Յուլիա Վրևսկայա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յուլիա Վրևսկայա
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 25, 1838(1838-01-25)
ԾննդավայրԼուբնի, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էհունվարի 24 (փետրվարի 5), 1878 (39 տարեկան)
Մահվան վայրԲյալա, Ռուսեի մարզ, Բուլղարիա
ԳերեզմանԲուլղարիա
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտությունբուժքույր
 Yulia Vrevskaya Վիքիպահեստում

Յուլիա Պետրովնա Վրևսկայա (ռուս.՝ Юлия Петровна Вревская, ի ծնե ազգանունը՝ Վարպախովսկայա, հունվարի 25, 1838(1838-01-25), Լուբնի, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 24 (փետրվարի 5), 1878, Բյալա, Ռուսեի մարզ, Բուլղարիա), ռուս բարոնուհի, Իվան Տուրգենևի ընկերը։ 1877-1878 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ եղել է Ռուսական Կարմիր խաչի դաշտային հոսպիտալի գթության քույր[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յուիա Վրևսկայան ծնվել է 1838 թվականի հունվարի 25-ին Պոլտավայի նահանգի Լուբնի քաղաքում՝ Բորոդինոյի ճակատամարտի մասնակից, Առանձին պահեստային հեծյալ դիվիզիայի հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Պյոտր Եվդոկիմովիչ Վարպախովսկու (1791-1868) և Կառոլինա Իվանովնայի (օրիորդական ազգանունը՝ Բլեխ, 1805—1870) ընտանիքում։

Յուլիա Պետրովնան սովորել է Օդեսայի ազնվազարմ օրիորդների դպրոցում։ 1848 թվականին նա իր ընտանիքի հետ տեղափոխվել է Ստավրոպոլ, ինչից հետո սկսել է սովորել Ստավրոպոլի «Իգական սեռի դաստիարակության Սուրբ Ալեքսանդրայի անվան միջնակարգ կրթական հաստատությունում»։ 1857 թվականին նա ամուսնացել է Իպոլիտ Վրևսկու հետ։ Հարսանիքից հետո նրանք Ստավրոպոլից տեղափոխվել են Վլադիկավկազ, սակայն նրանց համատեղ կյանքը երկար չի շարունակվել։ 1858 թվականի օգոստոսի վերջին Իպոլիտ Վրևսկին վիրավորվել է մարտում և մահացել մի քանի օր անց։ Այրիանալով 18 տարեկան հասակում՝ Յուլիա Վրևսկայան տեղափոխվել է Պետերբուրգ, որտեղ հրավիրվել է արքունիք և ընդգրկվել Մարիա Ալեքսանդրովնա թագուհու շքախմբում։ Արքունիքում անցկացրած տասը տարվա ընթացքում (1860-1870) Յուլիա Վրևսկայան թագուհու հետ եղել է Ֆրանսիայում, Իտալիայում, Սիրիայում, Եվրոպայի լավագույն լողափերում, Աֆրիկայում, Պաղեստինում, Երուսաղեմում։

Ռուսաստանում Յուլիա Վրևսկայայի ընկերների թվում էին գրողներ Դմիտրի Գրիգորովիչը, Իվան Տուրգենևը, Վլադիմիր Սոլոգուբը, բանաստեղծ Յակով Պոլոնսկին, նկարիչներ Վասիլի Վերեշչագինը և Հովհաննես Այվազովսկին։ Նա շատ է ճանապարհորդել Եվրոպայում, Կովկասում, Մերձավոր Արևելքում, ծանոթացել է նշանավոր անձանց հետ (այդ թվում՝ Վիկտոր Հյուգոյի և Ֆերենց Լիստի հետ)։ Յուլիա Վրևսկայան բոլորին գրավել է իր կարդացածությամբ։ 1873 թվականից Յուլիա Վրևսկայան ընկերություն է արել և նամակագրական կապ է պահպանել Իվան Տուրգենևի հետ։

1877 թվականին, երբ սկսել է ռուս-թուրքական պատերազմը, Յուլիա Վրևսկայան որոշել է մեկնել գործող բանակ։ Օրյոլում գտնվող իր կալվածքի վաճառքից ստացված գումարով նա անհրաժեշտ պարագաներ է գնում սանիտարական ջոկատի համար։ Յուլիա Վրևսկայան դառնում է շարքային գթության քույր․ 1877 թվականի հունիսի 19-ից նա եղել է Յաշ քաղաքի (Ռումինիա) 45-րդ ժամանակավոր ռազմական էվակուացիոն հոսպիտալում, իսկ նույն թվականի նոյեմբերի 20-ից՝ 48-րդ ժամանակավոր ռազմական էվակուացիոն հոսպիտալում, որ տեղակայված էր Բուլղարիայի Բյալա քաղաքի մերձակայքում։ Նա կատարել է ամենածանր ու ամենակեղտոտ գործերը։ «Պատերազմը մոտիկից ահավոր է, այնքան դառնություն կա, այնքան այրիներ ու որբեր»,- գրում է նա հայրենիք ուղարկած իր նամակում։ Դեկտեմբերին Յուլիա Վրևսկայան աշխատում էր ռազմաճակատին մոտ գտնվող վիրակապական կետում, որ տեղակայված էր Օբրետենիկ գյուղում։ Վերջին նամակը Յուլիա Վրևսկայան գրել է իր քրոջը՝ Նատալիային, 1878 թվականի հունվարի 12-ին։ Հունվարի 17-ին Յուլիա Վրևսկայան հիվանդացել է բծավոր տիֆի ծանր ձևով։ Նա մահացել է 1878 թվականի փետրվարի 5-ին։ Յուլիա Վրևսկայային թաղել են գթության քրոջ զգեստով Բյալայի ուղղափառական եկեղեցու մոտ։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Յուլիա Վրևսկայային են նվիրված Յակով Պոլոնսկու «Կարմիր Խաչի ներքո» (ռուս.՝ Под Красным Крестом) և Վիկտոր Հյուգոյի «Ռուսական վարդը, որ զոհվեց բուլղարական հողի վրա» բանաստեղծությունները։
  • Իվան Տուրգենևը Յուլիա Վրևսկայայի մահվանն անդրադարձել է իր արձակ բանաստեղծություններից մեկում՝ «Յու․ Վրևսկայայի հիշատակին» (ռուս.՝ «Памяти Ю. Вревской»
  • 1920-ական թվականներին Փարիզում գործել է «Գթության քույրերի՝ Վրևսկայայի անվան ռուսական միությունը»։
  • Յուլիա Վրևսկայայի կյանքի մասին 1977 թվականին նկարահանվել է «Յուլիա Վրևսկայա» ռուս-բուլղարական գեղարվեստական ֆիլմը, որի գլխավոր դերում հանդես է գալիս Լյուդմիլա Սավելևան։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]