Ֆրից Հաբեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆրից Հաբեր
Fritz Haber
Ծնվել էդեկտեմբերի 9, 1868(1868-12-09)[1][2][3][…]
Վրոցլավ, Սիլեզիա, Պրուսիայի թագավորություն[4]
Մահացել էհունվարի 29, 1934(1934-01-29)[5][1][2][…] (65 տարեկան)
Բազել, Շվեյցարիա[5]
բնական մահով
ԳերեզմանԱմ Հյորնլի
Բնակության վայր(եր)Քեմբրիջ, Կարլսրուե և ԱՄՆ
Քաղաքացիություն Գերմանական կայսրություն և  Վայմարյան Հանրապետություն
ԱզգությունՀասիդական հուդայականություն
Դավանանքլյութերականություն, հուդայականություն և քրիստոնեություն
Մասնագիտությունքիմիկոս, ֆիզիկոս, ճարտարագետ, ակադեմիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)HU Berlin, Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց, Կարլսրուեի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Fritz Haber Institute of the MPG?
Գործունեության ոլորտֆիզիկական քիմիա
Պաշտոն(ներ)Գաղտնի խորհուրդ և տնօրեն
ԱնդամակցությունԼեոպոլդինա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[6], ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ալմա մատերՑյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց, Բեռլինի տեխնիկական համալսարան (1891), Հայդելբերգի համալսարան (1891), HU Berlin (1891), Johanneum Breslau? և Elisabet-Gymnasium?
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր (1896)
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[1]
Գիտական ղեկավարՌոբերտ Բունզեն
Եղել է գիտական ղեկավարHilde Levi?
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Կլարա Իմերվահր և Շառլոթ Հաբեր
Երեխա(ներ)Հերման Հաբեր և Լյուդվիգ Ֆ. Հաբեր
 Fritz Haber Վիքիպահեստում

Ֆրից Հաբեր (գերմ.՝ Fritz Haber, դեկտեմբերի 9, 1868(1868-12-09)[1][2][3][…], Վրոցլավ, Սիլեզիա, Պրուսիայի թագավորություն[4] - հունվարի 29, 1934(1934-01-29)[5][1][2][…], Բազել, Շվեյցարիա[5]), գերմանացի քիմիկոս-անօրգանիկ, Կարլսրուեի պոլիտեխնիկ ինստիտուտի պրոֆեսոր (1898-1911)։

1904 թվականից ուսումնասիրել է բարձր ջերմաստիճանների և ճնշումների պայմաններում ազոտից ն ջրածնից ամոնիակի առաջացման ռեակցիայի հավասարակշռությունը։ 1908 թվականին կիսագործարանային սարքավորմամբ Հաբերը առաջինն է ստացել հեղուկ ամոնիակ, իսկ 1913 թվականին նրա ղեկավարությամբ կազմակերպվել է մթնոլորտային ազոտի ֆիքսացման գործարան (Նոբելյան մրցանակ, 1918)։ 1911 թվականից ղեկավարել է Բեռլին-Գալեմի ֆիզիկական քիմիայի և էլեկտրաքիմիայի ինստիտուտը։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին Հաբերը Գերմանիայի ռազմաքիմիական արդյունաբերության, մասնավորապես թունավոր նյութերի մշակման կազմակերպիչներից էր։ Ֆաշիստների իշխանության հաստատումից հետո՝ 1933 թվականի գարնանը, Հաբերը հեռացել է Գերմանիայից։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Jensen W. B. Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118699814 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Габер Фриц // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  6. ↑ Notable Names Database — 2002.
  7. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1918/
  8. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  9. ↑ https://www.mpg.de/prizes/harnack-medal
  10. ↑ https://www.wilhelmexner.org/en/medalists/
  11. ↑ https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=534642132&single=true
  12. ↑ https://royalsociety.org/grants-schemes-awards/awards/rumford-medal/
  13. ↑ https://www.invent.org/inductees/fritz-haber
  14. ↑ https://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/liebig-commemorative-coin.html
  15. ↑ https://bunsen.de/preistraeger/bunsen-denkmuenze
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրից Հաբեր» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 39)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ֆրից_Հաբեր&oldid=9578539» էջից