Էլզա Այնշտայն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էլզա Այնշտայն
գերմ.՝ Elsa Einstein
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 18, 1876(1876-01-18)[1][2]
ԾննդավայրHechingen[3]
Մահացել էդեկտեմբերի 20, 1936(1936-12-20)[1][2] (60 տարեկան)
Մահվան վայրՓրինսթոն, Մերսեր շրջան, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ[3]
Քաղաքացիություն Գերմանիա
Կրոնհուդայականություն
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ
ԱմուսինԱլբերտ Այնշտայն
Ծնողներհայր՝ Rudolf Einstein?, մայր՝ Fanny Koch?
 Elsa Einstein Վիքիպահեստում

Էլզա Այնշտայն (գերմ.՝ Elsa Einstein, հունվարի 18, 1876(1876-01-18)[1][2], Hechingen[3] - դեկտեմբերի 20, 1936(1936-12-20)[1][2], Փրինսթոն, Մերսեր շրջան, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ[3]), Ալբերտ Այնշտայնի զարմուհին և երկրորդ կինը։ Ի ծնե Էլզայի ազգանունը Այնշտայն է եղել, բայց փոխել է այն իր առաջին ամուսնու՝ Մաքս Լուենթալի ազգանվամբ, իսկ երբ 1919 թվականին ամուսնացել է Ալբերտի հետ, վերականգնել է այն։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլզան՝ Ռուդոլֆ Այնշտայինի դուստրը, ծնվել է 1876 թվականին Հեխինգենում[4]։ Նա երկու քույրեր ուներ՝ Պաոլան (1878–1955) և Հերմինեն (1872–1942)։ Ռուդոլֆը կտորեղենի արտադրությամբ էր զբաղվում Հեխինգենում։ Մյունխեն կատարած ընտանեկան մշտական այցլելությունների ընթացքում նա հաճախ խաղում էր իր զարմիկ Ալբերտի հետ։ Իր Շվաբական ակցենտով նա Ալբերտին կոչում էր «Ալբերտլ»[5]։ Նրանց ճանապարհները բաժանվեցին, երբ 1894 թվականին Ալբերտը լքեց Գերմանիան՝ հետևելու իր ընտանիքին դեպի Միլան։

Ամուսնական կյանքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1896 թվականին Էլզան ամուսնացավ կտորեղենի վաճառքով զբաղվող Մաքս Լուենթալի հետ (1864–1914), ով Բեռլինից էր։ Նրանք երեք երեխա ունեցան՝ Իլսը, Մարգոթը և մի որդի, ով մահացել է ծնվելուց կարճ ժամանակ անց 1903 թվականին։ Նրանք միասին ապրել են Հեխիգենում։ 1902 Մաքս Լուենթալը աշխատանքի անցավ Բեռլինում։ Նա բաժանվեց Մաքսից 1908 թվականի մայիսի 11-ին[4][5] և իր երկու դստրերի հետ տեղափոխվեց Հաբերլենդտրաս իր ծնողների բննակարանից մի հարկ վերև ապրելու[4] Բեռլինում[4]։

Էլզա Այնշտայնը ամուսնու՝ Ալբերտ Այնշտայնի հետ

Նա հարաբերություններ սկսեց իր զարմիկ Ալբերտ Այնշտային հետ 1912 թվականին, երբ Ալբերտը դեռևս ամուսնացած էր իր առաջին կնոջ՝ ֆիզիկոս Միլևա Մարիչի հետ[6]։ Ալբերտը Մաիչից վերջնականապես բաժանվեց 1919 թվականի փետրվարի 4-ին և ամուսնացավ Էլզայի հետ 1919 թվականի հունիսի 2-ին[7]։ Էլզայի և Ալբերտի մայրերը քույրեր էին, իսկ նրանց հայրերը՝ զարմիկներ[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Collective Biographies of Women
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #116425741 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Highfield 1993, էջ. 146
  5. 5,0 5,1 5,2 «Short life history: Elsa Einstein». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  6. Highfield 1993, էջ. 147
  7. http://www.theguardian.com/science/2006/jul/11/internationalnews
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլզա Այնշտայն» հոդվածին։