Jump to content

Ալեքսանդր Աղաջանյան (կենդանաբան)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ալեքսանդր Աղաջանյան (այլ կիրառումներ)
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Աղաջանյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Ալեքսանդր Աղաջանյան
ռուս.՝ Александр Карэнович Агаджанян
Դիմանկար
Ծնվել էնոյեմբերի 24, 1940(1940-11-24) (83 տարեկան)
ԾննդավայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
ԿրթությունՄոսկվայի պետական համալսարանի կենսաբանահողային ֆակուլտետ (1965)
Կոչումպրոֆեսոր
Գիտական աստիճանաշխարհագրության գիտությունների թեկնածու (1971) և կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1992)
Մասնագիտությունկենդանաբան, հնէաբան և համալսարանի դասախոս
ԱշխատավայրՄոսկվայի պետական ​​համալսարանի աշխարհագրության ֆակուլտետ, ՄՊՀ կենսաբանության ֆակուլտետ, Մոսկվայի պետական համալսարանի երկրաբանության ֆակուլտետ և Paleontological Institute, Russian Academy of Sciences?

Ալեքսանդր Կարենի Աղաջանյան (նոյեմբերի 24, 1940(1940-11-24), Մոսկվա, ԽՍՀՄ[1]), ռուս կենդանաբան և հնէաբան, պրոֆեսոր, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Ա. Բորիսյակի անվան Հնէաբանության ինստիտուտի կաթնասունների լաբորատորիայի վարիչ, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1993)։ Հնագույն կաթնասունների և այլ ողնաշարավորների պեղումների բազմաթիվ արշավախմբերի կազմակերպիչ և ղեկավար[2]։

Հիմնական աշխատանքները նվիրված են բրածո կաթնասուններին։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1965 թվականին ավարտել է Մոսկվայի պետական համալսարանի կենսաբանության և հողագիտության ֆակուլտետը, ստանալով ողնաշարավորների կենդանաբան, համեմատական անատոմիա մասնագիտություն։ 1967-1983 թվականներին Աղաջանյանն աշխարհագրության ֆակուլտետում դասախոսություններ է կարդացել «Պլեյստոցեն կաթնասունների ֆաունա» դասընթացի վերաբերյալ, կենսաբանության և երկրաբանության ֆակուլտետում՝ «Պալեոկենդանաբանություն» թեմայով («Երկրային չորքոտանիների պատմություն»)։

1971 թվականից աշխարհագրության գիտությունների թեկնածու է (ատենախոսության թեման՝ «Կենտրոնի և հարավի ռուսական հարթակի պլեյստոցենի կրծողները»), 1992 թվականից՝ կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (ատենախոսության թեման՝ «Ռուսաստանի հարթավայրի պլիոցեն-պլեյստոցենի փոքր կաթնասունները»)։

1984 թվականից Ալեքսանդր Աղաջանյանը աշխատում է Հնէաբանության ինստիտուտում։ 1993 թվականին աշխատանքի է անցել Կենսաբանության ֆակուլտետի ողնաշարավոր կենդանաբանության և ընդհանուր էկոլոգիայի ամբիոնում, որպես ավագ գիտաշխատող, այնուհետև` կաթնասունների լաբորատորիայի վարիչ։ Համառուսաստանյան տերիոլոգական ընկերության փոխնախագահն է, Ալեքսեյ Սևերցովի անվան մրցանակների հանձնման հանձնաժողովի անդամ։

Նրա գիտական հետաքրքրությունների բնագավառը ընդգրկում է կաթնասունների էվոլյուցիան, կաթնասունների խմբերի ճառագայթման պատմությունը, երկրային ողնաշարավոր կենդանիների համակեցության դինամիկան նրանց երկրաբանական պատմության ընթացքում, կաթնասունների կազմաբանության օրինաչափությունները[3]։

Գիտական աշխատանքներ և հոդվածներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Териофауна плейстоцена (в соавт. с Мотузко А. Н., 1972)
  • Агаджанян А. К. Лемминговые фауны среднего и позднего плейстоцена. Бюлл. Комис. по изуч. четвертич. периода АН СССР. 1972. № 39. С. 67-81.
  • Агаджанян А. К. Разрез новейших отложений Северо-Восточного Приазовья // М.: Изд-во МГУ, 1976. 159 с. (в соавторстве с В. С. Байгушевой, Н. С. Болиховской, О. П. Добродеевым, Е. И. Вириной и др.).
  • Разрезы ледниковых районов Центра Русской равнины / / М.: Изд-во МГУ, 1977. 189 с. (в соавторстве с Н. С. Болиховской, Н. Г. Судаковой, Н. И. Глушанковой и др.).
  • Агаджанян А. К., Ербаева М. А. Позднекайнозойские грызуны и зайцеобразные территории СССР — Late canozoic rodents and lagomorphs of the USSR : К XI конгр. ИНКВА, Москва, 1982 / М. Наука. 1983
  • Плейстоцен бассейна Десны (в соавт., 1986, депонир. в ВИНИТИ, № 5684-1386)
  • Мелкие млекопитающие (в книге «Стратиграфия СССР. Неогеновая система», Т. 2, 1986)
  • Агаджанян А. К., Глушанкова Н. И. Плейстоцен бассейна Десны. М.: ВИНИТИ, 1986. 227с.
  • Агаджанян А. К., Глушанкова Н. И. Михайловка — опорный разрез плейстоцена Русской равнины. М.: ВИНИТИ, 1986. 170 с.
  • Изучение фауны мелких млекопитающих (в книге «Методическое руководство по изучению и геологической съемке четвертичных отложений», 1987)
  • Сбор и изучение остатков мелких млекопитающих (в книге «Комплексные биостратиграфические исследования», 1987)
  • Extinct mammals — a brief history of mammalian evolution (Agadjanian в соавт., 1995, Токио)
  • Шуньков М. В., Агаджанян А. К. Палеогеография палеолита Денисовой пещеры // Археология, этнография и антропология Евразии. 2000. № 2. С. 2–19.
  • Агаджанян А. К. Пространственная структура позднеплейстоценовой фауны млекопитающих Северной Евразии. // Археология, этнография и антропология Евразии. 2001. № 2. С. 2-19.
  • Природная среда и человек в палеолите Горного Алтая. Условия обитания в окрестностях Денисовой пещеры (в соавт. с Анатолий Пантелеевич Деревянко, Шуньков М. В. и др., 2003 г.)
  • Агаджанян А. К. Вопросы ранней радиации млекопитающих// Палеонтологический журнал. 2003. № 1. С. 78—91.
  • Агаджанян А. К. Млекопитающие позднего плейстоцена северо-западного Алтая в условиях активности древнего человека // Новейшие археозоологические исследования в России. М., 2003. С. 81—115.
  • Agadjanian A. K., Serdyuk N. V. The history of mammalian communities and paleogeography of the Altai Mountains in the Paleolithic // Paleontological Journal. – 2005. – Vol. 39. – № S6. – P. S645—S821.
  • Агаджанян А. К., Деревянко А. П., Шуньков М. В. Проблемы взаимоотношений первобытного человека и природной среды на примере Северо-Западного Алтая // Эволюция биосферы и биоразнообразия. — М.: Товарищество научных изданий КМК, 2006. — С. 439—459.
  • Агаджанян А. К., Кондрашов П. Е. Моллюски и мелкие млекопитающие разреза Кузнецовка (Плейстоцен Окско-Донской равнины) — 2007 г.
  • Агаджанян А. К. Комплексные биостратиграфические исследования новейших отложений: учебно-метод. пособие. Новосибирск: Новосиб. гос. ун-т, Ин-т археологии и этнографии. СО РАН, 2008. 62 с.
  • Агаджанян А. К. Мелкие млекопитающие плиоцен-плейстоцена Русской равнины. М. Наука, 2008. 676 с.
  • Агаджанян А. К. В тени динозавров. Родословная млекопитающих // Наука из первых рук. Выпуск № 1 (19) 2008.
  • Иосифова Ю. И., Агаджанян А. К., Семёнов В. В. Климатические события плейстоцена на Верхнем Дону // Актуальные проблемы неогеновой и четвертичной стратиграфии и их обсуждение на 33-м международном геологическом конгрессе (Норвегия, 2008 г.). Материалы Всероссийского научного совещания, Москва, 1-3 апреля 2009 г. М. Геос, 2009. С. 64—68.
  • Agadjanian A., Shunkov M. Locality of Upper Pliocene mammals and Early Paleolithic in Ciscaucasia // V. V. Titov, A. S. Tesakov (eds.). Quaternary stratigraphy and paleontology of the Southern Russia: connections between Europe, Africa and Asia: Abstracts of the International INQUA - SEQS Conference (Rostov-on-Don, June 21-26, 2010).
  • Деревянко А. П., Шуньков М. В., Булатович Л., Агаджанян А. К., Вислобокова И. А., Ульянов В. А., Анойкин А. А., Меденица И. Исследования в пещере Трлица на севере Черногории // Проблемы археологии, этнографии, антропологии Сибири и сопредельных территорий, 2011
  • Глушанкова Н. И., Агаджанян А. К. Реконструкции почвенного покрова в ландшафтах мучкапского межледниковья // Известия Русского географического общества, 2013. С. 42—57.
  • Агаджанян А. К., Глушанкова Н. И. Четвертичная стратиграфия и история развития Среднерусской лёссовой провинции // Стратиграфия. Геологическая корреляция, издательство Наука (М.), том 25, 2017. № 4. С. 89—107.
  • Jacobs Z., Agadjanian A.K. et al. Timing of archaic hominin occupation of Denisova Cave in southern Siberia // Nature. 2019. Vol. 565. № 7741. P. 594—599.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Агаджанян Александр Карэнович
  2. 19 июня 2016 г. — лекция-экскурсия «Неогеновые млекопитающие Евразии и современность»
  3. На основании изучения морфологии и популяционной изменчивости ископаемых форм им созданы модели эволюции важнейших групп насекомоядных и грызунов Северной Евразии в позднем кайнозое. На основе базы данных по видовому составу основных местонахождений мелких млекопитающих Палеарктики воссоздана картина динамики их сообществ на протяжении плиоцена и плейстоцена, показаны возможности корреляции их с фауной других областей Земли. Полученные результаты легли в основу биостратиграфической схемы расчленения и корреляции континентальных отложений центральных районов Русской платформы, используемой в геологосъемочной практике.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]