Արփի Վարդումյան

Արփի Վարդումյան
Ծնվել է	մայիսի 11, 1948(1948-05-11) (75 տարեկան)
Ծննդավայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Կրթություն	Կոստանտին Սարաջևի անվան երաժշտական դպրոց, Սայաթ-Նովայի անվան երաժշտական դպրոց, Երևանի միջնակարգ մասնագիտական երաժշտական դպրոց Չայկովսկու անվան և Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա
Մասնագիտություն	երաժշտագետ
Անդամություն	Հայաստանի կոմպոզիտորների միություն

Արփի Դերենիկի Վարդումյան (մայիսի 11, 1948(1948-05-11), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ երաժշտագետ։ Հայաստանի կոմպոզիտորների միության անդամ։

Կենսագրություն

Արփի Վարդումյանը ծնվել է 1948 թվականի մայիսի 11-ին, Երևանում։ Սովորել է Երևանի Սարաջևի անվան և Սայաթ-Նովայի անվան երաժշտական դպրոցների դաշնամուրային բաժնում, Չայկովսկու անվան միջնակարգ երաժշտական մասնագիտական դպրոցի տեսական բաժնում, 1967-1972 թվականներին՝ Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի երաժշտության պատմության և տեսության բաժնում, դիպլոմային աշխատանքի թեման՝ «Միջնադարյան Հայաստանի երաժշտական գործիքները»։

Աշխատանքային գործունեություն

1974 թվականից Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում աշխատում է որպես գիտաշխատող։ Գիտական աշխատությունների, հոդվածների և գրախոսությունների։ Կոնսերվատորիայում սովորելուն զուգահեռ թղթակցել է մի շարք հայագիտական պարբերականների ու լրագրերի, մասնավորապես գրախոսել-լուսաբանել հատկապես հոգևոր երաժշտության պատմության ասպարեզում լույս տեսած հիմնարար աշխատություններ։ Երևանյան համերգների մասին Վարդումյանի երաժշտագիտական հոդվածները տպագրվել են «Հայրենիքի ձայն», «Գրական թերթ», «Ավանգարդ», «Հայաստանի Հանրապետություն», «Երեկոյան Երևան», «Ազգ», «Զարթոնք», «Շողակն», «Քրիստոնյա Հայաստան», «Արվեստ», «Երաժշտական Հայաստան», «Հայացք Երևանից», «Ազդարար Հնդկաստանի» ամսագրերում ու թերթերում։

Աշխատել է Լուսինե Զաքարյանի հոգևոր երգացանկի հարստացման ուղղությամբ, Մատենադարանում պահվող Նոր հայկական ձայնագրության համակարգով գրառված հոգևոր երգերի մատյաններից Խորեն Պալյանի խնդրանքով եվրոպական նոտաների փոխադրելով բազմաթիվ շարականներ ու տաղեր։ Համագործակցել է նաև երգչուհի Աննա Մայիլյանի հետ՝ հանդես գալով որպես նրա գիտական խորհրդատու և CD-ների տեքստերի համահեղինակ ու խմբագիր։

Մասնակցել և զեկույցներով հանդես է եկել 1997 թվականին Օշականում հիմնադրված Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց Դպրատանը տեղի ունեցող «Մաշտոցյան ընթերցումներ» հայագիտական ամենամյա գիտաժողովներին։

Անդամակցություն

• Հայաստանի Բյուզանդագետների ասոցիացիայի անդամ

Հրատարակված աշխատություններ

Հեղինակ է մի շարք գիտական հրապարակումների.

• «Մինաս Բժշկյանը և Նոր հայկական ձայնագրությունը», Պատմա-Բանասիրական Հանդես (ՊԲՀ), 1981, N 3
• «M. Bžškean et la notation musicale Arménienne modern»,Revue des Etudes Arménienne (REA), Tome XVII, Paris, 1983
• «Վիեննայի մատենադարանի “Մատեան երաժշտականութեան” ձեռագիրը որպես ուշ միջնադարյան երաժշտագիտական-թարգմանական աշխատություն», Բանբեր Մատենադարանի (ԲՄ), հ. 16, 1994
• «The Contribution of Komitas Vardapet to the Study of Kurdish Music», Йаде Дуст (Сборник статей), Երևան, 1999
• «Հ. Մինաս Բժշկեան, Երաժշտութիւն. (աշխ. Արամ Քերովբեանի), Երեւան, 1997» գրքի գրախոսությունը, ՊԲՀ, 1-2, 1998
• Minas Bzhshkian. Erazhshtut‘iwn vor e hamarot teghekut‘iwn erazhshtakan skzbants‘ elewejut‘eants‘ eghanakats‘ ew nshanagrats‘ khazits, 1815 (Music, A Brief Overview of the Musical Theory of Modulations and Khaz Notations, 1815). Ed. by A. K‘erovpyan. Erevan, “Girk” Hratarakch‘ut‘iwn, 1997, Journal of the Society for Armenian Studies (JSAS), Vol. 13, 2003-2004 (գրախոսություն)
• 2000 թ-ից ի վեր, երբ Երևանում Գիտությունների Ազգային Ակադեմիան նշեց Մխիթարյան Միաբանության հիմնադրման 300-ամյակը, որին Արփի Վարդումյանը մասնակցեց Մխիթար Սեբաստացու երաժշտական գործունեությունը լուսաբանող զեկույցով, Վենետիկի Սուրբ Ղազար կղզում հրատարակվող «Բազմավէպ» հայագիտական հանդեսը գրեթե ամեն տարի լույս է ընծայել նրա հետևյալ երաժշտագիտական հոդվածները.
• «Մխիթար Սեբաստացին որպէս Մխիթարեան միաբանութեան երաժշտական աւանդոյթի հիմնադիր», Բազմավէպ, 2001
• «Խորհրդածութիւններ Կոմիտաս վարդապետի բեռլինեան աւարտաճառի շուրջ», Բազմավէպ, 2002
• «Գրիգոր Նարեկացու երաժշտական ժառանգութիւնը», Բազմավէպ, 2003
• «Գրիգոր Նարեկացու տաղերի նորայայտ եղանակները» Բազմավէպ, 2004
• «Ուշ միջնադարեան երաժշտութեան Վենետիկի դպրոցն ըստ Հայր Ղեւոնդ վրդ. Տայեանի Ձայնագրեալ Շարակնոցի», Մասն Ա, 2005, և նույնի՝ Մասն Բ, 2006 և 2007
• «Երաժշտաբուժութեան մասին պատկերացումները հայոց մէջ», Բազմավէպ, 2007
• «Համբարձում Լիմոնճեան (Կեանքը եւ գործը, 1768-1839)», Բազմավէպ, 2009
• «Հայր Իգնատիոս Կիւրեղեանի երաժշտական գործունէութիւնը», Բազմավէպ, 2010

Հոդվածներ Բեյրութում լույս տեսնող «Հայկազեան Հայագիտական Հանդէս»-ում (ՀՀՀ)

• «Հայոց միջնադարեան ձեռագրերը երաժշտաբուժութեան մասին (ակնարկներ)», ՀՀՀ, 2012
• Գրախօսութիւն. «Հենրիկ Բախչինեան, Շարականի գրապատմական ուղին (5-14-րդ դարեր)», ՀՀՀ, 2013
• «Աստղագիտության և երաժշտության աղերսները միջնադարյան Հայաստանում». Աստղագիտության կապն այլ գիտությունների, մշակույթի և հասարակության հետ՝ Հայկական Աստղագիտական Ընկերության XIII տարեկան համաժողովի նյութերի ժողովածու, Բյուրական, 2015

Ամսագրային հոդվածներ

• Արփի Վարդումեան, «Այլազգի հետազօտողները Հայկական միջնադարեան երաժշտութեան եւ խազանշանների մասին», «Բազմավէպ», 2016, թիւ 1-2, Վենետիկ – Ս. Ղազար, էջ 270-289։
• Vardumyan Arpi, “Komitas Vardapet and Music-Therapy in Medieval Armenia”, “Fundamental Armenology”, 2015, 1-2, էջ 354-358։
• Arpi Vardumyan, “Armenian Roots of Polish Composer Krzystof Penderecki”, “Fundamental Armenology”, 2016, 1(3), էջ 394-398։
• Arpi Vardumyan, “Foreign Authors about the Art of Komitas and Armenian Music”, “Fundamental Armenology”, 2017, 1(5), էջ 261-265։

Ժողովածուների մեջ հրատարակված հոդվածներ

• Արփի Վարդումյան, «Քյոթահիայի հայերի երաժշտական մշակույթը», Ավանդականը և արդիականը հայոց մշակույթում. Դերենիկ Վարդումյանի ծննդյան 90-ամյակին նվիրված գիտաժողովի նյութերի ժողովածու, Երևան, 2014, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն», էջ 153-160։
• Arpi Vardumyan, “The Musical Culture of Kutahia’s Armenian Community”, UCLA. Armenian Communities of Asia Minor, Volume 13, Historic Armenian Cities and Provinces, MAZDA PUBLISHERS, Costa Mesa, California, Los Angeles, 2014, էջ 195-208։ Արխիվացված 2020-03-23 Wayback Machine
• Արփի Վարդումյան, «Լուսինե և Խորեն», հոդված Սերգեյ Մանվելյանի, «Լուսինե Զաքարյանը ժամանակակիցների հուշերում» ժողովածուի մեջ, Երևան, 2015, էջ 167-172։
• Արփի Վարդումյան, «Օտարազգի հեղինակները հայոց միջնադարյան երաժշտության, հայկական խազանշանների և Կոմիտասի մասին», ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի «Օտարազգի հայագետների ավանդը Հայաստանի հին և միջնադարյան պատմության բնագավառում» գիտաժողովի նյութերի ժողովածուի մեջ, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն», Երևան, 2017, էջ 64-96։(չաշխատող հղում)
• Արփի Վարդումյան, «Հայր Ղեւոնդ Տայեանի «Շարական Հայաստանեայց եկեղեցւոյ» բազմահատոր շարակնոցի անտիպ Ա. հատորը», Վենետիկի Մխիթարյան միաբանություն 300, Միջազգային գիտաժողով, Զեկուցումների ժողովածու, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն», Երևան, 2018, էջ 598-618։
• Արփի Վարդումյան, «Երաժշտության և բնական գիտությունների առնչությունները միջնադարյան Հայաստանում», Լևոն Խաչիկյան. Հարյուրամյակ. Նյութեր ակադեմիկոս Լևուն Խաչիկյանի ծննդյան հարյուրամյակին նվիրված հայագիտական միջազգային գիտաժողովի, Երևան, Մատենադարան, 2019, էջ 491-507։