Բերտա Կրուպ

Բերտա Կրուպ;
Ծնվել է	մարտի 29, 1886
Ծննդավայր	Էսսեն, Դյուսելդորֆ, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն
Մահացել է	սեպտեմբերի 21, 1957 (71 տարեկան)
Մահվան վայր	Էսսեն, Դյուսելդորֆ, Հյուսիսային Հռենոս-Վեստֆալիա, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Մասնագիտություն	ձեռնարկատեր
Ամուսին	Gustav Krupp von Bohlen und Halbach?
Ծնողներ	հայր՝ Friedrich Alfred Krupp?, մայր՝ Margarethe Krupp?
Երեխաներ	Alfried Krupp von Bohlen und Halbach?, Arnold von Bohlen und Halbach?, Claus von Bohlen und Halbach?, Irmgard Eilenstein?, Berthold von Bohlen und Halbach?, Harald von Bohlen und Halbach?, Waldtraut von Bohlen und Halbach? և Eckbert von Bohlen und Halbach?
	Bertha Krupp von Bohlen und Halbach Վիքիպահեստում

Բերտա Կրուպ (գերմ.՝ Bertha Krupp von Bohlen und Halbach, մարտի 29, 1886(1886-03-29)^[1], Էսսեն, Դյուսելդորֆ, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն - սեպտեմբերի 21, 1957(1957-09-21)^[1], Էսսեն, Դյուսելդորֆ, Հյուսիսային Հռենոս-Վեստֆալիա, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն), գերմանացի արդյունաբերող Կրուպների ընտանիքի անդամ, «Friedrich Krupp AG Hoesch-Krupp» (1902-1943) ընկերության սեփականատերը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բերտան գերմանացի արդյունաբերող Ֆրիդրիխ Կրուպի և նրա կնոջ՝ Մարգարիտայի՝ բարոնուհի ֆոն Էնդեի ավագ դուստրն է։ 1902 թվականին՝ հոր մահից հետո, Բերտան ժառանգել է «Կրուպ» ընկերության գրեթե ամբողջ բաժնետոմսերը, բայց մինչև չափահաս դառնալը ընկերությունը ղեկավարել է մայրը։ Քանի որ այդ ժամանակաշրջանում կնոջ կողմից ընկերության կառավարումն անընդունելի էր համարվում, 1906 թվականին կայսր Վիլհելմ II-ը Բերտային ծանոթացրել է պրուսացի դիվանագետ Գուստավ ֆոն Բոհլեն ունդ Հալբախի հետ։ Նույն տարում Գուստավն ու Բերտան ամուսնացել են։ Ըստ կայսերական հրամանագրի՝ նրանք միավորել են ազգանունները, և ընկերության սեփականատերը պետք է կրեր Կրուպ ազգանունը։ Ամուսնությունից հետո ընկերությունը սկսել է ղեկավարել Գուստավ Կրուպը^[2]։

1934 թվականին, երբ «կոպիտ նորեկ» Ադոլֆ Հիտլերն առաջին անգամ այցելել է Կրուպներին, Բերտան հրաժարվել է հյուրընկալել նրան՝ պատճառաբանելով միգրենը։ Երբ 1935 թվականին Վիլլա Հյուգելում՝ Կրուպների ընտանիքի տանը, առաջին անգամ բարձրացվել է նացիստական դրոշը, Բերտան ասել է ծառային. «Իջիր և տես, թե որքան ներքև ենք ընկել»։

1941 թվականին Գուստավ Կրուպը ինսուլտ է տարել և դարձել անգործունակ, ուստի Բերտան իր ամբողջ ժամանակը նվիրել է ամուսնու խնամքին, իսկ ավագ որդին՝ Ալֆրիդը, ստանձնել է ընկերության կառավարումը^[3]։

Բերտա Կրուպը մնացել է Կրուպների ընկերության սեփականատերը մինչև 1943 թվականի նոյեմբերի 12-ը, երբ Հիտլերն արձակել է «Ֆյուրերի հրամանագիրը «Friedrich Krupp AG»-ի ընտանեկան բիզնեսի մասին», ըստ որի՝ ընկերությունը դարձել է Ալֆրիդի միակ սեփականությունը, իսկ Բերտայի մյուս երեխաներն ու Զիտա ֆոն Մեդինգերը՝ 1940 թվականի հունվարին մահացած Կլաուսի երրորդ որդու այրին, հրաժարվել են ժառանգությունից։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո Բերտան շարունակել է հոգ տանել անկողնային հիվանդ ամուսնու մասին, իսկ ընտանեկան գործերը տնօրինում էր չորրորդ որդին՝ Բերտոլդը, քանի որ Ալֆրիդ Կրուպը Նյուրնբերգյան դատավարության ժամանակ դատապարտվել էր 12 տարվա ազատազրկման, սակայն ազատ է արձակվել ժամանակից շուտ՝ 1951 թվականին։

Բարեգործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1921 թվականին Բերտա և Գուստավ Կրուպները Էսսեն քաղաքում սեփական միջոցներով ծննդատուն են բացել՝ Կրուպների ընկերության այն աշխատակիցների համար, որոնք որոշակի պատճառներով չէին կարողանում բուժօգնություն ստանալ այլ հիվանդանոցներում։ Հաստատությունը բացելու շարժառիթը բուժքրոջ անփութության պատճառով նրանց երեք ամսական որդու՝ Առնոլդի մահն էր։

1950-ականների կեսին Սուրբ Ֆրանցիսկոսի ժամանման առիթով Բերտան Էսսենում հողակտոր է նվիրաբերել եկեղեցու կառուցման նպատակով։ Շինարարությունը սկսվել է 1956 թվականին։ Նվիրաբերման մասին վկայում է զանգակատան քարին գրված արձանագրությունը։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ձիթենու լեռան խաչ՝ Երուսաղեմի հոսպիսին 10000 նամականիշ նվիրելու համար
Էսսեն քաղաքի պատվավոր քաղաքացու կոչում - զրկվել է 1946 թվականին

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Munzinger Personen (գերմ.)
↑ «EL ARMA SECRETA DE LA PRIMERA GUERRA MUNDIAL» (PDF).
↑ «FRAU KRUPP DIES IN GERMANY AT 7l; Ex-Head of Munition Works Was Bertha for Whom Big Gun of '18 Was Named».

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Triana, J. Ruiz, J. The secret weapon of the great war, Revista Cubana de Física, 35(1) 2018, ISSN 0253-9268, p. 60-66.
William Manchester The Arms of Krupp: The Rise and Fall of the Industrial Dynasty that Armed Germany at War. — March 4, 2003. — Back Bay Books, 2003. — С. 992. — ISBN 0-316-52940-0

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կենսագրությունը ThyssenKrupp-ում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բերտա Կրուպ» հոդվածին։

[_864c8a3501b30dc3-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Munzinger Personen (գերմ.)

[2] «EL ARMA SECRETA DE LA PRIMERA GUERRA MUNDIAL» (PDF).

[3] «FRAU KRUPP DIES IN GERMANY AT 7l; Ex-Head of Munition Works Was Bertha for Whom Big Gun of '18 Was Named».

[1]

[2]

[3]