Իդա Գերհարդի
Իդա Գերհարդի | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 2, 1862[1] |
| Ծննդավայր | Հագեն, Առնսբերգ, Province of Westphalia, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական միություն[2] |
| Վախճանվել է | հունիսի 29, 1927[3][1] (64 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Լյուդենշայդ, Առնսբերգ, Province of Westphalia, Պրուսիայի ազատ պետություն, Վայմարյան Հանրապետություն[2] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Գերմանիա |
| Կրթություն | Կոլարոսսիի ակադեմիա |
| Մասնագիտություն | նկարչուհի |
| Ժանր | դիմապատկեր |
 Ida Gerhardi Վիքիպահեստում | |
Իդա Գերհարդի (գերմ.՝ Ida Gerhardi, օգոստոսի 2, 1862[1], Հագեն, Առնսբերգ, Province of Westphalia, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական միություն[2] - հունիսի 29, 1927[3][1], Լյուդենշայդ, Առնսբերգ, Province of Westphalia, Պրուսիայի ազատ պետություն, Վայմարյան Հանրապետություն[2]), գերմանացի նեոիմպրեսիոնիստ նկարիչ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իդա Գերհարդին ծնվել է բժշկի ընտանիքում։ Հոր մահից հետո՝ 1869 թվականին, ընտանիքը տեղափոխվել է Դեթմոլդ, որտեղ Իդան անցկացրել է կայնքի հաջորդ 20 տարիները։ 28 տարեկան հասակում նա նկարչություն է սովորել Նկարիչների տեղական միության Մյունխենի Կանանց ակադեմիայում, հիմնականում բնանկարչուհի Թինա Բլաուի մոտ։ 1891 թվականին նա ուսումը շարունակել է Փարիզում՝ Կոլարոսի ակադեմիայում, քանի որ այդ ժամանակ կնոջ համար դժվար էր պետական ակադեմիա ընդունվելը։ Ըստ Կետե Կոլվիցի հուշերի՝ «Իդա Գերհարդին գիշերն անց էր կացնում Մոնմարտրի կաֆեշանտաններում և ուրվանկարներ նկարում, պարողները ճանաչում էին նրան և պարելու ընթացքում իրենց իրերը թողնում էին նրա հսկողության ներքո»[4]։
Փարիզում Գերհարդին մտերիմ է եղել նկարչուհի Յոլկա Ռոզենի և նրա ամուսնու՝ կոմպոզիտոր Ֆրեդերիկ Դելիուսի հետ։ 1900 թվականից Իդա Գերհարդին ստեղծագործական առումով կապված է եղել քանդակագործ Օգյուստ Ռոդենի հետ, իսկ այնուհետև միացել է Մոնպառնասի նկարիչների շրջանակին։
Գերհարդին շատ բան արեց գերմանա-ֆրանսիական մշակութային կապերը զարգացնելու համար։ Փարիզում բնակվելու ընթացքում նա սերտ կապեր է պահպանել գերմանական մշակույթի այնպիսի գործիչների հետ, ինչպիսիք են Մարիա Սլանովան, Ֆրանց Նյոլկենը, Վիլհելմ Ուդեն և ուրիշներ, ինչպես նաև զբաղվել է Գերմանիայում ժամանակակից ֆրանսիական արվեստի մասսայականացմամբ։ Գերհարդին եղել է ճանաչողական ցուցահանդեսների կազմակերպիչ ինչպես Բեռլինում (ֆրանսիական արվեստի ցուցահանդես Շուլտե սրահում, 1907), այնպես էլ Փարիզում (Ելիսեյան դաշտերում գերմանական արվեստի ցուցահանդես, 1910)։ Գերհարդին նաև հագենյան կոլեկցիոներ Կառլ Էռնստ Օստհաուզին ծանոթացրել է Ռոդենի և Արիստիդ Մայոլի աշխատանքներին՝ նպաստելով նրանց աշխատանքների գնմանը։
1913 թվականին հիվանդության պատճառով նկարչուհին ստիպված թողել է Փարիզի իր ստուդիան և տեղափոխվել Լյուդենշայդում բնակվող իր հարազատների մոտ։
Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գերհարդին իր գեղարվեստական կարիերայի սկզբում ավելի շատ աշխատել է բնանկարների վրա․ նա Բարբիզոնյան դպրոցի հետևորդ էր։ Ավելի ուշ նա նկարել է հիմնականում դիմանկարներ։ 1900 թվականից սկսած նրա վրա մեծ ազդեցություն են ունեցել հետիմպրեսիոնիստներն ու ֆովիստները, իսկ 1911 թվականից՝ Ռեյնի էքսպրեսիոնիզմը։ 1905 թվականին Բիարիցում գտնվելու ժամանակ Գերհարդին նկարել է ծովային թեմաներով նկարներ։ Իր կյանքի վերջին տարիներին նա նաև ստեղծել է նատյուրմորտներ և ժանրային նկարներ։ Նկարչուհու կենդանության օրոք նրա ստեղծագործությունների ցուցահանդեսներն անցկացվել են Փարիզում` Ազգային ընկերության սրահում և Անկախության սրահում, ինչպես նաև Գերմանիայում` Բեռլինյան և Մյունխենյան սեցեսիաների ժամանակ։
Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1990 թվականից Իդա Գերհարդիի մրցանակը շնորհվում է Լյուդենշայդում։ Գերհարդի անունով է կոչվում Դեթմոլդ քաղաքի փողոցներից մեկը (գերմ.՝ Ida-Gerhardi-Weg):
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Ֆրեդերիկ Դելիուս -
«Ջութակահարը» -
«Բարի տեսարան» -
«Սիամական իշխան»
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118690736 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ida Gerhardi (նիդերլ.)
- ↑ Martha Kearns. Käthe Kollwitz — Feminist Press, 1976. — P. 89.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Vera Scheef, Die Künstlerin Ida Gerhardi 1862–1927. Detmold um 1900. 3-89528-435-1
- Susanne Conzen (Ed.), Ida Gerhardi-Deutsche Künstlerinnen in Paris um 1900, (Exhibition catalog), Hirmer, 2012 978-3-7774-4791-9
- Annegret Rittmann (Ed.), Wozu die ganze Welt, wenn ich nicht malte, Ida Gerhardi, Briefe einer Malerin zwischen Paris und Berlin, Klartext, Essen 2012, 978-3-8375-0740-9
- Hans Gottlob: "Die Wegbegleiterinnen Ida Gerhardi und Jelka Rosen". In: Frederik Delius, der vergessene Kosmopolit, Bielefeld, 2012 978-3-89528-964-4
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իդա Գերհարդի» հոդվածին։ |
| ||||||||||||
