Ջաբեր ամրոց (արաբ․՝ قلعة جعبر, թուրքերեն՝ Caber Kalesi), ամրոց Սիրիայի հյուսիսային մասում Ալ-Ռակկայի մարզիԷլ Ասադ ջրամբարի ափին։ Ամրոցը բոլոր կողմերից շրջափակված է ջրամբարի ջրերով և ափի հետ կապված է նեղ անցումով։
Ներկայումս գոյություն ունեցող պաշտպանական ամրությունները կառուցվել են 1168 թվականին, չնայած որ ամրոցը կառուցվել է շատ ավելի վաղ[1][2]։ Ամրոցը գրավվել է Խաչակիրների կողմից՝ Առաջին խաչակրաց արշավանքի ժամանակ։ Խաչակիրները տիրել են ամրոցի մոտ կես դար, երբ 1149 թվականին ամրոցը անցավ Նուր ադ Դին Մահմուդի վերահսկողությանը։ 1921- 1973 թվականներին ամրոցը եղել է թուրքական էքսկլավ։
Նշվում է, որ Սուլեյման Շահը, օսմանյան սուլթան Օսման I-ի պապը, խեղդվել է Եփրատում և թաղվել է ամրոցի մոտ[1]։ Սրա հետ կապված 1921 թվականին Թուրքիայի և Ֆրանսիայի միջև կնքված Անկարայի պայմանագրով որոշվեց, որ Սուլեյման Շահի դամբարանը, ինչպես նաև ամրոցը, համարվում են թուրքական տարածք, և Թուրքիան իրավունք ունի այստեղ ունենալու պատվո պահակախումբ[3][4]։ 1973 թվականին ջրամբարի կառուցման ժամանակ դամբարանը տեղափոխվեց մեկ այլ վայր (ամրոցից դեպի հյուսիս), իսկ ամրոցը փոխանցվեց սիրիական կողմին[2]։ Ներկայումս այնտեղ տեղակայված է թանգարան։ Թուրքական զորքերի պատվո պահակախումբը, ովքեր հսկում են Սուլեյման Շահի դամբարանը, մնաց ամրոցում[4]։
↑ 1,01,1Sourdel, D. (2010). «ḎJabar or Ḳalat ḎJabar». In Bearman, W.P.; Bianquis, Th.; Bosworth, C.E.; van Donzel, E.; Heinrichs (eds.). Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Leiden: Brill Online. OCLC624382576. {{cite book}}: More than one of |editor1-first= and |editor-first= specified (օգնություն)
Tonghini, Cristina (1998). Qal'at Ja'bar pottery: a study of a Syrian fortified site of the late 11th-14th centuries. British Academy Monographs in Archaeology. Vol. 11. Oxford: Oxford University Press. ISBN0-19-727010-7.
Dussaud, René (1931). La Syrie antique et médiévale illustrée. Bibliothèque archéologique et historique. Vol. 17. Paris: P. Geuthner. OCLC610530151.
Սիրիա
Qal'at Ja'bar Վիքիպահեստում
