խմբի մեջ մտնում էին 1-ին, 2-րդ և 3-րդ էսկադրիլիաները, II-ի մեջ՝ 4-րդը, 5-րդը, 6-րդը և այսպես շարունակ։ Էսկադրիլիայի թվահամանիշը գրվում էր արաբական թվանշաններով և կետով՝ 1., 2., 3. և այլն։ Այդ թվահամարից հետո կոտորակով դրվում էր էսկադրայի կամ խմբի թվահամարանիշը (քանզի երբեմն օդային խմբերը չէին մտնում էսկադրաների մեջ և հանդիսանում էին առանձին խմբեր)։ Բացի այդ փակագծերում կարող էր ճշգրտվել էսկադրիլիայի նշանակումը, այսինքն՝ մարտական նշանակությունը.[1]
- 1./JG 27 — 27-րդ կործանիչ էսկադրայի 1-ին էսկադրիլիա (I խմբի կազմում)[1],
- 7./KG 76 — 76-րդ ռմբակոծիչ էսկադրայի 7-րդ էսկադրիլիա (III խմբի կազմում)[1],
- 10.(Jabo)/JG 2 — 2-րդ կործանիչ էսկադրայի 10-րդ (կործանիչ-ռմբակոծիչ) էսկադրիլիա[1],
- 3.(F)/Aufkl.Gr 22 — 22-րդ հետախուզական խմբի 3-րդ (հեռաթռիչ հետախուզական) էսկադրիլիա, կրճատ տարբերակը՝ 3./(F)22[1],
- 1./Aufkl.Gr Ob.d.L. — լյուֆթվաֆֆեի գլխավոր հրամանատարությանը անմիջականորեն ենթակա հետախուզական խմբի 1-ին էսկադրիլիա[1],
- 1./KGr 106 — 106-րդ ռմբակոծիչ խմբի 1-ին էսկադրիլիա[1],
- Stab/ZG 2 նշանակում էր 2-րդ ծանր ռմբակոծիչ էսկադրայի շտաբային օղակ[1]։
Գերմանիայի Լյուֆթվաֆֆեի էսկադրիլիաները բաղկացած էին 9-ից 12 օդանավերից և իրենց հերթին բաժանվում էին 3-ական օղակի՝ 3-4-ական ինքնաթիռներով, կամ 4-ական օղակի՝ 3-ական ինքնաթիռներով[1]։ Օղակները (գերմ.՝ Kette, ռուս.՝ звено), օդուժի (ռազմական ավիացիայի) զորատեսակների (ռմբակոծիչ, հետախուզական և այլն) մեծ մասում կազմված էին 3-ական ինքնաթիռից[1]։ Կործանիչ օդուժի զորամասերում կային 4-ական ինքանթիռներից բաղկացած օղակներ[1] (գերմ.՝ Schwarm, ռուս.՝ звено из 4-х самолетов), որոնք իրենց հերթին բաժանվում էին ՛՛զույգերի՛՛ (գերմ.՝ Rotte, ռուս.՝ пары)։
Ռազմաօդային էսկադրաների, օդանավախմբերի և էսկադրիլիաների կազմը տարբեր էր լինում՝ պայմանավորված հետևյալով.[1]
- ա. այն խնդիրներով, որոնք դրվում էին նրանց առաջ,
- բ. ինքնաթիռների առկայությամբ,
- գ. թռիչքային կազմի առկայությամբ,
- դ. թիկունքային մատակարարման պայմաններով
- և այն։
Հատկապես ճկուն կազմակերպչական կառուցվածքով էր աչքի ընկնում կործանիչ օդուժը (ռուս.՝ истребительная авиация), որի համար սովորական երևույթ էր մարտական գործողությունների վարումը մեկ էսկադրայի խմբերով (կամ նույնիսկ՝ էսկադրիլիաներով), որոնք գտնվում էին միմյանցից հարյուրավոր կիլոմետրեր հեռավորության վրա։ Նման ստորաբաժանումները գործում էին առանձնացված, կախված ռազմաճակատի տվյալ հատվածում ստեղծված մարտական իրադրությունից։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակվա Լյուֆթվաֆեեի էսկադրիլիաները մարտի ժամանակ շարվում էին սեպաձև անկյունաձև կամ շարասյուներով։ [1]
Ներկայիս Գերմանիայի ռազմաօդային ուժերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԱՄՆ-ի ռազմաօդային ուժերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԱՄՆ-ի ռազմաօդային ուժերում, ինչպես նաև բանակային օդուժում (ցամաքային զորքերի օդուժ) և ծովային օդուժում (ռազմածովային նավատորմի օդուժ) էսկադրիլիան (անգլ.՝ squadron) հիմնականում ռազմական զորամաս է, որը բաղկացած է մի շարք ինքնաթիռներից կամ ուղղաթիռներից և դրանց անձնակազմներից։ Սովորաբար, էսկադրիլիայի մեջ ընդգրկվում են նույնատեսակ թռչող սարքեր, թվով՝ 12-ից մինչև 24 միավոր, որոնք իրենց հերթին երբեմն բաժանվում են 3 կամ 4 օղակների (անգլերեն՝ ՛՛ֆլայթ՛՛, Կաղապար:Lan-en), պայմանավորված օդանավերի տեսակով և օդուժի զորատեսակով։ Ցամաքային բազավորման էսկադրիլիաները սպառազինված են առավել ծանր տեսակի ինքնաթիռներով, օրինակ՝ հեռաթռիչ ռմբակոծիչներով, ծանր ռազմափոխադրական ինքնաթիռներով, օդում վերալիցքավորող տանկեր-ինքնաթիռներով և իրենց կազմում ունեն, սովորաբար 12 ինքնաթիռ։ Այնինչ կործանիչ օդուժի (անգլ.՝ fighter) էսկադրիլիաները սովորաբար ունեն 18-ից 24 ինքնաթիռ։
ԱՄՆ-ի զինված ուժերի մյուս տեսակների ռազմաօդային ծառայությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԱՄՆ-ի Ռազմածովային նավատորմի օդուժը։ ԱՄՆ-ի ծովային հետևակի օդուժը։
| Կիրառումը ՆԱՏՕ-ի որոշ երկրներում | Ռազմական աստիճանը՝ գեներալ կամ զորամասի հրամանատար | |||
| Բրիտանական և ԱՄՆ-ի ռազմածովային նավատորմ |
ԱՄՆ-ի ռազմաօդային ուժեր և ԱՄՆ-ի ծովային հետևակի կորպուս |
Կանադական | Գերմանական Լյուֆթվաֆֆե | |
| Ռազմաօդային խումբ | Ռազմաօդային թև | Ռազմաօդային դիվիզիա | համարժեք չկա | OF-6, այսինքն՝ բրիգադային գեներալ, կոմմոդոր կամ OF-7, այսինքն՝ գեներալ-մայոր կամ դիվիզիայի գեներալ |
| Թև | Խումբ | Թև | Taktisches Luftwaffengeschwader (en: Operational AF-Wing) |
OF-4, այսինքն՝ փոխգնդապետ, երկրորդ դասի նավապետ կամ OF-5, այսինքն՝ գնդապետ, առաջին դասի նավապետ |
| Էսկադրիլիա (en: Squadron) | Էսկադրիլիա (en: Squadron) | Էսկադրիլիա (en: Squadron) | Էսկադրիլիա (de: Staffel) | OF-3, այսինքն՝ մայոր, երրորդ դասի նավապետ կամ OF-4, այսինքն՝ փոխգնդապետ, երկրորդ դասի նավապետ |
Այլ երկրներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆրանսիայի ռազմաօդային ուժերում էսկադրիլիայի իրական համարժեք ստորաբաժանումը կամ զորամասը էսկադրոնն է (ֆր.՝ escadron)։ Այն սովորաբար իր հերթին բաղկացած է 8-ական օդանավերից բաղկացած էսկադրիլիաներից (ֆր.՝ escadrille)։
Մեծ Բրիտանիայի, ինչպես նաև Բրիտանական համագործակցության շատ երկրների Ռազմաօդային ուսումնական կորպուսում, էսկադրիլիան կուրսանտների կամ կադետների խումբ է, որը կանոնավորապես հանդիսավոր շարումներ և շքերթներ է անցկացնում։
ԱՄՆ-ի Քաղաքացիական օդային պարեկությունում էսկադրիլիան հիմնական վարչական միավորն է։
Շվեդիայի ռազմաօդային ուժերում էսկադրիլիան (շվեդ.՝ helikopterskvadron) ուղղաթիռային թևի (շվեդ.՝ Helikopterflottiljen, անգլ.՝ "Helicopter Wing") ստորաբաժանումն է[2]։