Ավստրիական կրոն
Ավստրիական կրոն (գերմ.՝ Österreichische Krone), Ավստրիայի դրամական միավորը 1919-1925 թվականներին։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ավստրո-Հունգարիայի բաժանումից հետո Ավստրո-հունգարական բանկը, որը գտնվում էր Ավստրիայի ու Հունգարիայի համատեղ ղեկավարման ներքո, շարունակում է ավստրո-հունգարական կրոնի էմիսիան, որը դարձել էր Ավստրիայի, Հունգարիայի և Չեխոսլովակիայի, ինչպես նաև այն տարածքների ընդհանուր փոխարժեքը, որոնք մտել էին այլ երկրների կազմի մեջ։
Կարևորագույն խնդիրը, որ պետք է լուծեին նոր պետությունները, փոխարժեքի կուրսի կայունացումն էր և նրա հետագա արժեզրկման կանխումը։ Այդ նախաձեռնությունն իր վրա է վերցնում Չեխոսլովակիան։ Առաջին հերթին երկրի կառավարությունը Ավստրո-հունգարական բանկից պահանջում է դադարեցնել ռազմական արժեթղթերի վճարումուը և Ավստրիայի ու Հունգարիայի կառավարությունների վարկավորումը։ Ավելի ուշ բանակցություններ են անցկացվում Ավստրո-հունգարական բանկի և նորաստեղծ պետությունների միջև, և որոշում է ընդունվում բոլոր նոր պետություններին թույլ տալ նշանակել էմիսարներ էմիսիան հսկելու համար։ Բանկն իր կողմից պարտավորվում էր պարտք չտալ` առանց բոլոր էմիսարների համաձայնության։
Սակայն շուտով բանկը խախտում է կառավարությունների հետ իր պայմանավորվածությունները` վերականգնելով արժեթղթերի վճարումները և վարկավորելով Ավստրիայի կառավարությանը։ Կորցնելով բանկի հանդեպ վստահությունը` նոր պետությունները ձեռնամուխ են լինում դրամական ազգային համակարգ ստեղծելուն։ 1919 թվականի հունվարին Խորվաթիայում և նույն թվականի մարտին Չեխոսլովակիայում թողարկվում են թղթադրամներ։ Ազգային դրամա-վարկային համակարգի ստեղծման արդյունքներից մեկն էլ այն էր, որ Ավստրիայում հայտնվեցին չդրոշմահատոցած թղթադրամներ, ինչն ավելացնում էր կտրուկ արժեզրկումը։ Դա ստիպեց Ավստրիայի կառավարությանը համանման քայլեր ձեռնարկել։ 1919 թվականի մարտին Ավստրիայում նույնպես անցկացվում է թղթադրամների դրոշմավորում[1]։
1921 թվականին Լիխտենշտայնը հրաժարվում է ավստրիական կրոնի կիրառումից` անցնելով շվեյցարական ֆրանկի։
1925 թվականին ներդրվում է ավստրիական շիլլինգը։ Կրոնը շիլինգի էր փոխարկվում 10 000:1 հարաբերությամբ։
Մանրադրամ[2]
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Դիմերես | Դարձերես | Անվանական արժեք | Տրամագիծ | Հաստություն (մմ) | Զանգված (գրամ) | Մետաղ | Կողային մաս | Թողարկման տարեթվեր |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 20 կրոն | 21 | 1,4 | 6,7751 | Ոսկի/Պղինձ 900/100 | 1923, 1924 | |||
| 100 կրոն | 37 | 2 | 33,8753 | Ոսկի/Պղինձ 900/100 | 1923, 1924 | |||
| 100 կրոն | 17 | 1,666 | Պղինձ/Արճիճ/Ցինկ 950/40/10 | հարթ | 1923, 1924 | |||
| 200 կրոն | 19 | 3,33 | Պղինձ/Արճիճ/Ցինկ 950/40/10 | հարթ | 1924 | |||
| 1000 կրոն | 22 | 4,5 | Պղինձ/Նիկել 750/250 | հարթ | 1924 |
Թղթադրամներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1919 թվականի մարտի 12-ին թողարկվում են Ավստրո-հունգարական բանկի «DEUTSCHÖSTERREICH» դրոշմանիշով թղթադրամները։ 1920 թվականին թողարկվում են այլ տեսքի դրոշմով թղթադրամներ` «Ausgegeben nach dem 4. Oktober 1920»:
1922 թվականին թողարկվում են ավստրիական թղթադրամներ, որոնցով աստիճանաբար փոխարինվում են ավստրո-հունգարական դրոշմավորված թղթադրամները։ Թղթադրամներն առաջվա պես թողարկում էր Ավստրո-հունգարական բանկը, սակայն նրանց վրայի տեքստը գերմաներեն էր (նախկինում հիմնական տեքստը հունգարերեն ու գերմաներեն էին, իսկ թղթադրամի արժեքը` նաև իտալերեն, ռումիներեն, սերբերեն, ուկրաիներեն և կայսրության այլ լեզուներով)` վրան թողարկման տեղի նշումով` Վիեննա (նախկինում նշվում էր նաև Բուդապեշտը)։
1924 թվականին թողարկվում է Ավստրիայի ազգային բանկի թղթադրամ` 10.000 անվանական արժեքով, որն այդ բանկի միակ թղթադրամն է կրոնով, որ շրջանառության մեջ է դրվել։ Այդ թղթադրամը` «1 շիլլինգ» նշումով, որոշ ժամանակ շրջանառվել է ավստրիական շիլլինգից հետո[3]։
| Ավստրո-հունգարական բանկի թղթադրամներ, առաջին թողարկում | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Պատկեր | Անվանական արժեք | Չափ | Ամսաթիվ | |||||
| Դիմերես | Դարձերես | Թղթադրամի նշումներ | Շրջանառության ժամանակ | Գործածությունից դուրս գալը | ||||
| 1 կրոն | ||||||||
| 2 կրոն | ||||||||
|
10 կրոն | |||||||
|
20 կրոն | |||||||
|
100 կրոն | |||||||
|
1000 կրոն | |||||||
_obv%2Brev.jpg)
|
5000 կրոն | |||||||
|
50 000 կրոն | |||||||
|
100 000 կրոն | |||||||
| Ավստրո-հունգարական բանկի թղթադրամներ, երկրորդ թողարկում | ||||||||
| 100 000 կրոն | ||||||||
| 5 000 000 կրոն | ||||||||
| Ավստրո-հունգարական բանկի թղթադրամներ, երրորդ թողարկում | ||||||||
|
500 000 կրոն | |||||||
| Ավստրիայի ազգային բանկի թղթադրամներ | ||||||||
|
10 000 կրոն | |||||||
|
1 000 000 կրոն | |||||||
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Травин Д., Маргания О. "Европейская модернизация" Глава 4. "АВСТРО-ВЕНГРИЯ: РАЗВОД ПО ГАБСБУРГСКОМУ СЧЕТУ"». сайт gumer.info. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 8-ին.
- ↑ Cuhaj, 2011, էջեր 123—124
- ↑ Cuhaj, 2008, էջեր 89—92
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Cuhaj G., Michael T., Miller H. Standard Catalog of World Coins 1901-2000. — 39-е изд. — Iola: Krause Publications, 2011. — 2345 с. — ISBN 978-1-4402-1172-8
- Cuhaj G.S. Standard Catalog of World Paper Money. General Issues 1368—1960. — 12-е изд. — Iola: Krause Publications, 2008. — 1223 с. — ISBN 978-0-89689-730-4