Էմիլի Թեմփլ Վուդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էմիլի Թեմփլ Վուդ
անգլ.՝ Emily Temple-Wood
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 24, 1994(1994-05-24)[1] (29 տարեկան)
ԾննդավայրՉիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունՉիկագոյի Լոյոլայի համալսարան[2], The Avery Coonley School?[3], Midwestern University?[4] և Chicago College of Osteopathic Medicine?
ՄասնագիտությունWikimedian in residence, կենսագիր, գրող և բժիշկ
ԱշխատավայրNational Institute for Occupational Safety and Health?
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կայքemilytemplewood.com
 Emily Temple-Wood Վիքիպահեստում

Էմիլի Թեմփլ Վուդ (անգլ.՝ Emily Temple-Wood մայիսի 24, 1994(1994-05-24)[1], Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ)[6], անգլերեն Վիքիպեդիայի խմբագիր է, որը մասնակցում է այս նախագծին Keilana անունով և հայտնի է Վիքիպեդիայում գենդերային կողմնակալության հետևանքների դեմ պայքարի իր ջանքերով, հատկապես կանանց մասին հոդվածներ ստեղծելու միջոցով։ Նա Ջիմի Ուելսի կողմից՝ 2016 թվականի հունիսի 24-ին Վիքիմանիայում ճանաչվել է 2016 թվականի Վիքիմեդիական մրցանակի դափնեկիր (Ռոզի Ստեֆենսոն-Գուդքնայթի հետ համատեղ) ։

Վաղ կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էմիլի Թեմփլ Վուդը Լորա Թեմփլի և Էնդրյու Վուդի դուստրն է[7], Էմիլի Թեմփլ Վուդն այցելել է Էյվերի Կունլի դպրոց Դաուներս Գրոուվ, Իլինոյս[8]։ «Wired for 2017» հոդվածում նա նկարագրվել է որպես «սովորական աշակերտուհի, որը հրաժարվել է հավատարմության երդում տալ, քանի որ մտածել է, որ երեխաներին հավատարմության երդում տալու գաղափարը տարօրինակ է թվում»[9]։ Նա հաղթել է դու Փեյջ օկրուգի Spelling Bee մրցույթում 2008 թվականին[10]։ Այս հաղթանակը հանգեցրել է նրան, որ Էմիլին մասնակցել է Scripps National Spelling Bee-ին նույն տարում[11], որտեղ մնացել է մինչև քառորդ եզրափակիչ[12][13] և զբաղեցրել է 46-րդ տեղը։ 2008 թվականի հունիսին կայացած մրցումներից հետո նա մրցանակ ստացավ Իլինոյսի նահանգի այն ժամանակվա նահանգապետ Փեթ Քուինի կողմից՝ Spelling Bee տարածաշրջանային այլ չեմպիոնների հետ միասին[14]։ Էմիլին շարունակել է այցելել Դաուներս Գրոուվ Հյուսիսային միջնակարգ դպրոց, որտեղ եղել է խոսքի թիմի անդամ։ Այս թիմը նվաճել է չորս մեդալ,որոնցից մեկը՝ առաջին տեղի համար, Իլինոյսի դպրոցի 2011 թվականի պետական ժողովի ժամանակ Պեորիայում[15]։ Որպես ավագ՝ նա ընդգրկվել է 2012 թվականի «երկու լավագույն տոկոսի» շարքում[7]։ 2016 թվականի մայիսին Էմիլին ավարտել է Չիկագոյի Լոյոլայի համալսարանը՝ ստանալով մոլեկուլային կենսաբանության և արաբական ու իսլամական հետազոտությունների աստիճան։ 2016 թվականի աշնանը նա ուսումը սկսել է Չիկագոյի բժշկական դպրոցում[16][17]։

Կամավորական աշխատանք Վիքիպեդիայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էմիլի Թեմփլ Վուդը ազգային մամուլի ուշադրության կենտրոնում է հայտնվել Վիքիպեդիայում կին գիտնականների մասին հոդվածներ գրելուց հետո, ինչպես նաև Վիքիպեդիայի կին խմբագիրների ներգրավման ակտիվության պատճառով։ Վիքիպեդիայում Էմիլիի առաջին խմբագրումը կատարվել է 2005 թվականին՝ 10 տարեկան հասակում[18], իսկ 12 տարեկանում արդեն բովանդակային ներդրում է կատարել նախագծում[19], և նույն տարիքում առաջին անգամ առցանց հետապնդումների է ենթարկվել Վիքիպեդիայում իր ներդրման պատճառով[20]։ Ավագ դպրոցում սովորելով՝ նա սկսել է կին գիտնականների հանրահռչակումը[21]։ 2007 թվականին Էմիլին դարձել է Վիքիպեդիայի ադմինիստրատոր և (2018 թվականից) նույնպես եղել է կայքի արբիտրաժային կոմիտեի անդամ[22]։ 2012 թվականին դարձել է Women Scientists թեմատիկ վիքի նախագծի համահիմնադիրը անգլերեն Վիքիպեդիայում[23]. այդ ժամանակից ի վեր նա հարյուրավոր հոդվածներ է գրել գիտության մեջ կանանց մասին[24]։ Խմբագրելով «Keilana» մականունով[25]՝ նա նկատել է, որ թագավորական գիտական հասարակության միայն մի քանի կին-անդամների մասին են եղել Վիքիպեդիայից հոդվածներ, և սկսել է նման հոդվածներ ստեղծել։ Ավելի ուշ Էմիլին Վիքիմեդիա հիմնադրամին պատմել է, որ երբ նա առաջին անգամ նկատել է դա, «զայրացել է և նույն գիշերը հոդված է գրել»։ Ես բառացիորեն նստած էի հանրակացարանի միջանցքում, մինչև գիշերվա ժամը 2-ը, մինչև ես գրեցի գիտության մեջ կնոջ մասին առաջին հոդվածը»[26][27]։ «Ամենից շատ Էմիլին հպարտանում է Ռոզալին Սքոթի՝ առաջին աֆրոամերիկուհու մասին հոդվածով, որը դարձել է կրծքային վիրաբույժ[28]։

Թեմփլ-Վուդը նաև վիքի-մարաթոններ է անցկացրել թանգարաններում և գրադարաններում՝ Վիքիպեդիայում կանանց գիտնականների թիվն ավելացնելու նպատակով[29]։ 2015 թվականի հոկտեմբերին նա The Atlantic-ին պատմում է որ, որ այնտեղ հայտնաբերվել են 4400 կին գիտնականներ, որոնք գրված չեն Վիքիպեդիայում, չնայած նրանցից յուրաքանչյուրը բավականին նշանակալից էր[30]։ 2016 թվականի մարտին նա միջազգային լրատվամիջոցների ուշադրությունը գրավել է համացանցում սեռական ոտնձգությունների նկատմամբ իր մոտեցման շնորհիվ, որոնց նա ենթարկվել է։ Ի պատասխան յուրաքանչյուր նման նամակի, որը նա ստացել է, նա պլանավորում է Վիքիպեդիայում հոդված ստեղծել կին գիտնականի մասին[31][32][33][34]։ «Իմ մոտիվացիան այն է, որ հալածանքից տառապող հիասթափությունը ինչ-որ արդյունավետ բան լինի»[35]։ 2016 թվականի մայիսին նա The Fader-ին ասել էր, որ «որպես վիքիպեդիստուհի՝ ես բնական կերպով արձագանքում եմ թեմայի լուսաբանման բացին՝ սկսել համապատասխան նախագիծը, այնպես, ինչպես ես արել եմ «կին գիտնականներ» նախագծի դեպքում։ Պատմական պատմություններում գերակշռում են տղամարդիկ, և այն փաստը, որ կանանց կենսագրությունները ներառված են Վիքիպեդիայում, կարող է դառնալ կանանց պատմության մեջ վերադարձնելու միջոց»[36]։

2016 թվականին կատարված աշխատանքի համար Էմիլի Թեմփլ Վուդը Ռոզի Սթիվենսոն-Գուդքնայթի հետ համատեղ հռչակվել է Տարվա վիքիպեդիստ[37]։

Գրառումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեմփլ Վուդը Վիքիմեդիայի, Կոլումբիայի շրջանի, Վիքիմեդիա թաղամասի հիմնադրամի փոխնախագահն է, ինչպես նաև իրենց տնօրենների խորհրդի անդամ[38]։ Նա նաև «Wiki Project Mad» հիմնադրամի խորհրդի անդամ է[39] և Աշխատանքի անվտանգության և հիգիենայի ազգային ինստիտուտում Վիքիպեդիստ է ըստ բնակության վայրի[40]։

Քեյլենի էֆեկտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աարոն Հալֆեյքերը, OpenSym 17 միջազգային սիմպոզիումի բաց համագործակցության ժամանակ, ներկայացրեց «Վիքիպեդիայի որակի դինամիկայի ինտերպոլյացիա և Կեյլանայի էֆեկտի ցուցադրում» հոդվածը Թեմփլ Վուդի անվան ֆենոմենի վերաբերյալ[41][42]

Հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Emily; Temple-Wood Rewriting the History of Women in Science(անգլ.) // Scientific American : magazine. — Springer Nature, 2017. — Т. 317. — № 3. — С. 70—71. — doi:10.1038/scientificamerican0917-70 — PMID 28813402.
  • Temple-Wood, Emily Facebook Nation. — 2014.
  • Temple-Wood, Emily. Exploring the Role of Raw in the Embryonic Nervous System.(չաշխատող հղում)
  • Emily; Temple-Wood It’s Time These Ancient Women Scientists Get Their Due(անգլ.) // Nautilus : journal. — 2016. Reprinted in The Best American Science and Nature Writing 2017. Jahren, Hope, editor. Boston. 9781328715517. OCLC 1004672002.
  • Diane; Silva Regulation of Gonad Morphogenesis in Drosophila melanogaster by BTB Family Transcription Factors(անգլ.) // PLOS One : journal. — 2016. — Т. 11. — № 11. — С. e0167283. — doi:10.1371/journal.pone.0167283 — PMID 27898696.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 https://twitter.com/keilanawiki/status/724317244789035008
  2. ↑ http://nymag.com/thecut/2016/03/one-biologist-has-a-great-response-to-harassment.html
  3. ↑ http://abc7chicago.com/archive/6170351/
  4. ↑ https://www.wired.com/2017/02/one-womans-brilliant-fuck-you-to-wikipedia-trolls/
  5. ↑ https://blog.wikimedia.org/2016/06/24/wikipedians-of-the-year/
  6. ↑ «Emily (User:Keilana)». Twitter. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 24-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 Sersland, Melissa. «10 Seniors Named to Downers Grove North's Top Two Percent». Patch.com.
  8. ↑ Wamble, Michael (2006 թ․ փետրվարի 23). «Three Kids Outwit, Outlast and Outspell Opponents». Daily Herald. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 15-ին.
  9. ↑ McMillen, Andrew (2017 թ․ փետրվարի 6). «One Woman's Brilliant "Fuck You" to Wikipedia Trolls». WIRED (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  10. ↑ McKendrick, Eva (2008 թ․ մարտի 4). «13-year-old going to National Spelling Bee». Naperville Sun. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 15-ին.
  11. ↑ «Could You Use it in a Sentence, Please?». ABC 7.
  12. ↑ Mathie, Frank (2008 թ․ հունիսի 2). «8th-grade spellers represent Chicago area». ABC 7. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 15-ին.
  13. ↑ (May 30, 2008). National Spelling Bee (Image), Houston Chronicle («Emily Temple-Wood, 14, of Downers Grove, Ill., celebrates making it through the second round.»)
  14. ↑ «Avery Coonley Students Honored by Lieutenant Governor Pat Quinn». Avery Coonley School. 2008 թ․ սեպտեմբերի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. «In June, Temple-Wood was recognized along with the other regional champions in a ceremony with Lieutenant Governor Pat Quinn at the Abraham Lincoln Presidential Library in Springfield.»
  15. ↑ District 99. «Speech Team at North High School in Downers Grove Places Eighth, Receives Four State Medals». TribLocal. Chicago Tribune. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  16. ↑ Avenant, Michelle (2016 թ․ մարտի 30). «Wikipedian writes woman scientist's biography whenever she is harassed». ITWeb. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 31-ին.
  17. ↑ Sayo, Charlene (2016 թ․ մայիսի 26). «Emily Temple-Wood: 'If her name survived this long, that's a huge indicator of her importance.'». Rabble.ca. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 24-ին.
  18. ↑ Hussain, Netha. «Countering the Systemic Bias on Wikipedia: An Interview With Emily Temple-Wood». The Huffington Post.
  19. ↑ Sanghani, Radhika (2016 թ․ մարտի 14). «Student praised for tackling 'sexist Wikipedia' by creating page for female scientist every time she's trolled». The Daily Telegraph. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 24-ին.
  20. ↑ Simmons, Andy. «This Victim of Cyber-Bullying Is Confronting Misogynists in the Coolest Way». Reader's Digest. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 21-ին.
  21. ↑ Huang, Keira (2013 թ․ օգոստոսի 11). «Wikipedia fails to bridge gender gap». South China Morning Post. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  22. ↑ Կաղապար:Cite arxiv
  23. ↑ Akst, Jef (2016 թ․ մարտի 10). «Student Fights Harassment with Wikipedia». The Scientist. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 10-ին.
  24. ↑ Lee, Newton Google It: Total Information Awareness.
  25. ↑ Sherriff, Lucy (2016 թ․ մարտի 14). «Student Emily Temple-Wood Writes A New 'Women In Science' Wikipedia Entry Every Time She's Harassed». The Huffington Post. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 7-ին.
  26. ↑ Lutkin, Aimee (2016 թ․ մարտի 10). «A Biologist Is Writing a Wikipedia Article About a Woman Scientist For Every Harassing Email She Gets». Jezebel. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 10-ին.
  27. ↑ Chang, Rita (2013 թ․ հոկտեմբերի 11). «Emily Temple-Wood: A cool Wikipedian on a big mission». Blog.wikimedia.org. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 13-ին.
  28. ↑ «Female scientist fights harassment with Wikipedia». BBC. 2016 թ․ մարտի 14. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 22-ին.
  29. ↑ Cohen, Noam (2014 թ․ մարտի 19). «Warming Up to the Culture of Wikipedia». The New York Times. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 10-ին.
  30. ↑ Paling, Emma (2015 թ․ հոկտեմբերի 21). «Wikipedia's Hostility to Women». The Atlantic. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 10-ին.
  31. ↑ Gibson, Caitlin (2016 թ․ մարտի 11). «How one young female scientist decided to cope with online harassment». The Washington Post (անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ մարտի 14-ին.
  32. ↑ Mosbergen, Dominique (2016 թ․ մարտի 10). «For Every Sexist Email She Gets, This College Student Will Pen a Wikipedia Entry About a Woman Scientist». The Huffington Post. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 10-ին.
  33. ↑ El Asri, Lucía (2016 թ․ մարտի 9). «Esta 'wikipedista' está poniendo a las científicas en el lugar que se merecen». eldiario.es (իսպաներեն). Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  34. ↑ Winkel, Sarah (2016 թ․ մարտի 10). «Pour chaque mail sexiste reçu, elle crée la page Wikipédia d'une scientifique». 7sur7 (ֆրանսերեն). Persgroep Digital. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 11-ին.
  35. ↑ Oakes, Kelly (2016 թ․ մարտի 10). «This Student Adds A Woman In Science To Wikipedia Every Time She's Harassed Online». BuzzFeed. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 14-ին.
  36. ↑ Cliff, Aimee (2016 թ․ մայիսի 26). «These Innovators Are Making Tech Better For Everyone». The Fader. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 20-ին.
  37. ↑ «Jimmy Wales names Emily Temple-Wood and Rosie Stephenson-Goodknight as Wikipedians of the Year». Wikimedia Foundation. 2016 թ․ հունիսի 24. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 24-ին.
  38. ↑ «Board of Directors». Wikimedia DC. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 18-ին.
  39. ↑ «Board members». Wiki Project Med Foundation. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 18-ին.
  40. ↑ Temple-Wood, Emily (2015 թ․ մայիսի 19). «A Wikipedian-in-Residence and the US government join forces to share knowledge on occupational safety and health». Wikimedia Blog. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 10-ին.
  41. ↑ Aaron[en] Interpolating Quality Dynamics in Wikipedia and Demonstrating the Keilana Effect(անգլ.) : journal.
  42. ↑ The Royal Society of Chemistry (2017 թ․ օգոստոսի 18). «Improving gender balance on Wikipedia». www.rsc.org (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 28-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էմիլի Թեմփլ Վուդ» հոդվածին։
Թեմատիկ կայքեր
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էմիլի_Թեմփլ_Վուդ&oldid=9411183» էջից