Էլլա Ֆոնյակովա

Էլլա Ֆոնյակովա; ռուս.՝ Элла Ефремовна Фонякова
Ծնվել է	մարտի 19, 1934
Ծննդավայր	Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել է	ապրիլի 21, 2012 (78 տարեկան)
Վախճանի վայր	Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
Մասնագիտություն	նկարչուհի, գրող, թարգմանչուհի, բանաստեղծուհի և դրամատուրգ
Լեզու	ռուսերեն
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Ռուսաստան
Կրթություն	Ալեքսանդր Պուշկինի անվան Լենինգրադի պետական համալսարան
Անդամակցություն	Union of St. Petersburg Writers? և Ռուսաստանի գրողների միություն
Պարգևներ	Նիկոլայ Գոգոլի անվան գրական մրցանակ

Էլլա Եֆրեմովնա Ֆոնյակովա (ռուս.՝ Элла Ефремовна Фонякова, մարտի 19, 1934(1934-03-19)^[1], Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - ապրիլի 21, 2012(2012-04-21)^[1], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան), խորհրդային և ռուս բանաստեղծուհի, գրող, թարգմանիչ, դրամատուրգ, նկարիչ։ Ռուսաստանի գրողների միության անդամ։ Ն. Գոգոլի անվան գրական մրցանակի դափնեկիր (2005)։

Կենսագրություն

Էլլա Ֆոնյակովան ծնվել է Լենինգրադում, մտավորականի ընտանիքում։ Հայրը եղել է գեղարվեստի ասմունքի վարպետ, մայրը՝ լատվիացի էր և ուսումնասիրում էր ռուսական երաժշտության պատմությունը։ Ֆոնյակովան պոեզիայով հետաքրքրվել է մանկուց, դեռևս Լենինգրադի բլոկադայի տարիներին։ Հայրը խրախուսել է այդ հրապուրանքը, քանի որ կարծել է, որ նման գործունեությունը օգնում է դիմանալ դժվարություններին։ Մանկության մեկ այլ հրապուրանք է եղել նկարչությունը։ 1952 թվականին դպրոցում ուսումը ավարտելուց հետո Էլլա Ֆոնյակովան ընդունվել է Լենինգրադի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետ։ Նախ սովորել է սլավոնական թարգմանության բաժնում, ապա 1954 թվականին տեղափոխվել է լրագրության բաժին, որն ավարտել է 1957 թվականին։ Ամուսնու՝ բանաստեղծ Իլյա Ֆոնյակովի հետ միասին մեկնել է Սիբիր՝ Նովոսիբիրսկ քաղաք։ Այնտեղ համագործակցել է տեղական թերթերի հետ, հանդես եկել որպես գրականության և թատրոնի քննադատ։ Նովոսիբիրսկում՝ Ֆոնյակովների բնակարանում, հաճախ հավաքվել են բազմաթիվ համախոհ ընկերներ։ Սիբիրյան այդ տարիներին Էլլա Ֆոնյակովան շատ ժամանակ է նվիրել ստեղծագործական գործունեությանը, գրել տեքստեր, նկարել նկարներ։ Նրա պիեսներից մի քանիսը տպագրվել են «Сибирские огни» ամսագրում, ներկայացումները բեմադրվել են տեղական թատրոններում^[2]։

«Այդ ձմռան հացը» պաշարված քաղաքի մասին վիպակի առաջին տարբերակը գրվել է երեխաների օրագրում առկա գրառումների հիման վրա և առաջին անգամ լույս է տեսել «Սիբիրյան լույսեր» ամսագրում^[3]։ 1971 թվականին պատմությունը լույս է տեսել Արևմտա Սիբիրական հրատարակչության կողմից, իսկ 2005 թվականին այն վերահրատարակվել է Սանկտ Պետերբուրգում։ Գիրքը թարգմանվել է մի քանի լեզուներով և հրատարակվել Էստոնիայում, Բուլղարիայում, Տաջիկստանում, Գերմանիայում և ԱՄՆ-ում^[4]։ Ֆոնյակով ամուսինները գրեթե տասնյոթ տարի ապրել են Նովոսիբիրսկում։ 1974 թվականին ընտանիքը վերադարձել է Լենինգրադ։ Էլլա Ֆոնյակովան շարունակել է ստեղծագործական գործունեությունը։ Նրա պոեզիայի առաջին ժողովածուն լույս է տեսել 2001 թվականին։

1989 թվականից ի վեր Էլլա Եֆրեմովնան, որպես նկարիչ, մասնացկցել է ավելի քան քառասուն ցուցահանդեսի աշխարհի տարբեր երկրներում՝ Ռուսաստանում, Շվեդիայում, Շվեյցարիայում, ԱՄՆ-ում, Բուլղարիայում, Ճապոնիայում։ Ռուսաստանի արվեստի վաստակավոր գործիչ, Արվեստի և արդյունաբերության ակադեմիայի պրոֆեսոր Ի. Մյամլինը Ֆոնյակովայի գեղարվեստական ստեղծագործությունների մասին այսպես է արտահայտվել.

Ֆոնյակովայի ստեղծագործությունները նրբագեղ են, ազատ, դրանք թեթևությամբ են ստեղծվում, բայց դրանց մեջ թեթևամտություն չկա։

Բնակվել է Սանկտ Պետերբուրգում։ Մահացել է 2012 թվականի ապրիլի 21-ին։

Ընտանիք

Ամուսինը - Իլյա Օլեգովիա Ֆոնյակով (1935-2011) - խորհրդային և ռուս բանաստեղծ, լրագրող, թարգմանիչ
Որդին - Դմիտրի Իլյիչ Ֆոնյակով, պատմաբան, հնէաբան, պատմական գիտությունների թեկնածու։
Թոռները - Եկատերինա Դմիտրիևնա Ֆոնյակովա, Միխայիլ Դմիտրիևիչ Ֆոնյակով։

Երկեր

Элла Фонякова «Хлеб той зимой» (1971).
Элла Фонякова «Бессонница», стихи (2001).
Элла Фонякова «Зелёный прилавок» (2002).
Элла Фонякова «О старом и новом» (2004).
Элла Фонякова «Сопредельность», повесть (2005).
Элла Фонякова «Капли дождя на стекле» (2007).
Элла Фонякова «На перегоне» (2010).
Элла Фонякова «Слова и краски» (2011).

Պարգևներ և մրցանակներ

Գոգոլի անվան գրական մրցանակի դափնեկիր «Սահմանակցություն» վիպակի համար, 2005։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (ռուս.) / под ред. О. В. Богданова
↑ «Фонякова Элла Ефремовна». Книжная Лавка Писателей (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 16-ին.
↑ «Элла Фонякова». «45-я параллель» (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 16-ին.
↑ «Элла Фонякова - биография, творчество, отзывы, лучшие книги». КнигоГид (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 16-ին.

Արտաքին հղումներ

[_8b1ef22c67bc52ab-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (ռուս.) / под ред. О. В. Богданова

[2] «Фонякова Элла Ефремовна». Книжная Лавка Писателей (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 16-ին.

[3] «Элла Фонякова». «45-я параллель» (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 16-ին.

[4] «Элла Фонякова - биография, творчество, отзывы, лучшие книги». КнигоГид (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 16-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]