Բիստ
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Բիստ | ||
| Bist | ||
| Երկիր |  Ադրբեջան | |
| Ինքնավար Հանրապետություն | Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն | |
| Շրջան | Որդուարի շրջան | |
| Պաշտոնական լեզու | Ադրբեջաներեն | |
| Բնակչություն | 479 մարդ (2010) | |
| Ազգային կազմ | Ադրբեջանցիներ | |
| Կրոնական կազմ | Շիա իսլամ | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Բիստ[1] (ադրբ.՝ Bist), գյուղ ներկայիս Ադրբեջանական Հանրապետության կազմում գտնվող Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության Որդուարի շրջանում։
Բիստի Սուրբ Նշան կամ Կոպատափ անապատ վանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բիստ գյուղից 1 կմ հյուսիս գտնվում էր 5-րդ դարի Սուրբ Նշան կամ Կոպատափ անապատ վանքը։ 1668 թվականին Պետրոս եպիսկոպոսի ջանքերով վերանորոգվում է։ Կազմված է եղել եկեղեցուց, գավթից, վանքապատկան շինություններից, գերեզմանոցից և շրջապարիսպից։
Բիստի Սուրբ Աստվածածին վանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամանակը՝ XII - XIII դդ,։ - Տեղը՝ գյուղի կենտրոնական թաղամասում։ - Ճարտարապետը՝ անհայտ։ - Պատվիրատուն, մեկենասը՝ եկեղեցու 1687 թ. վերանորոգման մեկենաս Ալեքսան Բստեցի վարդապետ։ - Հորինվածքը՝ քառամույթ եռանավ բազիլիկա։ - Շինանյութը՝ սրբատաշ վարդագույն քար, բազալտ։ - Վերանորոգումներ՝ 1687 թ., 1877 թ.։ - Մուտքը՝ արևմտյան ճակատում։ - Աբսիդը՝ յոթանիստ։ - Մույթերը՝ խաչաձև։ - Ավանդատները՝ մեկ զույգ, երկհարկանի, թաքստոցներով։ - Արձանագրություններ՝ արևմտյան և արևելյան ճակատներում։ - Որմնանկարներ՝ XIX դ. քայքայված բեկորներ։ - Պատկերաքանդակներ՝ չունի։ - Զարդաքանդակներ՝ մուտքի շուրջը։ - Շրջակայքում՝ եկեղեցու արևմտյան ճակատին կցված է գավիթը, ունեցել է նաև վանքապատկան այլ շինություններ, որոնք ավերվել են։ - Վիճակը՝ կանգուն, թափված է հյուսիսային որմի արտաքին երեսապատող քարերի մի մասը։
Վանքի գավիթը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամանակը՝ XVII դ.։ - Տեղը՝ կցված է եկեղեցու արևմտյան ճակատին։ - Ճարտարապետը՝ անհայտ։ - Պատվիրատուն, մեկենասը՝ անհայտ։ - Հորինվածքը՝ թաղածածկ սրահ։ - Շինանյութը՝ վարդագույն սրբատաշ քար, բազալտ։ - Մուտքը՝ արևմտյան ճակատում։ - Վերանորոգումներ՝ անհայտ։ - Արձանագրություններ՝ չունի։ - Պատկերաքանդակներ՝ չունի։ - Զարդաքանդակներ՝ չունի։ - Վիճակը՝ կանգուն։
Բիստի հին գերեզմանատուն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամանակը՝ X - XIX դդ։ - Տեղը՝ ս. Աստվածածին վանքից 350 - 400 մ արևմուտք, գյուղի հյուսիսարևմտյան թաղամասի թեքադիր վայրում։ - Տապանաքարերի թիվը՝ 800 - 830։ - Տապանաքարերի տեսակը՝ հարթ, խաչքարեր, քառանկյունի, խոյաձև։ - Արձանագիր տապանաքարերի թիվը՝ 150 - 155։ - Վիճակը՝ տապանաքարերի մի մասը կիսով չափ թաղված է հողի մեջ, իսկ մի մասն էլ տեղահան է արված, կոտրատված։ Արձանագրությունների զգալի մասը դժվարընթեռնելի ու քայքայված են։
Բիստի նոր գերեզմանատուն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամանակը՝ XVII - XX դդ.։ - Տեղը՝ Բիստի հյուսիսարևմտյան կողմում, Նորակերտ վտակի աջ ափին։ - Տապանաքարերի թիվը՝ 250 - 260։ - Տապանաքարերի տեսակը՝ քառանկյունի։ - Արձանագիր տապանաքարերի թիվը՝ 100 - 105։ - Վիճակը՝ XVII - XVIII դդ. տապանաքարերը թաղված են հողի մեջ։
Բիստի Նորակերտ գետի կամուրջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամանակը՝ XVI դ.։ - Տեղը՝ Բիստի հյուսիսարևմտյան կողմում, Նորակերտ գետակի վրա։ - Կառուցող վարպետը՝ անհայտ։ - Պատվիրատուն, մեկենասը՝ անհայտ։ - Հորինվածքը՝ միաթռիչք։ - Շինանյութը՝ սրբատաշ և կիսամշակ քար։ - Վերանորոգումներ՝ անհայտ։ - Արձանագրություններ՝ չունի։ - Վիճակը՝ գործող։
Բիստի Մեսրոպավան գետի կամուրջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամանակը՝ XVII դ.։ - Տեղը՝ Բիստի հարավային կողմում, Մեսրոպավան գետի վրա։ - Կառուցող վարպետը՝ անհայտ։ - Պատվիրատուն, - մեկենասը՝ անհայտ։ - Հորինվածքը՝ սրբատաշ և կիսամշակ քար։ - Վերանորոգումներ՝ 1869 թ.։ - Արձանագրություններ՝ արևմտյան ճակատում, կամարի վրա։ - Վիճակը՝ գործող։
Բիստի Սուրբ Սարգիս եկեղեցի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամանակը՝ անհայտ։ - Տեղը՝ Բիստից 2,5 - 3 կմ հարավ, բարձրագագաթ սարի վրա։ - Ճարտարապետը՝ անհայտ։ - Պատվիրատուն, մեկենասը՝ անհայտ։ - Հորինվածքը՝ միանավ դահլիճ։ Շինանյութը՝ կիսամշակ քար։ - Վերանորոգումներ՝ անհայտ։ - Մուտքը՝ արևմտյան ճակատում։ - Աբսիդը՝ կիսաշրջանաձև։ - Ավանդատները՝ մեկ զույգ։ - Արձանագրություններ՝ անհայտ։ - Որմնանկարներ՝ չունի։ - Պատկերաքանդակներ՝ չունի։ - Զարդաքանդակներ՝ չունի։ - Շրջակայքում՝ նկատվում են շինությունների և պարսպի ավերակների հետքերը։ - Վիճակը՝ ավերակ։
Բիստի Սուրբ Կարապետ մատուռ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամանակը՝ XIV - XV դդ.։ - Տեղը՝ Բիստից 4 - 5 կմ արևմուտք, Շոռոթ տանող արահետի եզրին։ - Հորինվածքը՝ միանավ դահլիճ։ - Շինանյութը՝ կիսամշակ քար։ - Վերանորոգումներ՝ XVII դ., XIX դ.։ - Մուտքը՝ արևմուտքից։ - Աբսիդը՝ կիսաշրջանաձև։ - Ավանդատներ՝ չունի։ - Արձանագրություններ՝ չունի։ - Շրջակայքում՝ կան XVII դ. մի քանի խաչքարեր։ - Վիճակը՝ ավերակ։
Հայտնի մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սերգո Համբարձումյան (ծանրամարտիկ)
- Վաղինակ Հովակիմյան (լրագրող)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 445)։ 
|