Հռիփսիմե Պողոսյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Պողոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Հռիփսիմե Պողոսյան | |
---|---|
Ծնվել է | ապրիլի 24, 1899 |
Ծննդավայր | Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն |
Վախճանվել է | նոյեմբերի 26, 1972 (73 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Մասնագիտություն | թարգմանչուհի, խմբագիր և բանաստեղծուհի |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ |
Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
Պարգևներ | |
Ամուսին | Հովհաննես Պողոսյան |
Հռիփսիմե Պողոսյան Վիքիդարանում |
Հռիփսիմե Պողոսյան (Հռիփսիմե Միսակի Ասիլյան, ապրիլի 24, 1899, Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 26, 1972, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի, ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1967), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից[1]։ Աղջկական ազգանունը Ասլիյան է, Պողոսյանը ամուսնու ազգանունն է։
Ամուսինը Հովհաննես Պողոսյանն է, ով 1946-1948 թվականներին եղել է Երևանի համալսարանի ռեկտոր։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Թիֆլիսում։ Ոսկե մեդալով ավարտել է Թիֆլիսի երրորդ գիմնազիան, ապա սովորել Անդրկովկասի համալսարանի պատմալեզվագրական ֆակուլտետում։ 1918 թվականին մասնակցել է «Ցեխ պոետով» գրական կազմակերպության աշխատանքներին, որի ղեկավարն էր Սերգեյ Գորոդեցկին։ Նրա առաջին բանաստեղծությունը ռուսերեն տպագրվել է այդ կազմակերպության «Ակմե» ժողովածուում, 1919 թվականին։ Մասնակցել է Հայարտան (հայ արվեստի տուն) աշխատանքներին, որի ղեկավարն էր Հովհաննես Թումանյանը։ 1930-1931 թվականներին եղել է Թիֆլիսում լույս տեսնող «Մանկական ծիլեր» ամսագրի գրական խմբագիրը։ 1934 թվականին փոխադրվել է Երևան։ 1937-1938 թվականներին եղել է Հայաստանի գրողների միության մանկական բաժանմունքի նախագահը։ Ռուսերեն լույս են տեսել նրա «Հանուն խաղաղության» (Երևան, 1952), «Մեր փողոցը» (Երևան, 1952), «Հավատարմություն» (Երևան, 1956), «Հարազատ մարդիկ» (Մոսկվա, 1960) գրքերը։
Մահացել է Երևանում[2]։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Պատվո նշան» շքանշան
- ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1967)
Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բանաստեղծություններ, Թիֆլիս, 1930, 32 էջ։
- Մետաքս, Թիֆլիս, 1931, 12 էջ։
- Մեքենաների երթը, Թիֆլիս, 1932, 44 էջ։
- Մայրական, Երևան, Պետհրատ, 1936, 20 էջ։
- Լուսնի վրա, Երևան, Պետհրատ, 1936, 31 էջ։
- Մարգարտածաղկի և լուսատտիկի հեքիաթը, Երևան, Պետհրատ, 1937, 12 էջ։
- Փոքրիկ պիոների և փողկապի մասին, Երևան, Պետհրատ, 1939, 10 էջ։
- Բանաստեղծություններ, Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 48 էջ։
- Որդիների հետ, Երևան, Հայպետհրատ, 1942, 48 էջ։
- Խնդություն, Երևան, Հայպետհրատ, 1948, 96 էջ։
- Բանաստեղծություններ, Երևան, Հայպետհրատ, 1950, 136 էջ։
- Կարդա այս գիրքը-տես ինչ է դառնում միրգը, Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 21 էջ։
- Հուշարձան, Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 42 էջ։
- Իմ ծաղիկը, Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 27 էջ։
- Հավատարմություն, Երևան, 1954, 204 էջ։
- Անձրևից հետո, Երևան, Հայպետհրատ, 1958, 264 էջ[3]։
- Անթառամը, Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 126 էջ։
- Աստղային ճամբորդը, Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 173 էջ։
- Երեկո, Երևան, 1966, «Հայաստան», 336 էջ։
- Արձագանք (հուշեր), Երևան, «Հայաստան», 1973, 312 էջ[3]։
- Վերջերգ (բանաստեղծություններ, բալլադներ, լեգենդներ, պոեմներ), Երևան, 1978, 332 էջ։
Թարգմանություններ (ռուսերենից)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում |
- Իմ գիրքը (չափածո և արձակ. գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հռիփսիմե Պողոսյանը), Երևան, 1927, 68 էջ։
- Չուկովսկի Կ., Տզզան ճանճը, Երևան, Պետհրատ, 1935, 15 էջ։
- Պուշկին Ա., Երեք հեքիաթ, Երևան, Պետհրատ, 1937, 63 էջ։
- Պուշկին Ա., Հեքիաթներ, բանաստեղծություններ, արձակ էջեր (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հռիփսիմե Պողոսյանը), Երևան, Պետհրատ, 1937, 214 էջ։
- Մարշակ Ս., Քսանամյան, Երևան, Պետհրատ, 1939, 16 էջ։
- Փիղ կամ առյուծ է միջին, գրքի ամեն մի էջին (Վլադիմիր Մայակովսկի), Երևան, Պետհրատ, 1940, 14 էջ։
- Մայիսմեկյան ժողովածու (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հռիփսիմե Պողոսյանը։ Երևան, Պետհրատ, 1940, 83 էջ։
- Գրիբաչև Նիկոլայ, Գարունը «Պոբեդայում», Երևան, Հայպետհրատ, 1950, 58 էջ։
- Վրաստանի գարունը (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Հռիփսիմե Պողոսյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1951, 143 էջ։
- Փոքրիկ բարեկամներ (ուզբեկական մանկական գրողների գործերը, որոնց մի մասը թարգմանել է Հռիփսիմե Պողոսյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 125 էջ։
- Լոպե-դե Վեգա, Սևիլիայի աստղը, Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 172 էջ։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Երևան, 1986, էջ 457-458։
- Ով ով է (Հայեր։ Կենսագրական հանրագիտարան), հատ. 2, Երևան, 2007, էջ 344։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Բանաստեղծուհի Հռիփսիմե Պողոսյան - Armenpress | History». history.armenpress.am (armenian). Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 14-ին.
{{cite web}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Հայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ էջ 457-458.
- ↑ 3,0 3,1 «Bibliothèque de l'Église apostolique arménienne - Paris - Պողոսյան , Հռիփսիմե». www.bibliotheque-eglise-armenienne.fr. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 14-ին.
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հռիփսիմե Պողոսյան» հոդվածին։ |
- Ապրիլի 24 ծնունդներ
- 1899 ծնունդներ
- Թբիլիսի քաղաքում ծնվածներ
- Նոյեմբերի 26 մահեր
- 1972 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- ԽՍՀՄ գրողների միության անդամներ
- Պատվո շքանշանի ասպետներ (ԽՍՀՄ)
- ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- 20-րդ դարի արևելահայ բանաստեղծներ
- Հայ թարգմանիչներ
- Հայ խմբագիրներ
- Ռուսերենից հայերեն թարգմանիչներ