Թշնամին` դարպասի մոտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Թշնամին` դարպասի մոտ
անգլ.՝ Enemy at the Gates
Երկիր Ֆրանսիա[1]
 Գերմանիա[1]
 ԱՄՆ[1]
 Միացյալ Թագավորություն[1]
 Իռլանդիա[1]
Ժանրռազմական ֆիլմ, ռոմանտիկ ֆիլմ, դրամա, մարտաֆիլմ և գրքերի էկրանավորում
ԹեմաԵրկրորդ համաշխարհային պատերազմ և Ստալինգրադի ճակատամարտ[1]
ՀիմքԹշնամին՝ դարպասի մոտ։ Ստալինգրադի ճակատամարտը
Թվականմարտի 15, 2001[2], մարտի 16, 2001[3], մարտի 30, 2001[4] և 2001
Լեզուանգլերեն
ՌեժիսորԺան-Ժակ Աննո[1][5]
ՊրոդյուսերԺան-Ժակ Աննո[1] և Ջոն Դ. Շոֆիլդ[1]
Սցենարի հեղինակԺան-Ժակ Աննո[1] և Ալեն Գոդար[1]
ԴերակատարներՋուդ Լոու[1], Ջոզեֆ Ֆայնս, Ռեյչել Ուայզ[1], Բոբ Հոսկինս, Էդ Հարիս, Ռոն Փերլման, Էվա Մատես, Դեն վան Հուսեն, Հանս Մարտին Շտիր, Մատիաս Հաբիխ, Գաբրիել Թոմսոն[6], Իվան Շվեդոֆ[6], Սոֆյա Ռոյզ[6], Կլեմենս Շիկ[6], Ռոբերտ Շտադլոբեր[6], Մարկ Բիշոֆ[6], Թոմ Վլաշիխա[6], Բիրոլ Ունել[6], Միխայել Շենկ[6], Valentin Plătăreanu?[6], Վեռներ Դաեն[6], Մարկուս Մայովսկի[6], Գենադի Վենգերով[6], Աննա Բյոտչեր[6], Գոտարդ Լանգե[6], Հոլգեր Հանդտկե[6], Լեն Կուդրյավիցկի[6], Հենդրիկ Արնստ[6], Անդրե Էմանուել Կամինսկի[6], Մարկ Ցակ[6], Աքսել Նոյման[6], Dana Cebulla?[6] և Alexander Schwan?
ՕպերատորՌոբեր Ֆրես
ԵրաժշտությունՋեյմս Հորներ
ՄոնտաժՆոել Բուասոն
Պատմվածքի վայրՎոլգոգրադ
Նկարահանման վայրBabelsberg Studio, Krampnitz?, Ռյուդերսդորֆ և Բավարիա
ԿինոընկերությունParamount Pictures
Տևողություն130 րոպե
Պաշտոնական կայքէջ

Թշնամին` դարպասի մոտ (անգլ.՝ Enemy at the Gates), 2001 թվականին նկարահանված պատերազմական ֆիլմ, որի գործողությունները տեղի են ունենում Ստալինգրադի ճակատամարտի ժամանակ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1942 թվականի, Ստալինգրադի ճակատամարտի ամենաթեժ շրջանը։ Խորհրդային զորքերը ուժերի վերջին լարումով պաշտպանում են Վոլգայի մոտ գտնվող քաղաքը։ Խորհրդային դիպուկահար Վասիլի Զայցևը, որ հովիվ է Ուրալից, մեծ կորուսներ է պատճառում գերմանական զորքերին։ Նիկիտա Խրուշչովը, Ստալինգրադի պաշտպանության ղեկավարներից մեկը, առաջարկում է քաղղեկ Դանիլովին գտնել մի հերոսի, ում անունը կամրացներ քաղաքի պաշտպանների մարտական ոգին, և այդ հերոսը դառնում է Զայցևը։ Գերմանական հրամանատարությունը առաջին գիծ է ուղարկում իր լավագույն դիպուկահար մայոր Քյոնիգին, Զայցևին ոչնչացնելու հանձնարարությամբ։

Երկու դիպուկահար սկսում են հետևել միմյանց։ Քյոնիգն սպանում է Զայցևի օգնական Կուլիկովին։ Դրանից հետո գերմանացին Զայցևին թակարդի մեջ է գցում։ Միայն տեղական միլիցիոներ Տանյա Չերնովայի շնորհիվ Վասիլին փրկվում է։ Տանյայի և Վասիլիի միջև զգացմունքներ են ծնվում։ Այդ ժամանակ Խրուշչովը պահանջում է Դանիլովից արագացնել գերմանացի դիպուկահարի հետ մենամարտի ելքը, քանի որ դրան հետևում են քաղաքի բոլոր պաշտպանները։ Դանիլովը ինքն է տարված Տանյայով և իմանալով Զայցևի հետ նրա սիրային կապի մասին, սպառնում է դիպուկահարին, որ նրան կմատնի քննչական մարմիններին։

Տեղաբնակ երիտասարդ հետախույզ Սաշա Ֆիլիպովը ձեռք է բերում Քյոնիգի վստահությունը և նրան ապատեղեկատվություն է տալիս Զայցևի գործունեության մասին։ Քյոնիգն արդյունքում իմանալով, որ Սաշան նրան խաբել է, սպանում է տղային և կախում է նրա դիակն ավելի վերևում` հրավիրելով Զայցևին մենամարտի վերջնական փուլն անցկացնել երկաթգծային կայարանում։ Զայցևը գնում է Քյոնիգի դեմ վերջին մարտին` երդվելով սպանել նրան ամեն գնով։ Տանյան, որը փորձում է տեղափոխվել Վոլգայի մյուս ափ, ծանր վիրավորվում է։ Դիպուկահարների վերջին մենամարտի ընթացքում Դանիլովն օգնում է Զայցևին և զոհում է իր կյանքը, որպեսզի ապաքողարկի գերմանացուն։ Քյոնիգը կրակում է, և մտածելով, թե սպանել է Զայցևին, առանց թաքնվելու մոտենում է նրա մարմնին, սակայն պարզվում է, որ դա ծուղակ է։ Վասիլին կրակում է ֆաշիստի վրա։

Անցնում է երկու ամիս։ 1943 թվականի փետրվար։ Ստալինգրադի ճակատամարտն ավարտվում է Խորհրդային Բանակի հաղթանակով։ Վասիլին գտնում է առողջացող Տանյային զինվորական հիվանդանոցում։

Ֆիլմի փաստական հիմք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երիտասարդ լեյտենանտ Վասիլի Գրիգորևիչ Զայցևը պատմական կերպար է, 62-րդ բանակի հայտնի դիպուկահար, ով պարգևատրվել է Սովետական Միության հերոսի աստղով` Ստալինգրադի մարտերի համար[7][8]։ Երբ 1942 թվականի աշնանը խորհրդային դիպուկահարների դեմ Ստալինգրադում պայքարի համար ուղարկվում է սպա, ում ինքը Զայցևը իր հիշողություններում հիշատակում է որպես մայոր Քյոննիգ, Զայցևին հանձնարարվում է սպանել ֆաշիստական «գերդիպուկահարին»[9]։ Զայցևը փորձում է գլուխ բերել այս հանձնարարությունը իր օգնական Նիկոլայ Կուլիկովի օգնությամբ, ինչը մանրամասնորեն նկարագրել է իր հիշողություններում[8]։ Արդյունքում այս դրվագը մարմնավորվում է Ստալինգրադյան ճակատամարտի մասին պատմող արևմտյան մի շարք աշխատանքներում, այդ թվում և Ուիլյամ Քրեյգի «Թշնամին դարպասի մոտ. Ճակատամարտ Ստալինգրադի համար» գրքում, որն էլ դարձել է ֆիլմի հիմքը։

Դերերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստալինգրադի ճակատամարտի որոշ վետերաններ համարում են, որ ֆիլմում իրադարձությունները խեղաթյուրված են, իսկ քաղաքի պաշտպանների դերը նվազեցված է։ Վոլգոգրադյան վետերանները տեղի պատգամավորների հետ նամակ են ուղարկում Պետական Դումա` պահանջելով արգելել ֆիլմը, սակայն այդ պահանջը չի բավարարվում[10]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 https://web.archive.org/web/20201105144231/https://europeanfilmawards.eu/en_EN/film/enemy-at-the-gates.13227
  2. ↑ Internet Movie Database — 1990.
  3. ↑ http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=enemyatthegates.htm
  4. ↑ http://www.sfi.se/sv/svensk-filmdatabas/Item/?itemid=45936&type=MOVIE&iv=Basic
  5. ↑ filmportal.de — 2005.
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 6,20 6,21 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
  7. ↑ Бивор Э. Сталинград = Stalingrad / Пер. с англ. А. Жеребилова, А. Коноплёва, А. Марченко, А. Фельдшерова. — Смоленск: Русич, 1999.
  8. ↑ 8,0 8,1 Зайцев Василий Георгиевич
  9. ↑ Алан Кларк План «Барбаросса». — М: Центрполиграф, 2002. — С. 244—245. — ISBN 5-9524-0139-2
  10. ↑ «Ветераны Сталинграда требуют запретить фильм «Враг у ворот»». Lenta.ru. 8 мая 2001. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 13-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Չափորոշչային վերահսկողություն
LCCN: n2004076596 · VIAF: 180382191 · WorldCat VIAF: 180382191
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թշնամին%60_դարպասի_մոտ&oldid=9864798» էջից