Jump to content

Բռնաբարությունը Սաուդյան Արաբիայում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Բռնաբարությունը Սաուդյան Արաբիայում կարգավորվում է Սաուդյան Արաբիայի կողմից Շարիաթի օրենքի մեկնաբանությամբ, ըստ որի բռնաբարության հանցագործության համար դատապարտված անձը կարող է դատապարտվել տարբեր տեսակի պատիժների՝ սկսած ծեծից մինչև մահապատիժ[1]։ 2019 թվականին Սաուդյան Արաբիայում գրանցվել է բռնաբարության համար մահապատժի ութ դեպք[2]։

2002 թվականի դրությամբ Սաուդյան Արաբիայում տարեկան 100,000 մարդու հաշվով գրանցվել է 0,3 բռնաբարություն[3][4]։ Երկրում ամուսնական բռնաբարության արգելք չկա[5]։

Բռնաբարություն Սաուդյան Արաբիայի օրենսդրությամբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սաուդյան Արաբիայի դատավորները բռնաբարությունը դիտարկում են որպես հադդի հանցագործություն, որը, ըստ իսլամի, Աստծո կարգ է և պատիժներ է սահմանում իսլամական աղբյուրների հիման վրա։ 1981 թվականի սաուդյան ֆաթվան նախատեսում էր, որ սեռական պատվի դեմ ոտնձգությունները պետք է որակվեն որպես հիրաբա (ավազակություն մեծ ճանապարհի վրա)՝ ծանր հանցագործություն, որն անսովոր մեկնաբանություն է և հեռանում է դասական իսլամական իրավագիտությունից։ Որպես դրա ապացույց անհրաժեշտ է երկու տղամարդ վկա կամ հանցագործի խոստովանությունը, բայց դատավորը կարող է բռնաբարությունը դիտարկել որպես թազիրի հանցագործություն, այսինքն՝ հանցագործություն, որի համար պատիժ չի սահմանվում Ղուրանի կամ Սուննայի կողմից (Իսլամական մարգարե Մուհամմադի խոսքերով, գործողություններով և սովորույթներով), ինչը նշանակում է, որ բռնաբարության պատիժը մնում է դատավորի հայեցողությանը։ Սա, ըստ երևույթին, թույլ է տալիս անուղղակի ապացույցներ ձեռք բերել, բայց բռնաբարությունը դեռևս դժվար է ապացուցել Սաուդյան Արաբիայի պահպանողական դատական համակարգին, որն ավելի խստորեն պատժում է հակառակ սեռի մարդկանց հաղորդակցության հետ կապված հանցագործություն կատարելու համար[6]։

Սաուդյան Արաբիայում հղիությունը կարող է օգտագործվել որպես ապացույց, որ սեռական հարաբերություն է տեղի ունեցել, և բռնաբարության կամ սեռական բռնության մասին հաղորդող կանայք կարող են համարվել անօրինական սեռական հարաբերություն խոստովանող (զինա) և ենթարկվել դատական հետապնդման և ֆիզիկական պատժի, որոնք կարող են ներառել այնպիսի պատիժներ, ինչպիսիք են ծեծը և նույնիսկ քարկոծելը[7]։

Զեկույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Human Rights Watch-ը հետաքննել է իրավիճակը, և նրանց զեկույցը եզրակացնում է, որ բռնաբարության զոհը կարող է պատժվել, երբ նա արտահայտվի հանցագործության դեմ։ Մի դեպքում տուժողի պատիժը կրկնապատկվել է բարձրաձայնելու համար, ընդ որում՝ դատարանը բռնության է ենթարկել նաև տուժողի փաստաբանին՝ հասնելով նրան, որ բռնագրավել է նրա մասնագիտական ​​լիցենզիան[8]։

Սակայն ընդունվել է նաև, որ շարիաթի օրենքները, որոնք պատժում են բռնաբարողներին[9], հիմք են հանդիսանում երկրի իրավական համակարգի համար։

2009 թվականին Saudi Gazette-ը հաղորդել է, որ 23-ամյա չամուսնացած կինը դատապարտվել է մեկ տարվա ազատազրկման և մտրակի 100 հարվածի՝ այն բանից հետո, երբ դատավորը հրաժարվել է հավատալ, որ նա բռնաբարվել է։ Այս կինը ենթարկվել է խմբակային բռնաբարության, հղիացել և փորձել (անհաջող) ընդհատել հղիությունը։ Մտրակահարումը հետաձգվել է մինչև ծննդաբերությունը[10]։

Սաուդյան Արաբիայում խիստ անհավասարակշիռ են նաև բռնաբարության դեպքերի համար նախատեսված պատիժները։ Օրինակ՝ 2013 թվականի փետրվարին սաուդցի մի քարոզիչ բռնաբարել, խոշտանգել և սպանել է իր հինգամյա դստերը։ Նա դատապարտվել է ութ տարվա ազատազրկման, մտրակի 800 հարվածի և դիյայի՝ մեկ միլիոն ռիալի (270,000 ԱՄՆ դոլար), որը պետք է վճարվի աղջկա մորը՝ նրա նախկին կնոջը[11]։ Դրան հակադրվում է Պակիստանի երկու քաղաքացիների դեպքին, որոնց պետությունը գլխատել է բռնաբարության համար դատապարտվելուց հետո[12]։

Քատիֆի բռնաբարության գործը լայնորեն հրապարակվել է որպես խմբակային բռնաբարության դեպք։ Զոհերը Քատիֆից (Արևելյան նահանգ, Սաուդյան Արաբիա) շիա դեռահաս աղջնակն ու նրա տղամարդ ուղեկիցն էին, որոնք 2006 թվականի կեսերին առևանգվել և խմբակային բռնաբարության են ենթարկվել Սաուդյան Արաբիայի յոթ բնակիչների կողմից։ Սաուդյան Արաբիայի շարիաթի դատարանը նրանցից չորսին դատապարտել է տարբեր ժամկետների՝ մտրակի 80-1000 հարվածի և մինչեւ տասը տարվա ազատազրկման։ Դատարանը երկու տուժողներին դատապարտել է նաև 6 ամսվա ազատազրկման և մտրակի 90-ական հարվածի` կայանված մեքենայում «մի տղամարդու հետ միայնակ մնալու համար, ով հարազատ չէ»։ 2007 թվականի վերջին վերաքննիչ դատարանը կրկնապատկեց զոհերի դատավճիռները՝ որպես պատիժ միջազգային մամուլում այս իրադարձությունը լայնորեն լուսաբանելու համար, որը վերաբերում էր Սաուդյան Արաբիայի Թագավորությունում կանանց հանդեպ վերաբերմունքին և Սաուդյան Արաբիայի դատական պրակտիկային։ 2007 թվականի դեկտեմբերին Սաուդյան Արաբիայի թագավոր Աբդալլան պաշտոնապես ներում շնորհեց երկու զոհերի՝ վկայակոչելով իր վերջնական իրավասությունը՝ վերանայելու «հայեցողական» պատիժները՝ հօգուտ հանրային բարօրության, չնայած ներումը չէր արտացոլում սաուդյան արդարադատության համակարգի կամ դատավճիռների արդարության նկատմամբ վստահության որևէ պակաս[13]։

Սաուդյան Արաբիայի արդարադատության նախարարությունը հայտարարել է, որ բռնաբարության փաստը չի կարող ապացուցվել, քանի որ չկան վկաներ, իսկ հոգեթերապևտները հրաժարվել են իրենց նախնական խոստովանություններից, որոնք արել են հարցաքննության ժամանակ։ Փաստաբան Աբդուլազիզ Ալ-Քասեմի խոսքով, որը չի մասնակցել այդ գործին, շարիաթը (Իսլամական իրավունք) թույլ է տալիս մեղադրյալներին հերքել ստորագրված խոստովանությունները։ Մեղավոր ճանաչվելու դեպքում պատիժը հնարավոր է, բայց այն մեղմվում է[14]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Peters, R. (2012). «Zinā or Zināʾ». In P. Bearman; Th. Bianquis; C.E. Bosworth; E. van Donzel; W.P. Heinrichs (eds.). Encyclopaedia of Islam (2nd ed.). Brill. doi:10.1163/1573-3912_islam_SIM_8168.
  2. Naimul Karim. «Which countries carry the death penalty for rape?». news.trust.org. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 1-ին.
  3. James Sheptycki; Ali Wardak; James Hardie-Bick (2005). Transnational and Comparative Criminology. Routledge Cavendish. էջ 95. ISBN 1-904385-05-2.
  4. S., S. Harrendorf,M. Heiskanen (2010). United Nations Office on Drugs And Crime(UNODC) (PDF). HEUNI Publication. էջ 39. ISBN 978-952-5333-787.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  5. Haddad, Mais (2017 թ․ մայիսի 10). «Victims of Rape and Law: How the Laws of the Arab World Protect Rapists, Not Victims». JURIST. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 7-ին.
  6. Tønnessen, Liv (2016). «Women's Activism in Saudi Arabia: Male Guardianship and Sexual Violence». CMI Report (անգլերեն). R 2016:1.
  7. «Saudi Arabia: Forthcoming Penal Code Should Protect Rights». Human Rights Watch (անգլերեն). 2022 թ․ ապրիլի 29. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 7-ին.
  8. «Saudi Arabia: Rape Victim Punished for Speaking Out». HRW. 2007.
  9. Wolf, Leslie F. (2016 թ․ դեկտեմբերի 10). «Leslie F. Wolf; Sexual Violation in Islamic Law: Substance, Evidence, and Procedure By HINA AZAM». Journal of Islamic Studies. doi:10.1093/jis/etw060.
  10. Shabrawi, Adnan. «Girl gets a year in jail, 100 lashes for adultery». The Saudi Gazette. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
  11. «Fayhan al-Ghamdi, Saudi Preacher, Sentenced To 8 Years, 800 Lashes For Raping, Killing Daughter». Huffington Post. 2013.
  12. «Two Pakistanis beheaded in Saudi for rape». The Independent. 2010.
  13. «Saudi King Pardons Rape Victim Sentenced to Be Lashed, Saudi Paper Reports». The New York Times. 2007 թ․ դեկտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 14-ին.
  14. «Rape case calls Saudi legal system into question». Today News. Associated Press. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]