Բահաուլլա
 |
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
Նշում`[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բահաուլլայի օրիգինալ նկարը պահվում է միայն Բահայի միջազգային արխիվում, Հայֆա քաղաքում: Այն կարող են տեսնել միայն ուխտագնացները: Ինտերտետում շրջանառվող նկարը կեղծ է:
Բահաուլլան[1][2] (Միրզա Հուսեյն Ալի)՝ Բահայի հավատի հիմնադիր, (նոյեմբերի 12, 1817[3][4][5], Թեհրան, Ղաջարական Պարսկաստան - մայիսի 29, 1892[3][4], Աքքա, Beirut Vilayet, Օսմանյան կայսրություն): Նրա հայրը շահի պալատի նախարարն էր։ 1844թ-ին Բահաուլլան ընդունեց Բաբի (Բահաուլլայի նախակարապետը) հրովարտակը և դարձավ նրա գործի ամենաեռանդուն պաշտպանը։ Պարսկաստանի հոգևորականությունը, չընդունելով Բաբի կողմից հռչակած նոր հավատը, սկսեց հետապնդել Բաբի հետևորդներին։ 1852 թ-ին Բահաուլլան ձերբակալվեց և շղթայվեց Թեհրանի Սիյահ-Չալ բանտում[6], որտեղ նա տեսիլք ունեցավ, որի մասին ավելի ուշ ասել է․
՛՛Մի գիշեր բոլոր կողմերից հնչեցին այս վեհ խոսքերը. ՛՛Հիրավի մենք քեզ կդարձնենք անպարտելի ինքդ քո մեջ քո գրչում։ Մի տխրիր քեզ բաժին ընկածից և մի երկյուղիր, քանզի դու անվտանգության մեջ ես։ Շուտով Աստված կբարձրացնի երկրի գանձերը` մարդկանց, ովքեր քեզ կօգնեն քո միջոցով և քո անվան միջոցով, որով Աստված արթնացրել է նրան ընդունողների սրտերը՛՛:
Բանտարկությունից չորս ամիս անց, Բահաուլլան արտաքսվեց Բաղդատ։ Բաղդատում նրա հռչակը տարածվեց և Պարսկաստանի կառավարությունը՝ հոգևորականների ճնշման տակ, պահանջեց Օսմանյան կայսրությունից արտաքսել նրան էլ ավելի հեռու։ 1863թ ապրիլին նախքան Բաղդադից հեռանալը Բահաուլլան տասներկու օր Ռիզվան այգում անցկացրեց, որը գտնվում էր քաղաքից դուրս։ Այնտեղ բազմաթիվ այցելուներ էին եկել նրան հրաժեշտ տալու համար։ Այս այգում Բահաուլլան հռչակեց, որ այս դարաշրջանի Աստվածահայտնությունն է և սկիզբ դրեց Բահայի հավատին։
Բահաուլլայի հաջորդ աքսորավայրը Կոստանդնուպոլիսն էր, իսկ ավելի ուշ` Ադրիանուպոլիսը, երկու քաղաքն էլ այսօր Թուրքիայի տարածքում են գտնվում։ 1868թ բանտարկյալ ու աքսորյալ Բահաուլլան Ադրիանուպոլիսից նամակներ էր գրում աշխարհի թագավորներին ու կառավարիչներին` կոչ անելով նրանց, որպեսզի հետևեն արդարությանը և օգտագործեն իրենց իշխանությունը` աղքատությանը և պատերազմին վերջ դնելու համար։
Այնուհետև նա աքսորվեց Աքքա[7] բանտ քաղաքը։ Իր կյանքի վերջին տարիների ընթացքում նա ապրում էր քաղաք-բանտի պատերից դուրս գտնվող Բահջի առանձնատանը։ 1892 թվականի մայիսին Բահաուլլան հեռացավ այս աշխարհից[8]։ Նրա մարմինը հանգիստ է գտել Բահջիում, որն այժմ շրջապատված է գեղեցիկ այգիներով։ Այն աշխարհի բոլոր բահայիների համար ամենասուրբ վայրն է։ Աքքա և Հայֆա քաղաքը Բահայի համաշխարհային համայնքի հոգևոր և վարչական կենտրոններն են։
Իր կյանքի ընթացքում Բահաուլլան գրել է ավելի քան հարյուր հատոր գրքեր, որոնք համարվում են Բահայի հավատի Սուրբ գրվածքները։
2017թ նկարահանվել է ՛՛Լույս աշխարհին՛՛ վավերագրական ֆիլմը։ Այն պատմում է Բահաուլլայի կյանքի մասին[9]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- The Story of Baha'u'llah: Promised One of All Religions: by Druzelle Cederquist
- Gleanings from the Writings of Bahá’u’lláh: by Bahaullah
- Call to Remembrance: by Baha'u'llah
- “The Life of Baha’u’llah”: by Melissa Charepoo
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Bahá’u’lláh | What Bahá’ís Believe»։ www.bahai.org։ Վերցված է 2019-07-30
- ↑ «Baha’i Faith | Definition, History, & Facts»։ Encyclopedia Britannica (անգլերեն)։ Վերցված է 2019-07-30
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
- ↑ AlKindi
- ↑ «Bahá'u'lláh» (անգլերեն)։ 2019-07-28
- ↑ «Bahá’u’lláh arrives in the Holy Land - The Life of Bahá'u'lláh»։ www.bahaullah.org։ Վերցված է 2019-07-30
- ↑ «Հայաստանի Բահայի համայնքի պաշտոնական վեբ կայք»
- ↑ (հայերեն) Լույս աշխարհին, (Light to the World), https://www.youtube.com/watch?v=EgIc2T0bjFM, վերցված է 2019-07-30