Հելեն Շարմեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հելեն Շարմեն
Մասնագիտություն  Միացյալ Թագավորություն
Ծնվել է մայիսի 30, 1963(1963-05-30)[1] (60 տարեկան)
Ծննդավայր Շեֆիլդ, Անգլիա[2]
Պարգևներ

Հելեն Պատրիսիա Շարմեն (անգլ.՝ Helen Patricia Sharman, մայիսի 30, 1963(1963-05-30)[1], Շեֆիլդ, Անգլիա[2]), առաջին տիեզերագնացը Մեծ Բրիտանիայից և մինչև 2015 թվականի դեկտեմբերի 15-ը այդ երկրի միակ տիեզերագնացն էր, ով թռավ տիեզերք որպես Մեծ Բրիտանիայի պաշտոնական ներկայացուցիչ (ՆԱՍԱ-ի 5 տիեզերագնացներ բացի ամերիկացիներից ունեին բրիտանական քաղաքացիություն՝ հարավաֆրիկացի Մարկ Շաթլվորթը՝ երկրորդ տիեզերական զբոսաշրջիկը, նույնպես ունի բրիտանական քաղաքացիություն, տես Կատեգորիա՝ Բրիտանական աստղագնացներ)։ Մեծ Բրիտանիայի երկրորդ պաշտոնական տիեզերագնացը Թիմոթի պիկն էր։ Թռիչքից առաջ Հելեն Շարմանը աշխատել է «Mars» ընկերության հրուշակեղենի գործարանում որպես քիմիկոս-տեխնոլոգ[3]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1963 թվականի մայիսի 30-ին։ Ստացել է քիմիայի բակալավրի աստիճան Շեֆիլդի համալսարանից և դոկտորանտուրա Բրքբեք[4]։

1989 թվականին արձագանքել է ռադիոյով փոխանցված կոչին՝ «Ջունո» նախագծի շրջանակներում տիեզերական թռիչքի մասնակցի ընտրության համար մրցույթին մասնակցելու համար ցանկացողների հավաքագրման մասին։ Այս նախագիծը ԽՍՀՄ-ի և Մեծ Բրիտանիայի միջև կառավարական մակարդակով կնքված համաձայնագրի մի մասն էր։ Հաջողությամբ անցնելով 13,000 մասնակիցների ընտրության ընթացակարգը՝ նա սկսեց մարզվել Աստղային քաղաքում։

1991 թվականի մայիսի 18-ին Անատոլի Արծեբարսկու և Սերգեյ Կրիկալևի հետ «Սոյուզ ՏՄ-12» տիեզերանավով սկսեց տիեզերական թռիչքը դեպի «Միր» ուղեծրային կայան։ 1991 թվականի մայիսի 20-ին նավը միացվել է «Միր» ուղեծրային համալիրին։ Նա վերադարձավ «Սոյուզ ՏՄ-11» տիեզերանավով (ապամոնտաժում և վայրէջք 1991 թվականի մայիսի 26-ին) Վիկտոր Աֆանասևի և Մուսա Մանարովի հետ միասին։ Թռիչքից առաջ Կ. Վակատան ամենաերիտասարդն էր (ըստ ծննդյան ամսաթվի), ով թռավ տիեզերք։

2011 թվականին աշխատել է ազգային ֆիզիկայի լաբորատորիայում՝ որպես մակերեսային և նանոանալիզների խմբի ղեկավար[4][5]։ 2015 թվականին Լոնդոնի Կայսերական քոլեջի քիմիայի ամբիոնում որպես գործառնական մենեջեր[6], այն ժամանակ էլ արժանացել է Բրիտանական գիտական ասոցիացիայի պատվավոր կրթաթոշակի։

2016 թվականի օգոստոսին հայտնվել է Սամոյլովա սեբայի դերում «Hollyoaks» սերիալում։ 2020 թվականի հունվարին հարցազրույցում հայտարարել է, որ «Այլմոլորակայիններ գոյություն ունեն, և դրանում երկու կարծիք չկա», բայց որ «հնարավոր է ... Մենք պարզապես չենք կարող տեսնել դրանք»՝ նկատի ունենալով ստվերային կենսոլորտի գաղափարը[7][8][9][10]։

«Բռնել պահը» հիշողությունների հեղինակ (Seize the Moment, 1993): 1997 թվականին գրել է «The Space Place» մանկական գիրքը։ Վարել է հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդումներ։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1991 թվականի մայիսի 26-ին ԽՍՀՄ նախագահի № ՈՒՊ-2010 հրամանագրով պարգևատրվել է ժողովուրդների բարեկամության շքանշանով։
  • 1993 թվականին տիեզերական թռիչքին մասնակցելու համար արժանացել է Բրիտանական կայսրության շքանշանի սպայի աստիճանի։
  • 2011 թվականի ապրիլի 12-ին Ռուսաստանի նախագահի № 437 հրամանագրով պարգևատրվել է «Տիեզերքի հետազոտման գործում ունեցած վաստակի համար» մեդալով։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 The International Who's Who of Women 2006 — Routledge, 2005. — ISBN 978-1-85743-325-8
  3. ↑ Ирина Ржеусская (2018 թ․ սեպտեմբերի 13). «Космонавт Хелен Шарман — о любви к шоколаду, трудном русском языке и первом полете в космос» (ռուսերեն). Информационное агентство Минск Новости. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.(չաշխատող հղում)
  4. ↑ 4,0 4,1 «Helen Sharman, Made in Sheffield». Made in Sheffield Dot Com. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ օգոստոսի 14-ին. Վերցված է 2006 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  5. ↑ «bbk: Birkbeck's Magazine, Issue 29, SPRING 2011» (PDF). Birkbeck University. էջ 16. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  6. ↑ «Former astronaut Dr Helen Sharman finds a new space at Imperial». Imperial College London. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  7. ↑ «Helen Sharman: 'There's no greater beauty than seeing the Earth from up high'». Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
  8. ↑ «Aliens exist and could already be on earth, first British astronaut says». Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
  9. ↑ «Helen Sharman: 'Aliens exist and could be here on Earth'». Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
  10. ↑ «Aliens exist and may already be among us, says first British astronaut». Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հելեն Շարմեն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հելեն_Շարմեն&oldid=9437035» էջից