Կաղապար:Օրվա հոդված/Դեկտեմբերի 30, 2015 թ.
Առանցքային ժամանակ (գերմ.՝ Achsenzeit), եզրույթ՝ ներմուծված գերմանացի փիլիսոփա Կառլ Յասպերսի կողմից՝ մարդկային պատմության այն ժամանակահատվածի նշանակման համար, որի ընթացքում առասպելաբանական աշխարհայացքին փոխարինելու է գալիս ռացիոնալ-փիլիսոփայականը՝ ձևավորելով ներկայիս մարդուն: Առանցքային ժամանակը թվագրվում է մ.թ.ա. 800-200 թվականներին, երբ աշխարհի տարբեր մասերում՝ Հունաստան, Պաղեստին, Միջագետք, Հնդկաստան, Չինաստան, գրեթե միաժամանակ անցում եղավ մարդկության հոգևոր զարգացման բարձր աստիճանի՝ առասպելաբանական դարաշրջանից դեպի բարդ սոցիալական կառույցներ: Յասպերսի կարծիքով առանցքային ժամանակի բոլոր ուսմունքները (որոնք գոյություն ունեն մինչւ այժմ) տարբերվում են ռացիոնալիզմով և մարդու ձգտմամբ՝ վերաիմաստավորելու եղած ավանդույթները, նորմերը, սովորությունները: Նախաառանցքային որոշ քաղաքակրթություններ (Հին Եգիպտոս, Ասորա-բաբելոնական քաղաքակրթություն) չեն կարողացել հարմարվել փոփոխություններին և դադարել են գոյություն ունենալ:
«Առանցքային ժամանակ» հասկացությունը Յասպերսը ներմուծել է... Ավելին⇒