Սուրեն Երզնկյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Երզնկյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
| Սուրեն Երզնկյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1881 |
| Ծննդավայր | Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | 1963 |
| Մահվան վայր | Շվեդիա |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն, .svg){kind=small} ՌԽՖՍՀ,  Ֆինլանդիա և  ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Թբիլիսիի հոգևոր ճեմարան, Փարիզի համալսարան և Ժնևի համալսարան |
| Մասնագիտություն | դիվանագետ, հեղափոխական և Q4461065? |
| Աշխատավայր | Մարտակոչ |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
Սուրեն Երզնկյան (Սուրեն Երզնկյան Լորելլի (շվեդ.՝ Sourène Erzinkian-Lorelli), կեղծանուններ՝ Իմամ Ռագուզա, Հ․ Լորելլի, Արսեն կամ Արսեն Ազատիանի[1], 1881, Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - 1963, Շվեդիա), հայ, խորհրդային դիվանագետ, որը 1920-1930-ական թվականներին խորհրդային առևտրական կոմիսար է եղել Ֆինլանդիայում։ Երզնկյանին հովանավորել է Անաստաս Միկոյանը։ Սուրեն Երզնկյանի և Ֆինլանդիայում 1929-1932 թվականների խորհրդային դեսպան Իվան Մայսկիի միջև տարաձայնությունների ու պայքարի արդյունքում, Երզնկյանը 1930 թվականին Ֆինլանդիայից քաղաքական ապաստան է խնդրել[2]։ 1944 թվականին Ֆինլանդիայից տեղափոխվել է Շվեդիա։
Սուրեն Երզնկյանը 1938 թվականին՝ Իմամ Ռագուզա կեղծանունով, Ստալինի մասին գիրք է գրել, որը հրատարակվել է Ֆինլանդիայում 1941 թվականին «Մոսկվայի սարսափը» վերնագրով (ֆիններեն՝ Moskovan hirmuvaltias)։ Ստեղծագործությունը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Ֆինլանդիայում արգելված գրքերի շարքում էր[3]։ Երզնկյանը շարունակել է գրել նաև Շվեդիա տեղափոխվելուց հետո[1]։ Նրա կինը՝ Գետա Երզնկյանը (շվեդ.՝ Göta Erzinkianista), ում հետ նա ծանոթացել է Հելսինկիում, 1997 թվականին նկարահանվել է Սուրեն Երզնկյանի մասին պատնող «Նրա հայ արքայազնը» վավերագրական կինոնկարում[4]։
Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իմամ Ռագուզա կեղծանունով՝
- La vie de Staline, Paris : Fayard, 1938.; engl. The Life of Stalin; suomeksi Moskovan hirmuvaltias, WSOY, 1941
- Iivana mushikka ja kunnon neuvostolehmä, Omakustanne 1941
- Sovetismin luhistuminen Suur-Saksan iskuista, Omakustanne 1941
- Kaukasien min fosterjord, Dagens böcker, Malmö, tryckt i Lovisa 1944
- Kaukasiska folksagor, Helsingfors Söderström 1945 ja Stockholm : Koop. förb., 1945[5]
Այլ կեղծանուններով՝
- Lorelli, H.: Kamo – tsaarivallan vihollinen. Gummerus 1934
- Lorelli, Kamó tsarismens bekämpare, Lenins vän och lärjunge, Stalins kamrat och landsman. – Helsingfors, 1934.
- Azatiani, Arsene, Stalin och Sovjetunionen. Uppsala : Nyblom & Hårshagen,1945.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 «Sourène Erzinkian-Lorelli». Immigrant-institutet. 19.8.2007. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին. (շվեդ.)
- ↑ Leppänen, Veli-Pekka (19.8.2007). «Puolueen ja rakkauden soturi - Kimmo Rentola ravistaa pölyt tärkeimmästä neuvostoloikkarista, s. C3». Helsingin Sanomat. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին. (ֆին.)
- ↑ Kai Ekholm (2000). «Kielletyt kirjat (Väitöskirjan tiivistelmä)» (PDF). Jyväskylä. Viitattu. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին. (ֆին.)
- ↑ «Hennes armeniske prins». 19.8.2007. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.(շվեդ.)
- ↑ «Kaukasiska folksagor LIBRIS-ի կայքում». Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Kimmo Rentola: Neuvostodiplomaatin loikkaus Helsingissä 1930. Supo, 2007. (Ei myynnissä, saatavana Suposta)
