Անտոն Պան
| Անտոն Պան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1796[1][2] |
| Ծննդավայր | Սլիվեն, Բուլղարիա |
| Մահացել է | նոյեմբերի 3, 1854[3] |
| Մահվան վայր | Բուխարեստ, Ռումինիա |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Օսմանյան կայսրություն և  Վալախիա |
| Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր, երաժշտագետ, բանաստեղծ, հրատարակիչ, թարգմանիչ, ուսուցիչ, բանահավաք, բառարանագիր, գրող, երաժշտական քննադատ և բանասեր |
 Anton Pann Վիքիպահեստում | |
Անտոն Պան (1796[1][2], Սլիվեն, Բուլղարիա - նոյեմբերի 3, 1854[3], Բուխարեստ, Ռումինիա), ռումինացի գրող, բանաստեղծ, կոմպոզիտոր և ֆոլկլորիստ, ռումինական երաժշտական բանահյուսության հիմնադիրներից մեկը, որի գործունեությունը մեծապես նպաստել է ռումինական գրական լեզվի ի հայտ գալուն։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ճշգրիտ ամսաթիվը և ծննդյան տարին անհայտ են։ Նրա մայրը հույն էր, հայրը՝ բուլղարացի կամ գուցե գնչու։ 1806-1812 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմի սկսվելուց հետո Պանի ընտանիքը փախել է Քիշնև, որտեղ Անտոնը սկսել է երգել եկեղեցական երգչախմբում։ 1810 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել է Բուխարեստ։ Այնտեղ Պանն ապրել է մինչև 1821 թվականը, երբ ստիպված է եղել յոթ տարով փախչել ավստրիական Տրանսիլվանիա։
Իր կյանքի տարբեր ժամանակահատվածներում եղել է երգիչ, երաժիշտ, երգեցողության ուսուցիչ, տպագրիչ (մասնավորապես, 1843 թվականին հորինել է սեփական տպագրական մեքենա), գրահրատարակիչ։ Նա հավաքել է ռումինական բանահյուսության տարբեր նյութեր, այդ թվում՝ պատմվածքներ, անեկդոտ, ռումինական ժողովրդական երգեր, որոնցից մի քանիսը մշակել է։ 1848 թվականին հրատարակել է ռումինական բառերի և արտահայտությունների բառարան։
Մահացել է տիֆից։
Պաշտոնական վարկածի համաձայն՝ Անտոն Պանը Ռումինիայի պաշտոնական օրհներգի երաժշտության հեղինակն է[4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Панн, Антон»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Панн Антон հոդվածը Սովետական մեծ հանրագիտարանում
| ||||||||||||||||
- 1796 ծնունդներ
- Սլիվեն քաղաքում ծնվածներ
- Նոյեմբերի 3 մահեր
- 1854 մահեր
- Բուխարեստ քաղաքում մահացածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ռումինացի գրողներ
- 19-րդ դարի թարգմանիչներ
- 19-րդ դարի Օսմանյան կայսրության անձինք
- Ռումինացի բանաստեղծներ
- Ռումինացի կոմպոզիտորներ
- Ռումինացի լեզվաբաններ
- Ռումինացի բանահավաքներ
- Ռումինացի թարգմանիչներ
- Ռումինացի բանասերներ