Բոգոտա

Քաղաք
Բոգոտա
իսպ.՝ Bogotá
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Կոլումբիա
Ներքին բաժանում	Usaquén, Chapinero, Santa Fe, San Cristóbal, Usme, Tunjuelito, Bosas, Kennedy, Fontibón, Engativá, Suba, Barrios Unidos, Teusaquillo, Los Mártires, Antonio Nariño, Puente Aranda, La Candelaria, Rafael Uribe Uribe, Ciudad Bolívar և Sumapaz
Քաղաքապետ	Սամուել Մորենո Ռոխաս
Հիմնադրված է	1538 օգոստոսի 6 թ.
Մակերես	1775,98 կմ²
ԲԾՄ	2640 մ
Կլիմայի տեսակ	ծովային
Պաշտոնական լեզու	Իսպաներեն
Բնակչություն	7 307 335 մարդ (2009)
Խտություն	11071 մարդ/կմ²
Ագլոմերացիա	8 566 926
Ժամային գոտի	UTC-5
Հեռախոսային կոդ	1
Փոստային ինդեքսներ	11
Ավտոմոբիլային կոդ	BOG
ISO 3166-2	CO-DC
Պաշտոնական կայք	bogota.gov.co
Բոգոտա Վիքիպահեստում

Բոգոտայի համայնապատկերը /քաղաքը Հարավային Ամերիկայում մեծությամբ երրորդն է՝ Սան Պաուլուից և Լիմայից հետո/

Քաղաքի գործարար կենտրոնը

Բոլիվարի հրապարակը Բոգոտայում

Museo del Oro-ն

Virgilio Barco հանրային գրադարանը

Nuestra Señora de Lourdes եկեղեցին

Բոգոտա (Սանտա ֆե դե Բոգոտա, իսպ.՝ Santafé de Bogotá), Կոլումբիայի մայրաքաղաքը, Կունդինամարկա դեպարտամենտի վարչական կենտրոն և երկրի խոշորագույն քաղաքը։ Տարածքը՝ 1775 կմ²։ Այն գտնվում է Արևելյան Կորդլիերների արևմտյան մասում, ծովի մակարդակից 2160 մ բարձրության վրա։

Հակիրճ տեղեկատվություն

Բոգոտան (Իսպաներեն արտասանություն՝ [boɣoˈta] ( )), պաշտոնապես՝ Bogotá, Distrito Capital, հապավված՝ Bogotá, D.C., նախկինում (1991-2000 թթ.) պաշտոնապես անվանվել է Santafé/Santa Fé de Bogotá վարչականորեն համարվում է մայրաքաղաքային օկրուգ, թեև հաճախ սխալմամբ համարում են Կունդինամարկա մարզի մի մասը: Երկրի քաղաքական, տնտեսական, վարչական, արդյունաբերական, մշակութային, մարզական կենտրոնն է:

Հիմնադրվել է որպես Գրենադայի Նոր Թագավորության մայրաքաղաք՝ իսպանացի կոնկիստադոր Գոնսալո Խիմենես դե Քեսադայի կողմից, տեղաբնիկ մուիսկա ցեղի դեմ ռազմական ծանր արշավանքից հետո՝ 1538 թվականի օգոստոսի 6-ին: Տեղացիների կողմից այդ նույն վայրում նախկինում կառուցված բնակավայրը կոչվել է Բակատա Bacatá, որը հնդկացիական չիբչա ցեղի լեզվով նշանակում է Անդերի տիրուհի: Իսկ եթե հաշվի առնենք, որ Անդեր բառը այմարա ցեղի լեզվով նշանակում է Շողշողացող լեռներ, Բոգոտայի լրիվ անվանումը տեղացիների բարբառով կնշնակի Շողշողացող լեռների տիրուհի: 1819 թվականի օգոստոսի 7-ին՝ Բոյակայի ճակատամարտից հետո, Բոգոտան դարձել է անկախություն նվաճած Գրան Կոլումբիայի մայրաքաղաքը: Իսպանական գաղութային կայսրությունից Նոր Գրենադա փոխարքայության անկախացումից ի վեր, երբ սկիզբ դրվեց ներկայիս Կոլումբիայի կազմավորմանը, Բոգոտան մնացել է այդ տարածաշրջանի մայրաքաղաքը:

Բոգոտայում են գտնվում Կոլումբիայի օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանությունների գլխավոր մարմինների՝ երկրի նախագահի, կառավարության, Կոլումբիայի Կոնգրեսի, Գերագույն դատարանի, Սահմանադրական դատարանի, Պետական խորհրդի շենքերը: Կոլումբիական մյուս քաղաքների շարքում Բոգոտան առանձնանում է իր ֆինանսատնտեսական հզորությամբ, ազգային ու միջազգային ընկերությունների համար գրավչությամբ, մարդկային որակյալ կապիտալով, գործարար ակտիվությամբ և դարձել է երկրի ֆինանսական ու առևտրական սիրտը:Այստեղ է Կոլումբիայի և Անդյան բնական տարածաշրջանի ֆինանսական գլխավոր շուկան: Բոգոտան դարձել է Կոլումբիայում և ընդհանրապես Լատինական Ամերիկայում օտարերկրյա ուղղակի ներդրումներ ապահովող նախագծերի նշանակետը: Այստեղ է ստեղծվում երկրում արտադրվող համախառն ներքին արդյունքի մոտավորապես մեկ քառորդ մասը (24.7%-ը):

Քաղաքի միջազգային օդանավակայանը, որ մուիսկա ցեղի ավանդազրույցներից մեկի հիման վրա անվանակոչվել է Էլդորադո (Ոսկե երկիր), ողջ Լատինական Ամերիկայում բեռնաշրջանառությամբ զբաղեցնում է առաջին, ուղևորաշրջանառությամբ՝ երրորդ տեղը: Բոգոտայում են գտնվում երկրի բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների, գիտահետազորական կենտրոնների մեծագույն մասը, բազմաթիվ մշակութային օջախներ՝ թատրոններ, գրադարաններ, թանգարաններ, որոնցից Museo del Oro-ն (Ոսկու թանգարանը) առանձնակի է և ունի մեծ կարևորություն: Բոգոտան 2014 թվականին աշխարհի քաղաքների ցուցիչում (Global Cities Index) դասվել է 52-րդ տեղում և GaWC-ի կողմից համարվել ու համարվում է "Alpha " տիպի գլոբալ քաղաք:

Բոգոտայում բնակվում է մոտ 7 միլիոն մարդ՝ երկրի ամբողջ բնակչության 1/6 մասը։

Տես նաև

• Կոլումբիայի քաղաքներ
• Կոլումբիայի վարչական բաժանում

Գրականություն

• Gonzalo Correal Urrego|Correal Urrego]] |first=Gonzalo | year=1990 |title=Evidencias culturales durante el Pleistocene y Holoceno de Colombia – Cultural evidences during the Pleistocene and Holocene of Colombia |journal=Revista de Arqueología Americana |volume=1 |pages=69–89 |url=http://peru.inka.free.fr/Runapacha/pleiscol.pdf |language=es |accessdate=2016-07-08}}
• List of Muisca research institutes|Argüello García]] |first=Pedro María |year=2015 |type=PhD |title=Subsistence economy and chiefdom emergence in the Muisca area. A study of the Valle de Tena (PhD) |url=http://d-scholarship.pitt.edu/24491/1/Arguello_P._Subsistence_economy.pdf |publisher=University of Pittsburgh |pages=1–193 |accessdate=2016-07-08}}
• List of Muisca research institutes|Francis]] |first=John Michael |year=1993 |title="Muchas hipas, no minas" The Muiscas, a merchant society: Spanish misconceptions and demographic change (M.A.) |type=M.A. |publisher=University of Alberta |pages=1–118 |accessdate=2016-07-08}}
• Jago Cooper|Cooper]] |first=Jago |last2=Langebaek |first2=Carl Henrik |year=2013 |title=The Lost Kingdoms of South America – Episode 3 – Lands of Gold |url=https://www.youtube.com/watch?v=_sovvzUAVoA |accessdate=2016-07-14}}
• Jorge Gamboa Mendoza|Gamboa Mendoza]] |first=Jorge |year=2016 |title=Los muiscas, grupos indígenas del Nuevo Reino de Granada. Una nueva propuesta sobre su organizacíon socio-política y su evolucíon en el siglo XVI – The Muisca, indigenous groups of the New Kingdom of Granada. A new proposal on their social-political organization and their evolution in the 16th century |url=https://www.youtube.com/watch?v=NAJ-EM5h4N0 |publisher=Museo del Oro |format=video |language=es |accessdate=2016-07-08}}
• List of Muisca research institutes|Boada Rivas]] |first=Ana María |year=2006 |title=Patrones de asentamiento regional y sistemas de agricultura intensiva en Cota y Suba, Sabana de Bogotá (Colombia) – Regional settlement patterns and intensive agricultural systems in Cota and Suba, Bogotá savanna (Colombia) |url=http://www.pitt.edu/~ccapubs/books/br079.html |isbn=9789589515389 |publisher=Banco de la República |pages=1–181 |language=es |accessdate=2016-07-08}}
• Sylvia M. Broadbent|Broadbent]] |first=Sylvia M |year=1968 |title=A prehistoric field system in Chibcha territory, Colombia |journal=Ñawpa Pacha: Journal of Andean Archaeology |issue=1 |volume=6 |pages=135–147 |doi=10.1179/naw.1968.6.1.007}}
• Manuel Arturo Izquierdo Peña|Izquierdo Peña]] |first=Manuel Arturo |year=2014 |title=Calendario Muisca – Muisca calendar |url=https://www.youtube.com/watch?v=ONyePpRcB-8 |format=video |language=es |accessdate=2016-07-08}}

List of Muisca research institutes|Daza]] |first=Blanca Ysabel |type=PhD |year=2013 |title=Historia del proceso de mestizaje alimentario entre Colombia y España – History of the integration process of foods between Colombia and Spain (PhD) |location=Barcelona, Spain | publisher=Universitat de Barcelona |pages=1–494 |language=es |accessdate=2016-07-08}}

• Javier Ocampo López|Ocampo López]] |first=Javier |year=2013 |title=Mitos y leyendas indígenas de Colombia – Indigenous myths and legends of Colombia |location=Bogotá, Colombia |publisher=Plaza & Janes Editores Colombia S.A. |isbn=978-958-14-1416-1 |pages=1–219 |language=es}}
• Javier Ocampo López|Ocampo López]] |first=Javier |year=2007 |title=Grandes culturas indígenas de América – Great indigenous cultures of the Americas |location=Bogotá, Colombia |publisher=Plaza & Janes Editores Colombia S.A. |isbn=978-958-14-0368-4 |pages=1–238 |language=es}}
• Ana María Groot|Groot]] |first=Ana María |year=2014 (2008) |title=Sal y poder en el altiplano de Bogotá, 1537–1640 |publisher=Universidad Nacional de Colombia |pages=1–174 |isbn=978-958-719-046-5 |language=es}}
• List of Muisca research institutes|Francis]] |first=John Michael |year=2002 |title=Población, enfermedad y cambio demográfico, 1537–1636. Demografía histórica de Tunja: Una mirada crítica |journal=Fronteras de la Historia |volume=7 |pages=13–76 |publisher=ICANH}}
• «Богота»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907 
• Столицы стран мира, М., 1967

• Alcaldía Mayor de Bogotá (2001), Observatorio de dinámica urbana (volúmenes 1 y 2). Colección Dinámica Urbana, Departamento Administrativo de Planificación, Bogotá. ISBN 978-958-96917-7-9
• Álvarez, Carlos Gustavo (2002), Bogotá de memoria. EPM, Bogotá. ISBN 978-958-33-4213-4
• Arias, Jimmy (2000), Crónicas bogotanas. Alcaldía Mayor, Bogotá. ISBN 978-958-8109-19-0
• Badawi, Halim. "Apuntes para una Biblioteca Imaginaria: Valor patrimonial y situación legal de las bibliotecas de Bernardo Mendel y Nicolás Gómez Dávila". En: Revista de la Escuela Interamericana de Bibliotecología. Medellín: Universidad de Antioquia, 2007. ISSN 0120-0976
• Bohórquez de Briceño, Fabiola (1988), Bibliografía sobre historia de Bogotá. Cámara de Comercio de Bogotá, Bogotá. ISBN 978-0-589-11320-9
• Cortés, Ernesto (1982), El barrio de La Candelaria. Talleres Gráficos, Bogotá
• Corradine Angulo, Alberto (2002), Apuntes sobre Bogotá: historia y arquitectura. Academia Colombia de Historia, Bogotá. ISBN 978-958-8040-28-8
• De la Rosa, Moisés (1938), Calles de Santafé de Bogotá, homenaje en su IV centenario. Ediciones del Concejo, Bogotá.
• Escovar, Alberto, Mariño, Margarita, Peña, César, (2004), Atlas histórico de Bogotá 1538-1910. Editorial Planeta, Bogotá. ISBN 978-958-42-0829-3
• Escovar, Alberto (2002), Bogotá: centro histórico. Ediciones Gamma, Bogotá. ISBN 978-958-9308-95-0
• Fundación Misión Colombia (1998). Historia de Bogotá, Tomo I: Conquista y Colonia. Bogotá: Salvat-Villegas Editores. ISBN 978-958-9138-30-4
• Guzmán Celis, Gilberto (2001), Bogotá: del tranvía al TransMilenio. Editorial Solar, Bogotá. ISBN 978-958-8136-24-0
• Iriarte, Alfredo (1988), Breve historia de Bogotá. Editorial Oveja Negra, Bogotá. ISBN 9789580600787
• Ocampo López, Javier (1994), Historia básica de Colombia. Plaza & Janés Editores, Bogotá. ISBN 978-958-14-0015-7
• Pérgolis, Juan Carlos (1998), Bogotá fragmentada: cultura y espacio urbano a finales del siglo XX. Universidad Piloto de Colombia, Bogotá. ISBN 978-958-601-748-0
• Pulecio Mariño, Enrique (1989), Museos de Bogotá. Villegas Editores, Bogotá. ISBN 978-958-9138-51-9
• Rojas Orozco, Rodrigo (2000), Humedales en la Sabana de Bogotá: una mirada histórica durante los siglos XV a XIX. Alcaldía Mayor, Bogotá. ISBN 978-958-8109-18-3
• Rueda Vargas, Tomás (1946), La sabana de Bogotá. Editorial ABC, Bogotá
• Senado de la República de Colombia (1989), Municipios colombianos. Bogotá: Pama Editores Ltda. ISBN 978-958-9077-02-3
• Varios (1991), El Menú diario Colombiano. Círculo de Lectores, Bogotá. ISBN 978-958-08-0097-2
• Vergara, Carmen Helena (1997), Análisis económico de la educación en Bogotá Distrito Capital. Secretaría de Educación Distrital, Bogotá. ISBN 978-958-33-0673-0

Պատկերասրահ

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Արտաքին հղումներ

• (Իսպաներեն) http://www.bogota.gov.co/ Բոգոտա պաշտոնական կայք
• Bogota Official Tourism guide