Բողոքի ակցիաներ ընդդեմ SOPA-ի և PIPA-ի
Բողոքի ակցիաներ ընդդեմ SOPA-ի և PIPA-ի, 2012 թվականի հունվարի 18-ին ԱՄՆ Կոնգրեսում քննարկվող «Stop Online Piracy Act» (անգլ. թարգմանաբար՝ «Առցանց ծովահենության դադարեցման մասին օրենք», SOPA) և «Protect Intellectual Property Act» (անգլ. թարգմանաբար՝ «Մտավոր սեփականության պաշտպանության մասին օրենք», PIPA) օրինագծերի հակառակորդների ձեռնարկած բողոքի գործողությունների շարք։ Բողոքի ակցիաների հիմնական պատճառն է եղել ԱՄՆ-ի սահմաններից դուրս հեղինակային իրավունքների խախտման կանխման միջոցների խստացմանն ուղղված առաջարկված օրենքների ձևակերպումը։ Ցուցարարների կարծիքով՝ այդ օրենքների որոշ դրույթներ չափազանց խիստ են կամ լղոզված, և դրանց կիրառումը գործնականում կարող է լուրջ վնաս հասցնել համացանցում խոսքի ազատությանը, համացանցային համայնքին և այն կայքերին, որոնց նյութերը ստեղծվում են այցելուների կողմից։
Ի նշան SOPA-ի և PIPA-ի դեմ բողոքի, որոշ կայքեր, ինչպիսիք են Վիքիպեդիայի անգլերեն բաժինը, Mojang AB-ն[1] և reddit սոցիալական լրատվական կայքը, 12-ից մինչև 24 ժամ տևողությամբ ժամանակահատվածներով անջատել են իրենց էջերի հասանելիությունը։ Այլ կայքեր, օրինակ՝ Գուգլը, Մոզիլան և Վիքիպեդիայի այլ լեզուների որոշ բաժինները, իրենց կայքէջերում վահանակներ են տեղադրել, որոնք բողոք են հայտնում օրինագծերի դեմ և այցելուներին կոչ են անում համապատասխան միջոցներ ձեռնարկել ԱՄՆ Կոնգրեսի կողմից SOPA-ի և PIPA-ի ընդունումն արգելափակելու համար[2]։
Օրինագծերի դեմ են արտահայտվել նաև մի շարք խոշոր ՏՏ ընկերություններ, այդ թվում՝ Թվիթթերը, Ֆեյսբուքը, Իբէյը, Կասպերսկու լաբորատորիան[3]։
Վիքիպեդիայի բողոքի պատճառներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպեդիայի հիմնադիր Ջիմմի Ուելսի կարծիքով՝ օրենքը, որը պատրաստվում են ընդունել ԱՄՆ-ի իշխանությունները, սպառնալիքի տակ է դնելու ամբողջ համացանցի ապագան և ազատությունը։
Այլ լեզվական բաժիններն աջակցել են անգլերեն բաժնի գործադուլին՝ տեղեկատվական վահանակներ հրապարակելով։ Անգլերեն Վիքիպեդիայի էջերում բողոքի մասին հաղորդագրությունը տեսել է ավելի քան 162 միլիոն մարդ[4]։
Հետևանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անգլերեն Վիքիպեդիայի գործադուլը մամուլում լայնորեն լուսաբանվել է ABC Australia[5], CBC[6], BBC[7], der Spiegel[8], Le Figaro[9], Le Monde[10], Libération[11], Fox News[12], The Guardian[13], Menafn[14], News Limited[15], Sky News[16], The Age[17], The Hindu[18], The New York Times[19][20], The Washington Post[21], The Wall Street Journal[22] և The Times of India[23] ընկերությունների կողմից։
Հաջորդ օրը 100 սենատորներից 18-ը, ներառյալ օրինագծի 11 հովանավորները, հայտարարել են, որ այլևս չեն աջակցում օրինագծին, ինչը գործնականում անհնար է դարձնում Կոնգրեսի կողմից դրա ընդունումը[24]։
Մասնակիցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մոզիլան, Թվիթթերը, Ֆեյսբուքը, Իբէյը, Քրեգսլիստը, ՎորդՊրեսը, Reddit-ը, Electronic Frontier Foundation-ը, Գրինփիսը, Ազատ ծրագրային ապահովման հիմնադրամը, Uncyclopedia-ն, Wired-ը, Flickr-ը, Ամերիկացի թվային հանրային գրադարանը և մի շարք այլ հայտնի համացանցային կայքեր հանդես են եկել SOPA-ի և PIPA-ի դեմ։
Բողոքի ակցիայում մասնակցություն ունեցած որոշ հայտնի ամերիկյան կայքերի գլխավոր էջեր․
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «SOPA, PIPA Blackout Protest: Minecraft Says 'NOPA'» (անգլերեն). International Business Times. 19 января 2012. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 7-ին.
- ↑ «SOPA bill shelved after global protests from Google, Wikipedia and others» (անգլերեն). The Washington Post. 20 января 2012. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 22-ին.
- ↑ Забастовка Википедии(չաշխատող հղում)
- ↑ Thank you Արխիվացված 2018-06-22 Wayback Machine.
- ↑ «Wikipedia to go dark in piracy protest». ABC Australia. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ «Wikipedia to go dark tonight protesting anti-piracy act». CBC. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ «Wikipedia joins web blackout in Sopa Act protest». BBC. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ «Wikipedia schaltet ab — aus Protest». spiegel.de. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ «Google se voile de noir pour protester contre la loi SOPA» (ֆրանսերեն). Le Figaro. 2012 թ․ հունվարի 17. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 19-ին.
- ↑ «Loi antipiratage : Wikipedia va fermer pendant 24 heures». lemonde.fr. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ Sophian Fanen. «Projet de loi Sopa : Internet piqué de grève». liberation.fr. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 19-ին.
- ↑ «Wikipedia to go Dark 24 Hours». Fox News. 2012 թ․ հունվարի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 20-ին.
- ↑ Sweney, Mark (2012 թ․ հունվարի 17). «Wikipedia's blackout looms». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 19-ին.
- ↑ «Wikipedia to shut down in censorship row». Menafn.com. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ «Wikipedia will black out for a whole day.... Oh, the horror». News Limited. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ «Wikipedia Blackout In Anti-Piracy Law Protest». Sky News. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ Wilkins, Georgia. «Anti-piracy protest triggers Wikipedia shutdown». The Age. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ «Wikipedia to go dark against U.S. anti-piracy bill». The Hindu. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ Wortham, Jenna. «Wikipedia to Go Dark on Wednesday to Protest Bills on Web Piracy». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ Wortham, Jenna (2012 թ․ հունվարի 17). «Protest on Web Uses Shutdown to Take On Two Piracy Bills». The New York Times. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ Bell, Melissa. «Wikipedia blackout coming Jan. 18, says co-founder Jimmy Wales». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ «Wikipedia Plans Blackout Over Piracy Bill — WSJ.com». The Wall Street Journal. Нью-Йорк: Dow Jones. 2012 թ․ հունվարի 17. ISSN 0099-9660. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ «Wikipedia to shut down for 24 hours — The Times of India». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ Tassi, Paul (2012 թ․ հունվարի 19). «Internet Blackout Causes 18 Senators to Flee from PIPA». Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 19-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Վիքիպեդիան գործադուլ է հայտարարել Արխիվացված 2012-01-20 Wayback Machine
- Wikipedia begins blackout in protest against US anti-piracy laws (անգլ.)
- Wikipedia blackout: 24-hour strike against SOPA, PIPA is on (անգլ.)
- Stupid High School Kids (and Teachers) Freak Out Over Wikipedia Blackout (անգլ.)
- Getting around the Wikipedia blackout Արխիվացված 2012-01-21 Wayback Machine (անգլ.)
- Google joins Wikipedia 'day of darkness' protest — but is it a blackout after all? (անգլ.)
- Why is Wikipedia offline and what is SOPA? (անգլ.)
- How to get around today’s Wikipedia blackout (անգլ.)