Իսահակ Հայ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Չշփոթել հայ սուրբ Սահակ Պարթևի հետ

Իսահակ Հայ
Դիմանկար
Ծնվել է6-րդ դար
ԾննդավայրՀայաստան
Մահացել է643
Մահվան վայրPanaro, Իտալիա
Քաղաքացիություն Բյուզանդական կայսրություն
Կրոնքրիստոնեություն
Մասնագիտությունպաշտոնյա
Զբաղեցրած պաշտոններexarch of Ravenna?
 Isaac the Armenian Վիքիպահեստում

Իսահակ Հայ (լատին․՝ Isachius Armenus, հունարեն՝ Ισαάκ, 6-րդ դար, Հայաստան - 643, Panaro, Իտալիա), Ռավեննայի էկզարխությունից, ծագումով Կամսարականի տոհմից։ Այս ժամանակաշրջանում Էկզարխիայի ժամանակագրությունը անորոշ է. կամ նա հաջորդել է Եվզելնուսին և ծառայել մ.թ. 625 – 644, կամ նա հաջորդել է Էլևթերիուսին և ծառայել 620–637 թվականներին։

Կյանք և թագավորություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրեդեգարի տարեգրությունը արձանագրում է պատմություն այն մասին, թե ինչպես Իսահակը խաբեությամբ սպանեց Տոսկանայի դուքս Տասոյին՝ ի շահ Լոմբարդ թագավոր Արիոալդի[1]։ Սակայն, ըստ Պողոս սարկավագի, հենց Գրիգոր պատրիարքն էր սպանել Տասոյին, իսկ Տասոն նրա փոխարեն Ֆրիուլի դուքսն էր իր եղբոր՝ Կակկոյի հետ[2]։

638 թվականին արևելյան հռոմեական կայսր Հերակլիոսը պահանջեց, որ նոր Պապ Սևերինուսը ստորագրի իր էքսթեզը, որը միակամության հավատքի դավանանք է։ Սեվերինուսը մերժեց. Հերակլիոսը հերքեց Պապին ճանաչումը և ուղարկեց Մաուրիկիոս Չարտուլարիոս անունով մի պաշտոնյայի՝ բանակցելու պապության հետ։ Մաուրիկիոս Չարտուլարիոսը Հռոմ հասնելուց հետո գրավեց Լատերան և խրախուսեց Իսահակին գալ քաղաք։ Իսահակն այդպես էլ արեց. այնուհետև նա կարճ ժամանակով բնակվեց Լատերանում և Մաուրիկիոս Չարտուլարիոսի հետ թալանեց պալատը։ Գանձի մի մասը ուղարկվեց Հերակլիոսին. մնացածի մեծ մասը գնաց էկզարխի մոտ[3]։ Որոշ ժամանակ անց Մաուրիկիոս Չարտուլարիոսը փորձեց կրկնել այդ գործողությունը, բայց հարստությունը կիսելուց խուսափելու համար նա մերժեց էկզարխին ճանաչումը։ Այնուհետև Իսահակը բռնեց Մաուրիկիոս Չարտուլարիոսին և նրան մահապատժի ենթարկեց[4]։

Լոմբարդների թագավոր Ռոտարին նվաճեց Լիգուրիայի ամբողջ կայսերական ունեցվածքը, ինչպես նաև Էմիլիայի մեծ մասը մոտ 643 թվականին։ Պանարոյի ափին տեղի ունեցած ճակատամարտը Լոմբարդների և Էկզարխատի զորքերի միջև ավարտվեց արևելյան հռոմեացիների պարտությամբ։ Սպանվեց մի քանի հազար զինվոր[5]։ Թեև Իսահակն ինքը, հավանաբար, մահացավ՝ կռվելով լոմբարդների դեմ, Հռոմի Պապ Թեոդորոսի կյանքի հեղինակը գրում է, որ Իսահակը մահացել է ինսուլտից[4]։ Կա Իսահակի սարկոֆագը, որը գտնվում է, որը պարունակում է Դանիելի, մոգերի և Ղազարոսի երկրպագության պատկերները։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. J.M. Wallace-Hadrill, translator, The Fourth Book of the Chronicle of Fredegar with its Continuations (Westport: Greenwood Press, 1960), p. 58
  2. Paul the Deacon (4.38) History of the Lombards, translated by William Dudley Foulke, 1907 (Philadelphia: University of Pennsylvania, 1974), pp. 187f
  3. The Liber Pontificalis dates this to the period when Pope Severinus was "bishop-elect", in the first months of 640. Raymond Davis (translator), The Book of Pontiffs (Liber Pontificalis), first edition (Liverpool: University of Liverpool Press, 1989), pp. 65f
  4. 4,0 4,1 Davis, Liber Pontificalis, p. 67
  5. J. B. Bury, A History of the Later Roman Empire (London: Macmillan, 1889), p. 148
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իսահակ Հայ» հոդվածին։